Bức tranh kinh tế toàn cầu năm 2025 được giới chuyên gia nhận định là những gam màu tương phản: Trong khi một số nền kinh tế lớn chật vật tìm lại đà tăng trưởng thì Việt Nam được đánh giá như một điểm sáng với triển vọng tăng trưởng tích cực và dự kiến đạt mức 6,5%.
Đây là thông tin được đưa ra tại tọa đàm "Kinh tế vĩ mô Việt Nam: Nhìn lại 2024 và triển vọng 2025" diễn ra ngày 3/1 do Viện Nghiên cứu Kinh tế và Chính sách (VEPR - Đại học Kinh tế - Đại học Quốc gia Hà Nội), Hiệp hội Doanh nghiệp nhỏ và vừa Việt Nam (VINASME) và Tạp chí Kinh tế Việt Nam phối hợp tổ chức.
Cơ hội từ trong thách thức
Tại sự kiện, các chuyên gia kinh tế đã đưa ra những phân tích sâu về bối cảnh kinh tế thế giới và tác động đến Việt Nam đồng thời thảo luận các giải pháp đột phá giúp Việt Nam "vươn mình" trong kỷ nguyên mới.
Tiến sỹ Nguyễn Quốc Việt, Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu Kinh tế và Chính sách (VEPR) đã đưa ra những dự báo về kinh tế thế giới năm 2025 và nhấn mạnh đến những rủi ro tiềm ẩn.
“Căng thẳng địa chính trị leo thang ở nhiều khu vực, chủ nghĩa bảo hộ thương mại gia tăng và biến đổi khí hậu ngày càng khốc liệt là những yếu tố bất ổn hàng đầu, có thể làm gia tăng lạm phát và kìm hãm tăng trưởng kinh tế toàn cầu," ông Việt nhận định.
Lãnh đạo của VEPR cũng đặc biệt lưu ý đến tác động của chính sách bảo hộ thương mại mà cựu Tổng thống Mỹ Donald Trump có thể tiếp tục theo đuổi. Điều này dự báo sẽ dẫn đến sự phân mảnh sâu sắc hơn của kinh tế toàn cầu và suy yếu năng suất lao động. Đồng thời, việc các cường quốc cạnh tranh ảnh hưởng địa chính trị, áp đặt các biện pháp trừng phạt lẫn nhau cũng gây xáo trộn chuỗi cung ứng toàn cầu và ảnh hưởng đến thương mại quốc tế.
Giữa bức tranh toàn cầu đầy biến động, kinh tế Việt Nam vẫn được kỳ vọng sẽ tiếp tục duy trì đà tăng trưởng ổn định. Ông Nguyễn Quốc Việt viện dẫn các dự báo từ các tổ chức quốc tế uy tín (Ngân hàng Thế giới, Quỹ Tiền tệ Quốc tế và Ngân hàng Phát triển châu Á) cho thấy sự đồng thuận về tiềm năng phát triển của Việt Nam. Dựa trên những phân tích này, ông nhận định về mức tăng trưởng GDP 6,5% là khả thi nhờ dựa trên một số động lực tăng trưởng thuận lợi. Cụ thể là đầu tư công được đẩy mạnh, đầu tư tư nhân phục hồi mạnh mẽ và hoạt động xuất-nhập khẩu sôi động là những trụ cột chính cho tăng trưởng.
"Việc đồng USD suy yếu và chính sách nới lỏng tiền tệ của Cục dự trữ liên bang Mỹ cũng là những yếu tố hỗ trợ tích cực cho kinh tế vĩ mô Việt Nam," Tiến sỹ Việt nói.
Tăng tốc, bứt phá, đưa đất nước vững bước tiến vào kỷ nguyên vươn mình
Năm 2025 có ý nghĩa đặc biệt quan trọng, là năm tăng tốc, bứt phá để về đích để thực hiện thắng lợi Kế hoạch phát triển kinh tế-xã hội 5 năm 2021-2025.
