Các bị cáo tại phiên tòa ngày 15/11/2019. (Ảnh: Thành Chung/TTXVN) Ngày 22/6, Tòa án Nhân dân Cấp cao tại Thành phố Hồ Chí Minh đã mở phiên tòa xét xử vụ án tại Ngân hàng thương mại cổ phần Đại Tín (Ngân hàng Đại Tín) giai đoạn 2.
Phiên phúc thẩm được mở theo kháng nghị của Viện Kiểm sát Nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh, kháng cáo của 3 bị cáo, nguyên đơn dân sự và người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan.
Giai đoạn cuối của "đại án" Ngân hàng Đại Tín-Xây dựng
Kéo dài nhiều năm với nhiều phiên tòa, phiên tòa xét xử phúc thẩm vụ án Ngân hàng Đại Tín giai đoạn 2 được xem như “phần kết” của vụ án này.
Ngân hàng Đại Tín sau khi bán cho Phạm Công Danh (nguyên Chủ tịch Hội đồng quản trị Công ty trách nhiệm hữu hạn Tập đoàn Thiên Thanh) thì được đổi tên thành Ngân hàng Xây dựng (VNCB).
Sau khi xảy ra vụ án Phạm Công Danh thì ngân hàng này được định giá 0 đồng và Nhà nước quản lý, nay đổi tên là Ngân hàng thương mại trách nhiệm hữu hạn một thành viên Xây dựng Việt Nam (CB Bank).
Toàn bộ các bị cáo được đưa ra xét xử trong các giai đoạn đều do sai phạm liên quan đến hoạt động ngân hàng.
Theo nội dung vụ án Ngân hàng Đại Tín giai đoạn 2, bị cáo Hứa Thị Phấn (sinh năm 1947, nguyên cố vấn cấp cao Hội đồng quản trị Ngân hàng Đại Tín - Trustbank, nguyên Chủ tịch Hội đồng quản trị Công ty cổ phần Đầu tư phát triển Phú Mỹ) và 5 đồng phạm bị xét xử về hành vi chiếm đoạt hơn 1.338 tỷ đồng từ Ngân hàng Đại Tín, thông qua 2 hành vi phạm tội.
Cụ thể, lợi dụng việc nắm giữ 84,92% vốn điều lệ Ngân hàng Đại Tín, là cổ đông lớn của ngân hàng, Hứa Thị Phấn đã thâu tóm và chỉ đạo toàn bộ Hội đồng quản trị, Ban điều hành và cán bộ, nhân viên Ngân hàng Đại Tín, chỉ đạo cấp dưới làm các thủ tục để Ngân hàng đầu tư trực tiếp 1.037 tỷ đồng vào 4 dự án bất động sản do 3 công ty của bà Phấn làm chủ đầu tư gồm Công ty cổ phần Đầu tư phát triển Phú Mỹ, Công ty Trách nhiệm hữu hạn Địa ốc Lam Giang và Công ty Trách nhiệm hữu hạn Phú Mỹ.
Tuy nhiên, số tiền này Hứa Thị Phấn không sử dụng để đầu tư vào dự án như hợp đồng hợp tác mà rút tiền mặt để chiếm đoạt cá nhân và đến nay chối bỏ toàn bộ trách nhiệm thanh toán trả lại cho Ngân hàng Đại Tín.
Hứa Thị Phấn còn trực tiếp chỉ đạo cấp dưới thực hiện việc mua và nâng khống giá trị 4 bất động sản: số 10 Lý Tự Trọng, phường Bến Nghé, quận 1; số 422B Nguyễn Thị Minh Khai, phường 5, quận 3; số 409 Sư Vạn Hạnh, phường 12, quận 10, đều ở Thành phố Hồ Chí Minh và số 30 Quang Trung (phường Vạn Thắng, thành phố Nha Trang, tỉnh Khánh Hòa).
Sau đó, Hứa Thị Phấn chỉ đạo Hội đồng quản trị và Ban điều hành Ngân hàng Đại Tín mua 4 bất động sản này với lý do là mở rộng hệ thống hoặc đầu tư bất động sản, với tổng giá trị trên 661 tỷ đồng; trong khi Ngân hàng Đại Tín đã vượt quá tỷ lệ mua sắm tài sản cố định, dẫn đến 4 bất động sản này đến nay chưa thể hạch toán vào tài khoản tài sản cố định của ngân hàng.
