Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ James Mattis. (Nguồn: Getty Images) Ngày 8/6, Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ James Mattis đã hoan nghênh các nỗ lực của những thành viên châu Âu thuộc Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) và Canada trong việc đẩy mạnh chi tiêu quốc phòng, đánh dấu không khí hòa giải dần trở lại sau nhiều tháng đàm phán căng thẳng trong nội bộ tổ chức về vấn đề này.
Kể từ khi lên nắm quyền, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã liên tục nhắm tới các quốc gia châu Âu, đặc biệt là Đức, vì cho rằng các quốc gia này chưa chi hợp lý cho quốc phòng và cáo buộc họ đẩy gánh nặng tài chính của toàn NATO lên vai Washington.
Câu hỏi gai góc về vấn đề chia sẻ gánh nặng tài chính đã trở thành một trong những nội dung chính tại Hội nghị Bộ trưởng Quốc phòng NATO ở Brussels trong hai ngày 7-8/6 này.
[Tổng thư ký NATO: Đức "đúng hướng" khi tăng 80% chi tiêu quốc phòng]
Cho tới nay, mới chỉ có 3 quốc gia châu Âu thành viên NATO gồm Anh, Hy Lạp và Estonia tuân thủ cam kết tại Hội nghị thượng đỉnh NATO hồi năm 2014, trong đó nêu rõ sẽ mỗi quốc gia sẽ dành 2% Tổng sản phẩm quốc nội (GDP) cho quốc phòng. Tuy nhiên, những báo cáo mới cho thấy các quốc gia châu Âu, đặc biệt là Đức, đã gia tăng chi tiêu quốc phòng được cho là ít nhất sẽ có thể xoa dịu những căng thẳng hiện tại Washington.
Binh sỹ NATO trong một cuộc tập trận. (Nguồn: worldbulletin.net) Theo Tổng Thư ký NATO Jens Stoltenberg, các quốc gia châu Âu và Canada vẫn đang tiếp tục đà tăng chi tiêu quốc phòng với mức tăng 3,82% trong năm nay, đánh dấu năm thứ 4 liên tiếp chi tiêu quốc phòng tại các nước này được nâng lên.
Cùng với đó, Đức cũng sẽ tăng thêm 3 tỷ euro cho ngân sách quốc phòng vào năm tới và đặt mục tiêu tăng 80% khoản ngân sách này trước năm 2024. Những thông tin này đã nhận được sự hưởng ứng mạnh mẽ từ Lầu Năm Góc.
Phát biểu sau hai ngày làm việc với các Bộ trưởng Quốc phòng của 28 thành viên còn lại của NATO, Bộ trưởng Mattis đánh giá năm 2017, mức tăng chi tiêu quốc phòng của các đồng minh đã đạt mức cao nhất trong vòng 25 năm qua, cho thấy các thành viên đã hưởng ứng lời kêu gọi của ông Stoltenberg về việc tăng cường vốn, khả năng tài chính và đóng góp cho khối.
Hội nghị Bộ trưởng Quốc phòng NATO diễn ra trong bối cảnh Mỹ và châu Âu đang trong thế đối đầu trong nhiều vấn đề quốc tế như thuế nhập khẩu nhôm thép hay thỏa thuận hạt nhân Iran.
Trong một diễn biến liên quan, 9 quốc gia thành viên NATO ở khu vực phía Đông hay còn gọi là nhóm "Bucharest Nine" (B9) đã bày tỏ mong muốn NATO sẽ tăng cường hiện diện trong khu vực này.
Phát biểu sau cuộc họp của nhóm tổ chức ở Vácsava, Tổng thống Ba Lan Andrzei Duda cho biết nhóm B9 tin rằng bên cạnh lực lượng bộ binh hiện đã hiện diện tại khu vực, NATO cần phải triển khai thêm các lực lượng hải quân và không quân nhằm hoàn thiện lực lượng phòng vệ NATO trong khu vực này.
Trong tuyên bố chung sau cuộc họp, các nhà lãnh đạo của nhóm 9 quốc gia đã kêu gọi NATO đưa nội dung tăng cường hiện diện tại khu vực này vào chương trình nghị sự hội nghị thượng đỉnh của khối tại Brussels vào tháng tới. Nhóm 9 quốc gia nằm ở sườn Đông của NATO bao gồm Ba Lan, Slovakia, Latvia, Lítva, Hungary, Estonia, Cộng hòa Séc và Bulgaria.
Kể từ sau sự kiện Nga sáp nhập trở lại Bán đảo Crimea hồi năm 2014, NATO đã tăng cường hiện diện quân sự tại khu vực Trung và Đông Âu./.
