Chiến lược “Nước Mỹ trên hết” của Tổng thống Mỹ Donald Trump được giới chuyên gia ở Canada nhận định đang "siết chặt" Canada và Mexico. Hai nước đối tác thương mại này của Mỹ có thể phải chịu thiệt thòi lớn khi tham gia Hiệp định Thương mại Tự do Bắc Mỹ (NAFTA) phiên bản 2.0.
C.D. Howe Institute (tổ chức nghiên cứu phi lợi nhuận, có trụ sở tại Canada) nhấn mạnh Mỹ sẽ là nước được hưởng lợi nhiều nhất từ hiệp định thương mại ba bên này, trong khi Canada và Mexico dự kiến sẽ phải chịu thiệt hại trên nhiều khía cạnh từ xuất khẩu đến đầu tư và phúc lợi kinh tế.
Theo tính toán của C.D. Howe Institute, kinh tế Canada có thể sụt giảm 0,4% và phúc lợi kinh tế sẽ giảm hơn 10 tỷ USD.
Xét về ngành nghề, ngành sữa của Canada sẽ bị thiệt hại nặng nề nhất. Doanh số bán sữa sẽ giảm do Canada phải nhường bớt thị phần cho sữa Mỹ nhập khẩu, trong bối cảnh nhu cầu trên thị trường nội địa cũng co lại dưới tác động từ những hậu quả kinh tế vĩ mô của hiệp định. Khu vực chế tạo và cả ngành dịch vụ của Canada cũng phải gánh hậu quả tiêu cực từ hiệp định.
[Hiệp hội Công nghiệp Mỹ thúc giục Quốc hội thông qua USMCA]
Dù vậy, các chuyên gia phân tích của CD Howe Institute nhận định, NAFTA 2.0 vẫn là phương án tốt hơn là để NAFTA đổ vỡ. Ước tính, giá trị trao đổi thương mại giữa ba nước thành viên NAFTA đạt gần 1.500 tỷ CAD trong năm 2018.
NAFTA 2.0 là một thị trường 500 triệu dân, quan trọng hơn cả là mối liên hệ giữa Mỹ và Canada: gần 3/4 xuất khẩu của Canada có điểm đến là Mỹ, trong khi Canada cũng là khách hàng quan trọng nhất của 32 trong số 50 tiểu bang Mỹ.
NAFTA phiên bản 2.0 được Mỹ, Canada và Mexico chính thức đặt bút ký hôm 30/11/2018 sau một năm đàm phán căng thẳng theo yêu cầu của Tổng thống Mỹ Donald Trump để thay thế Hiệp định đã tồn tại suốt 24 năm qua mà ông Trump cho là “thỏa thuận thương mại tệ hại nhất.”
Ngày 19/6 vừa qua, Mexico là nước đầu tiên trong ba nước phê chuẩn nội dung của NAFTA 2.0, sau khi được Thượng viện bỏ phiếu thông qua, bất chấp những căng thẳng gần đây với Mỹ. Tại Canada, Quốc hội nước này dường như có ý muốn chờ động thái của Mỹ trước khi bỏ phiếu thông qua./.