Công trình xây dựng trái phép của Trung Quốc trên bãi Đá Chữ Thập mà nước này chiếm của Việt Nam bằng vũ lực (Nguồn: Reuters) Giới chức Mỹ vừa cho tờ Washington Post biết rằng chính quyền nước này đang cân nhắc việc điều tàu chiến tới các đảo nhân tạo của Trung Quốc nằm ở biển Đông để phát tín hiệu cho thấy Washington không công nhận tuyên bố trái phép về chủ quyền của Bắc Kinh.
Trung Quốc hiện đã thiết lập một khu vực giới hạn tiếp cận quanh các đảo nhân tạo và qua đó biến vùng biển quốc tế thành sở hữu của nước này. Tuy nhiên Washington không chấp nhận các tuyên bố chủ quyền đó của Trung Quốc.
Hải quân Mỹ đang phát triển các kế hoạch điều ít nhất một tàu chiến vào khu vực cấm tiếp cận, lên tới 12 hải lý tính từ các đảo này. Theo một quan chức Mỹ giấu tên, kế hoạch điều tàu cần tới sự phê chuẩn từ Nhà Trắng và nó cho thấy Mỹ sẽ không để Trung Quốc hạn chế quyền tự do đi lại trên biển.
Khi được hỏi về kế hoạch, phát ngôn viên Hải quân William Marks nói rằng ông không thể thảo luận về các kế hoạch quân sự của tương lai. Nhưng ông nói rằng Hải quân Mỹ "sẽ tiếp tục hoạt động ở vùng biển quốc tế tại biển Đông, theo các quy định quốc tế". Ông cũng nói rằng Mỹ sẽ hoạt động ở vùng biển trên bất kỳ khi nào nước này muốn.
Tuần này, vấn đề xây đảo nhân tạo của Trung Quốc đã thu hút sự chú ý, sau khi giới chức Mỹ và Trung Quốc đưa ra các bình luận cho thấy họ vẫn đang ở thế đối đầu nhau về tương lai của biển Đông.
Đô đốc Scott Swift, lãnh đạo Hạm đội Thái Bình Dương của Hải quân mỹ, nói khi ở Australia rằng Mỹ sẽ bảo vệ sự tự do đi lại trên các vùng biển quốc tế thông qua việc "thường xuyên hiện diện, tập trận với các đồng minh và đối tác, triển khai các hoạt động đảm bảo quyền tự do đi lại."
Một phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc là Hoa Xuân Oánh nói sau đó rằng Bắc Kinh rất quan ngại về quan điểm của phía Mỹ. Vị này cũng cho biết rằng giới chức Mỹ và Trung Quốc đã có những trao đổi sâu sắc về vấn đề này và Washington đã nắm rõ quan điểm của Trung Quốc.
Tuy nhiên, phát ngôn viên Lầu Năm Góc Bill Urban tuyên bố rằng Mỹ đang hiện diện và sẽ tích cực hoạt động hàng ngày tại biển Hoa Đông cũng như biển Đông. Washington không chấp nhận "các tuyên bố chủ quyền về biển" vượt quá những gì được cho phép dưới luật pháp quốc tế.
Tờ Navy Times đưa tin trong ngày thứ Tư rằng Tổng thống Mỹ Barack Obama sắp phê chuẩn việc điều tàu tới biển Đông. Giới chức quốc phòng Mỹ cũng cho Washington Post biết rằng kế hoạch điều tàu sẽ được thực hiện bởi một tàu khu trục hoặc tàu tuần dương. Cả hai loại tàu này đều mang theo trực thăng và nhiều loại vũ khí khác nhau.
Mỹ cũng có thể điều một con tàu chiến ven biển (LCS) được vũ trang kém hơn tới biển Đông. Các quan chức này đều nói rằng Hải quân Mỹ không mong đợi việc xảy ra một cuộc đụng độ với phía Trung Quốc vì hành động này.
“Mục tiêu của việc điều tàu nhằm chứng tỏ rằng đó là vùng biển quốc tế" - một quan chức nói - "Cho dù con tàu được điều tới là khu trục hạm chở đầy tên lửa hoặc tàu LCS trang bị ít hơn, vũ khí không phải là yếu tố đóng vai trò trung tâm"./.
