Trong một bước đi nhằm khích lệ Iran trong tiến trình đàm phán hiện nay, ngày 21/1 chính quyền của Tổng thống Mỹ Barack Obama tiếp tục nới lỏng các biện pháp trừng phạt tài chính, đồng thời cam kết sẽ giải tỏa tổng cộng gần 12 tỷ USD nếu đạt được thỏa thuận về chương trình hạt nhân gây tranh cãi của quốc gia Hồi giáo này.
Phóng viên TTXVN tại Washington dẫn thông báo của Bộ Ngoại giao Mỹ cho biết nước này đã giải tỏa thêm 490 triệu USD trong số tài sản của Iran bị phong tỏa trên lãnh thổ Mỹ do lệnh cấm vận.
Đây là lần thứ ba Mỹ nới lỏng các biện pháp phong tỏa tài chính đối với Iran kể từ ngày 10/12 năm ngoái.
Đợt giải tỏa tài chính này là nằm trong thỏa thuận mới nhất hồi tháng 11/2014 với Iran, theo đó, đến thời hạn chót vào tháng Sáu năm nay, nếu Nhóm P5+1 (gồm 5 ủy viên thường trực Hội đồng bảo an Liên hợp quốc là Mỹ, Anh, Pháp, Nga và Trung Quốc cùng với Đức) đạt được một thỏa thuận cuối cùng về chương trình hạt nhân của Iran thì Mỹ sẽ giải tỏa tổng cộng 11,9 tỷ USD.
Theo thông báo của Bộ Ngoại giao Mỹ, từ nay đến ngày 22/6 Iran sẽ nhận lại tổng cộng 4,9 tỷ USD, chia làm 10 lần, từ các tài khoản của nước này bị phong tỏa ở Mỹ. Theo thỏa thuận tạm thời năm 2013 với Mỹ, năm 2013 Iran đã nhận lại tổng cộng 4,2 tỷ USD từ các tài sản bị phong tỏa ở Mỹ.
Năm 2014 chính quyền Barack Obama tiếp tục giải tỏa thêm 2,8 tỷ USD nhằm khuyến khích Iran tiếp tục duy trì tiến trình đàm phán cho tới tháng 11/2014.
Việc từng bước nới lỏng các biện pháp phong tỏa tài chính cho Iran của chính quyền Barack Obama đã bị các nhà lập pháp của đảng Cộng hòa chỉ trích.
Năm ngoái, ba Thượng nghị sỹ của đảng Cộng hòa gồm Mark Kirk, Kelly Ayotte và John Cornyn đã đưa ra Thượng viện một dự luật nhằm ngăn chặn việc nới lỏng trừng phạt này, với lý do “không biết Iran sẽ sử dụng các khoản tiền được giải tỏa này” vào mục đích gì.
Một nhóm các nghị sỹ, cả của đảng Cộng hòa và Dân chủ, hiện đang có kế hoạch sẽ sớm thông qua một dự luật siết chặt hơn nữa các biện pháp bao vây phong tỏa nhằm gây áp lực buộc các nhà đàm phán Iran phải nhượng bộ.
Tuy nhiên, Tổng thống Obama, trong bản Thông điệp Liên bang tối 20/1, một lần nữa tuyên bố sẽ dùng quyền phủ quyết với lý do “áp đặt thêm trừng phạt vào lúc này sẽ phá hỏng các kết quả đàm phán và sẽ làm mất cơ hội có thể ngăn chặn một nước Iran có vũ khí hạt nhân.”
Đợt giải tỏa tài chính mới nhất của Mỹ được thông báo sau khi nhóm P5+1 và Iran ngày 18/1 vừa qua đã kết thúc vòng đàm phán mới kéo dài 5 ngày tại Geneva (Thụy Sỹ), tại đó Thứ trưởng Ngoại giao Iran được dẫn lời cho biết “các cuộc thảo luận diễn ra thẳng thắn và nghiêm túc” theo hướng thu hẹp khoảng cách giữa hai bên.
Vòng đàm phán tiếp theo dự kiễn sẽ diễn ra trong tháng Hai, nhưng thời gian và địa điểm vẫn chưa được xác định. Thời hạn chót mới cho các cuộc đàm phán giữa Iran với nhóm P5+1 là ngày 1/7/2015./.