Cựu quan chức ngoại giao hàng đầu của Mỹ Jeffrey Feltman ngày 26/8 đãđến Iran để thảo luận về vấn đề Syria và Ai Cập, chuyến thăm Tehran thứhai trong vòng 1 năm qua của ông với tư cách phái viên cấp cao của LHQ.
Truyền hình nhà nước Iran phát đi hình ảnh ông Feltman gặpNgoại trưởng Iran Mohammad Javad Zarif và cho biết hai bên đã thảo luậnvề các vấn đề khu vực, trong đó có Syria.
Feltman hiện là PhóTổng Thư ký phụ trách các vấn đề chính trị của LHQ. Ông từng giữ chứcTrợ lý Ngoại trưởng Mỹ phụ trách các vấn đề Cận Đông cho đến tháng5/2012. Phái viên này cũng từng tháp tùng Tổng Thư ký LHQ Ban Ki-moonđến thăm Iran hồi tháng 9/2012 để tham dự hội nghị thượng đỉnh của phongtrào không liên kết tại Tehran.
Feltman là nhà ngoại giaoMỹ cấp cao nhất thăm Iran kể từ sau cuộc Cách mạng Hồi giáo năm 1979 lậtđổ Mohammad Reza Pahlavi, nhân vật ủng hộ phương Tây, và đưa các giáosĩ lên nắm quyền.
Trong khi đó, ngày 26/8, Tạp chí Foreign Policy của Mỹ chobiết Washington từng cung cấp cho Iraq thông tin tình báo về sự chuẩn bịcho một cuộc tấn công của Iran trong cuộc chiến Iran-Iraq dù biết trướcBaghdad sẽ phản công bằng vũ khí hóa học.
Dẫn các tài liệucủa Cơ quan Tình báo Trung ương Mỹ (CIA) và bài phỏng vấn với các cựuquan chức được tiết lộ, tạp chí trên đã đánh giá lại hồ sơ của Mỹ trongbối cảnh Washington cân nhắc hành động quân sự chống lại Syria vì chínhquyền nước này bị cáo buộc dùng vũ khí hóa học gần Damascus hồi tuầntrước.
Theo tạp chí, vào năm 1983, Mỹ biết trước nhà lãnhđạo Iraq Saddam Hussein sẽ không do dự pháo kích lực lượng Iran bằng khísarin hoặc hơi ngạt.
Tạp chí trích báo cáo tuyệt mật vào tháng 11/1983của CIA cảnh báo: "Khi các cuộc tấn công của Iraq tiếp diễn và được tăngcường, khả năng Iran dính đạn pháo chứa hơi ngạt của Iraq tăng cao.Tehran sẽ đưa bằng chứng này lên LHQ và cáo buộc Mỹ đồng lõa vi phạmluật pháp quốc tế".
Cuối năm 1987, hình ảnh vệ tinh của Mỹcho thấy Iran đang tập trung lực lượng quy mô lớn tại phía Đông thànhphố cảng Basra, miền Nam Iraq, để chuẩn bị cho cuộc tấn công mùa Xuân,đồng thời Iran đã xác định được điểm yếu chiến lược của hệ thống phòngthủ Irắc.
Báo cáo "At the Gates of Barsa" được trình lên Tổng thống MỹRonald Regan và nhà lãnh đạo này viết một lưu ý bên lề ghi rõ: "Mộtchiến thắng của Iran là không thể chấp nhận được". Mỹ quyết định thôngtin cho Baghdad về phát hiện trên và cung cấp cho Iraq thông tin tìnhbáo về các trung tâm hậu cần và hệ thống phòng không của Iran.
Tháng 4/1988, lực lượng của Saddam đã đánh phủ đầu Iran bằng các cuộcoanh tạc sử dụng vũ khí hóa học trên bán đảo Fao. Theo CIA, các chấthóa học được dùng bốn lần, mỗi lần giết chết hàng trăm, hàng nghìn línhIran. Đại tá Không quân nghỉ hưu Rick Francon cho hay: "Người Iraq khôngbao giờ nói cho chúng tôi ý định sử dụng khí độc thần kinh. Họ khôngcần phải làm thế. Chúng tôi đã biết trước".