Trên cơ sở đó, ông Nguyễn Quốc Việt cho rằng đây là cơ hội để Việt Nam đẩy mạnh xuất khẩu, đặc biệt là vào thị trường Hoa Kỳ đồng thời tận dụng các chính sách thương mại mới để nâng cao vị thế cạnh tranh trên trường quốc tế. Bên cạnh đó, việc kiểm soát tốt dịch bệnh COVID-19 cùng với việc đẩy mạnh tiêm chủng vaccine đã tạo điều kiện thuận lợi cho các hoạt động kinh tế trong nước phục hồi và phát triển.
Không chủ quan trước sóng gió
Mặc dù có nhiều triển vọng tích cực, song kinh tế Việt Nam vẫn phải đối mặt với không ít khó khăn và thách thức. Tiến sỹ, chuyên gia kinh tế Cấn Văn Lực phân tích tăng trưởng kinh tế toàn cầu dự kiến chậm lại trong giai đoạn 2024-2025 so với giai đoạn trước dịch, trong khi lạm phát tuy có giảm nhưng vẫn ở mức cao, tiềm ẩn rủi ro nợ công và nợ tư nhân.
Bên cạnh đó, ông Lực cũng lưu ý đến các yếu tố bất ổn khác như biến động giá dầu, hàng hóa thế giới, biến động tỷ giá, xung đột địa chính trị, chiến tranh thương mại và công nghệ...
“Những yếu tố này có thể tác động tiêu cực đến xuất-nhập khẩu, sức mua trong nước và làm giảm tốc độ tăng trưởng kinh tế Việt Nam. Hơn nữa, những biến đổi khí hậu và tốc độ già hóa dân số nhanh chóng cũng là những thách thức lớn đối với sự ổn định tài chính vĩ mô của Việt Nam trong dài hạn,” ông nhấn mạnh.
Để vượt qua những thách thức này và tận dụng hiệu quả các cơ hội phát triển, các chuyên gia kinh tế đã đưa ra một loạt khuyến nghị chính sách.
Trong đó, Tiến sỹ Nguyễn Quốc Việt lưu ý về những ưu tiên ổn định vĩ mô gắn với phục hồi tăng trưởng nhanh và bền vững, tránh tư duy nóng vội, chủ quan, duy ý chí.
“Các chính sách vĩ mô cần được thiết kế và triển khai một cách cẩn trọng, có đánh giá tác động đa chiều, lộ trình rõ ràng và có sự phối hợp chặt chẽ giữa các Bộ, ngành,” ông Việt nói.
Theo các chuyên gia, việc cải cách hành chính, tinh gọn bộ máy Nhà nước, nâng cao hiệu lực-hiệu quả quản lý Nhà nước cũng là những yêu cầu cấp thiết.
Bên cạnh đó, Tiến sỹ Cấn Văn Lực khuyến nghị cần đẩy mạnh chuyển đổi số, chuyển đổi xanh, phát triển kinh tế tuần hoàn. Ngoài ra, việc thu hút đầu tư nước ngoài chất lượng cao, nâng cao năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp là những hướng đi quan trọng.
“Cần đặc biệt chú trọng đến việc đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao, phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo để nâng cao năng suất lao động và năng lực cạnh tranh quốc gia,” ông Lực bổ sung.
Các chuyên gia cũng nhấn mạnh Việt Nam cần chủ động thích ứng với bối cảnh quốc tế biến động, tận dụng tối đa các cơ hội từ các hiệp định thương mại tự do (FTA) thế hệ mới, từ đó nâng cao năng lực cạnh tranh và đẩy mạnh hội nhập kinh tế quốc tế.
Với tâm thế mới, tầm nhìn chiến lược và quyết tâm hành động mạnh mẽ, theo chuyên gia Việt Nam hoàn toàn có thể vượt qua những thách thức, nắm bắt vận hội mới và vững bước trên con đường phát triển thịnh vượng./.
