Ảnh minh họa. (Nguồn: smithsonianmag.com) Các nghị sỹ đảng Cộng hòa mới đây đã đề nghị cấm việc cấp thị thực cho các nhà khoa học quân sự Trung Quốc để học tập và làm việc tại Mỹ.
Dự luật này nếu được lưỡng viện Quốc hội Mỹ thông qua sẽ buộc Nhà Trắng phải xác định danh sách các cơ sở nghiên cứu và khoa học mà Tổng thống Mỹ cho là có liên quan, hoặc được hỗ trợ tài chính bởi Quân Giải phóng nhân dân Trung Quốc (PLA).
Dự luật mang tên "Đạo luật An ninh thị thực PLA" được công bố ngày 14/5 sẽ ngăn những người đang hoặc từng làm việc, hay được bảo trợ bởi những thực thể như vậy vào nước Mỹ bằng thị thực sinh viên và nghiên cứu.
Dự luật mới được công bố trong bối cảnh quan hệ giữa hai cường quốc này đang xấu đi nghiêm trọng do tranh chấp thương mại.
Thượng nghị sỹ Tom Cotton cho rằng việc không để các nhà khoa của PLA tiếp cận các phòng nghiên cứu của Mỹ chỉ đơn thuần là hành động phòng vệ. Trong khi đó, Thượng nghị sỹ Chuck Grassley nhấn mạnh thị thực sinh viên và nghiên cứu cần phải được dành cho những người nước ngoài muốn đóng góp cho các viện nghiên cứu và trường đại học Mỹ, thay vì những người đi ngược lại mục đích đó.
Đáp lại, Bộ Ngoại giao Trung Quốc khẳng định sự trao đổi này nằm trong lợi ích chung của hai nước và không nên chính trị hóa vấn đề này.
[Trung Quốc sẵn sàng bảo vệ lợi ích trong cuộc chiến thương mại với Mỹ]
Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Cảnh Sảng nhấn mạnh Washington không có bằng chứng để nghi ngờ động cơ của các học giả, sinh viên, nhà khoa học và nhân viên kỹ thuật của Trung Quốc tại Mỹ, cũng như hạn chế và đe dọa họ một cách không phù hợp.
Hiện chưa rõ biện pháp trên có được Hạ viện Mỹ do đảng Dân chủ kiểm soát thông qua hay không. Liên quan xung đột thương mại Mỹ-Trung, chuyên gia quân sự Nga Vasily Kashin nhận định các sự kiện gần đây như thất bại của đàm phán thương mại, quyết định của Washington áp thêm thuế quan đối với hàng hóa nhập khẩu từ Trung Quốc, và các biện pháp trả đũa của Bắc Kinh cho thấy không nên chờ đợi mối quan hệ giữa 2 cường quốc này sớm giảm bớt căng thẳng.
Theo chuyên gia Kashin, Mỹ đã đánh giá thấp Trung Quốc khi cho rằng các biện pháp mạnh sẽ khiến Bắc Kinh nhanh chóng phải nhượng bộ. Chuyên gia tin rằng cuộc xung đột giữa Mỹ và Trung Quốc do chính quyền Trump phát động có thể dẫn đến một thảm họa chiến lược mới vì đánh giá sai lầm này.
Mỹ và Trung Quốc đang sa vào cuộc chiến thương mại kéo dài suốt 8 tháng qua. Cuộc đàm phán được cho là đang đi tới hồi kết, bất ngờ lại chở lại vạch xuất phát khi Bắc Kinh được cho điều chỉnh lại một số điều khoản.
Vòng đàm phán thương mại thứ 11 giữa Mỹ-Trung Quốc diễn ra trong 2 ngày 9 và 10/5 tại Washington kết thúc mà không đạt được kết quả.
Căng thẳng lại càng gia tăng sau khi Tổng thống Mỹ Donald Trump ra lệnh áp mức thuế mới, theo đó tăng mức thuế từ 10% hiện nay lên 25% đối với lượng hàng hóa Trung Quốc trị giá 200 tỷ USD từ ngày 10/5, đúng thời điểm hai bên đang tiến hành đàm phán.
Ông chủ Nhà Trắng thậm chí còn đe dọa áp thuế 25% đối với toàn bộ hàng hóa còn lại nhập khẩu từ Trung Quốc có giá trị khoảng 325 tỷ USD. Nhằm đáp trả quyết định của Mỹ, Trung Quốc tuyên bố sẽ tăng thuế đối với lượng hàng hóa nhập khẩu từ Mỹ trị giá 60 tỷ USD kể từ ngày 1/6 tới./.