Vào tháng3/1988, Saddam dùng chất hóa học trong một vụ tấn công ngôi làngHallabja của người Kurd, cướp đi sinh mạng của 5.000 người./.
Truyền hình nhà nước Iran phát đi hình ảnh ông Feltman gặpNgoại trưởng Iran Mohammad Javad Zarif và cho biết hai bên đã thảo luậnvề các vấn đề khu vực, trong đó có Syria.
Feltman hiện là PhóTổng Thư ký phụ trách các vấn đề chính trị của LHQ. Ông từng giữ chứcTrợ lý Ngoại trưởng Mỹ phụ trách các vấn đề Cận Đông cho đến tháng5/2012. Phái viên này cũng từng tháp tùng Tổng Thư ký LHQ Ban Ki-moonđến thăm Iran hồi tháng 9/2012 để tham dự hội nghị thượng đỉnh của phongtrào không liên kết tại Tehran.
Feltman là nhà ngoại giaoMỹ cấp cao nhất thăm Iran kể từ sau cuộc Cách mạng Hồi giáo năm 1979 lậtđổ Mohammad Reza Pahlavi, nhân vật ủng hộ phương Tây, và đưa các giáosĩ lên nắm quyền.
Trong khi đó, ngày 26/8, Tạp chí Foreign Policy của Mỹ chobiết Washington từng cung cấp cho Iraq thông tin tình báo về sự chuẩn bịcho một cuộc tấn công của Iran trong cuộc chiến Iran-Iraq dù biết trướcBaghdad sẽ phản công bằng vũ khí hóa học.
Dẫn các tài liệucủa Cơ quan Tình báo Trung ương Mỹ (CIA) và bài phỏng vấn với các cựuquan chức được tiết lộ, tạp chí trên đã đánh giá lại hồ sơ của Mỹ trongbối cảnh Washington cân nhắc hành động quân sự chống lại Syria vì chínhquyền nước này bị cáo buộc dùng vũ khí hóa học gần Damascus hồi tuầntrước.
Theo tạp chí, vào năm 1983, Mỹ biết trước nhà lãnhđạo Iraq Saddam Hussein sẽ không do dự pháo kích lực lượng Iran bằng khísarin hoặc hơi ngạt.
Tạp chí trích báo cáo tuyệt mật vào tháng 11/1983của CIA cảnh báo: "Khi các cuộc tấn công của Iraq tiếp diễn và được tăngcường, khả năng Iran dính đạn pháo chứa hơi ngạt của Iraq tăng cao.Tehran sẽ đưa bằng chứng này lên LHQ và cáo buộc Mỹ đồng lõa vi phạmluật pháp quốc tế".
Cuối năm 1987, hình ảnh vệ tinh của Mỹcho thấy Iran đang tập trung lực lượng quy mô lớn tại phía Đông thànhphố cảng Basra, miền Nam Iraq, để chuẩn bị cho cuộc tấn công mùa Xuân,đồng thời Iran đã xác định được điểm yếu chiến lược của hệ thống phòngthủ Irắc.
Báo cáo "At the Gates of Barsa" được trình lên Tổng thống MỹRonald Regan và nhà lãnh đạo này viết một lưu ý bên lề ghi rõ: "Mộtchiến thắng của Iran là không thể chấp nhận được". Mỹ quyết định thôngtin cho Baghdad về phát hiện trên và cung cấp cho Iraq thông tin tìnhbáo về các trung tâm hậu cần và hệ thống phòng không của Iran.
Tháng 4/1988, lực lượng của Saddam đã đánh phủ đầu Iran bằng các cuộcoanh tạc sử dụng vũ khí hóa học trên bán đảo Fao. Theo CIA, các chấthóa học được dùng bốn lần, mỗi lần giết chết hàng trăm, hàng nghìn línhIran. Đại tá Không quân nghỉ hưu Rick Francon cho hay: "Người Iraq khôngbao giờ nói cho chúng tôi ý định sử dụng khí độc thần kinh. Họ khôngcần phải làm thế. Chúng tôi đã biết trước".
Vào tháng3/1988, Saddam dùng chất hóa học trong một vụ tấn công ngôi làngHallabja của người Kurd, cướp đi sinh mạng của 5.000 người./.
(Vietnam+)
Bình luận
Xin vui lòng gõ tiếng Việt có dấu