Mỹ và Canada ngày 14/12 khẳng định bảo đảm trình tự tố tụng công bằng đối với Giám đốc Tài chính (CFO) của tập đoàn thiết bị viễn thông Huawei của Trung Quốc Mạnh Vãn Chu, người bị bắt giữ tại Vancouver (Canada) và Washington muốn dẫn độ bà này về Mỹ do vi phạm các lệnh trừng phạt Iran.
Khẳng định trên được đưa ra tại cuộc gặp song phương giữa Ngoại trưởng và Bộ trưởng Quốc phòng Canada với những người đồng cấp Mỹ tại thủ đô Washington.
[Thủ tướng Canada Trudeau lên tiếng sau các vụ bắt giữ của Trung Quốc]
Hai bên cũng kêu gọi Trung Quốc trả tự do cho 2 công dân Canada, gồm doanh nhân Michael Spavor và cựu nhân viên ngoại giao Michael Kovrig, bị bắt giữ hôm 10/12 với cáo buộc gây nguy hiểm cho an ninh của Trung Quốc.
Phát biểu với báo giới sau cuộc gặp, Ngoại trưởng Canada Chrystia Freeland cho biết nhà chức trách Canada đã hành động "rất cẩn trọng" trong vụ bắt giữ bà Mạnh Văn Chu.
Ngoại trưởng Freeland nêu rõ: "Chúng tôi nhất trí rằng điều quan trọng nhất chúng tôi có thể làm là duy trì pháp trị, đảm bảo tôn trọng quyền của bà Mạnh đối với tiến trình tố tụng công bằng, và tiến trình tố tụng hiện tại ở Canada không liên quan đến chính trị."
Bà Freeland cũng nhấn mạnh Canada "là một đất nước pháp trị", phản hồi một cách thỏa đáng đối với một yêu cầu dẫn độ và "hoàn toàn không có sự can thiệp chính trị nào trong vụ việc này."
Về phần mình, Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo cho biết Mỹ "tôn trọng pháp trị trong từng bước tiến hành" trong vụ việc liên quan bà Mạnh. Ông Pompeo cũng chỉ trích việc Trung Quốc bắt giữ 2 công dân Canada nói trên.
Cùng ngày, Thủ tướng Canada Justin Trudeau nhấn mạnh việc Trung Quốc bắt giữ hai công dân Canada là hành động "không thể chấp nhận được," đồng thời bày tỏ lo ngại rằng nền kinh tế có thể chịu ảnh hưởng khi quan hệ song phương xấu đi.
Trả lời kênh City TV tại thành phố Toronto, ông Trudeau cho rằng động thái trên của Trung Quốc là nhằm đáp trả vụ bắt giữ bà Mạnh. Thủ tướng Canada nhấn mạnh: "Chúng tôi đang tìm hiểu vụ việc và làm việc với Trung Quốc để chứng minh rằng vụ việc này là không thể chấp nhận được."
Trong một diễn biến mới nhất, Bộ Ngoại giao Canada cho biết Đại sứ nước này tại Trung Quốc John McCallum đã được phép tiếp cận lãnh sự với ông Michael Kovrig ngày 14/12.
Giới chức Ottawa cũng đang hối thúc Bắc Kinh cho phép tiếp cận lãnh sự với ông Michael Spavor.
Bà Mạnh Vãn Chu bị bắt giữ ngày 1/12 khi đang quá cảnh tại Vancouver. Tại phiên tòa diễn ra ở Vancouver ngày 7/12, bà này bị cáo buộc nhiều tội danh gian lận, và có thể đối mặt mức án tù cao nhất là 30 năm.
Sau đó, tòa án tỉnh British Columbia của Canada ngày 11/12 cho phép bà này tại ngoại với số tiền bảo lãnh 10 triệu CAD (tương đương 7,5 triệu USD) kèm theo một số điều kiện quản chế nghiêm ngặt.
Hiện, Canada chưa quyết định có thực hiện yêu cầu của Mỹ dẫn độ bà này hay không./.