Hội đồng xét xử đã tuyên phạt bị cáo Hứa Thị Phấn 20 năm tù về tội "Lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản" theo Điều 175 Bộ luật Hình sự năm 2015. Tổng hợp hình phạt của các bản án trước, bị cáo Hứa Thị Phấn phải chịu hình phạt là 30 năm tù giam.
Đối với các bị cáo còn lại, Hội đồng xét xử tuyên phạt Bùi Thị Kim Loan (sinh năm 1978, kế toán Công ty trách nhiệm hữu hạn Phú Mỹ, Phó Giám đốc Công ty trách nhiệm hữu hạn Đầu tư địa ốc Phúc Nguyễn) 7 năm tù, tổng hợp với bản án trước là 30 năm tù; Lâm Kim Dũng (sinh năm 1955, nguyên Giám đốc Công ty trách nhiệm hữu hạn Địa ốc Lam Giang) 4 năm tù, tổng hợp với bản án trước là 10 năm tù; Huỳnh Thị Xuân Dung (sinh năm 1959, nguyên Giám đốc Công ty địa ốc Phúc Nguyễn) 5 năm tù; Lâm Hứa Quỳnh Trinh (sinh năm 1983, nguyên Phó trưởng phòng phụ trách Phòng Ngân quỹ Ngân hàng Đại Tín Chi nhánh Sài Gòn) 1 năm 6 tháng tù; Phạm Hồng Hảo (sinh năm 1978, nguyên nhân viên Ngân hàng Đại Tín) 2 năm tù treo, cùng về tội “Lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản” theo Điều 175 Bộ luật Hình sự năm 2015.
Sau bản án sơ thẩm, 3 bị cáo Hứa Thị Phấn, Bùi Thị Kim Loan, Huỳnh Thị Xuân Dung kháng cáo xin giảm nhẹ hình phạt.
Giải quyết các tranh chấp dân sự
Tại phiên tòa phúc thẩm, mấu chốt cần giải quyết là những kháng nghị, kháng cáo liên quan đến trách nhiệm dân sự.
Tại bản án sơ thẩm, về trách nhiệm dân sự, Hội đồng xét xử tuyên buộc bị cáo Hứa Thị Phấn phải bồi thường số tiền 437 tỷ đồng đã chiếm đoạt cho CB Bank - nguyên đơn dân sự kế thừa mọi quyền lợi và nghĩa vụ liên quan của Ngân hàng Đại Tín; buộc bị án Phạm Công Danh và Công ty trách nhiệm hữu hạn Tập đoàn Thiên Thanh (Tập đoàn Thiên Thanh) liên đới bồi thường 901 tỷ đồng cho CB Bank.
Ngoài ra, Hội đồng xét xử cũng tuyên buộc bị án Phạm Công Danh và Tập đoàn Thiên Thanh liên đới hoàn trả hơn 756 tỷ cho CB Bank.
Về xử lý tài sản kê biên trong vụ án này, Hội đồng xét xử tuyên giải tỏa kê biên, công nhận quyền sở hữu bất động sản số 10 Lý Tự Trọng cho CB Bank.
Về 97 bất động sản bị kê biên liên quan đến quá trình chuyển giao ngân hàng giữa bị án Phạm Công Danh và bị cáo Hứa Thị Phấn, Hội đồng xét xử tuyên công nhận quyền sử dụng cho bị án Phạm Công Danh nhưng tiếp tục duy trì kê biên để đảm bảo nghĩa vụ của bị án Phạm Công Danh và Công ty trách nhiệm hữu hạn Tập đoàn Thiên Thanh.
Sau bản án sơ thẩm, Viện trưởng Viện Kiểm sát Nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh kháng nghị về phần trách nhiệm bồi thường thiệt hại và xử lý tài sản trong vụ án. Theo đó, đề nghị Tòa án Nhân dân cấp cao tại Thành phố Hồ Chí Minh xử phúc thẩm vụ án theo hướng buộc bị cáo Hứa Thị Phấn phải chịu trách nhiệm bồi thường số tiền hơn 901 tỷ đồng cho CB Bank; công nhận toàn bộ 114 bất động sản là quyền sử dụng đất đang thế chấp tại CB Bank thuộc quyền sở hữu của bị án Phạm Công Danh và Tập đoàn Thiên Thanh.
Viện Kiểm sát phân tích hành vi phạm tội của Hứa Thị Phấn là chiếm đoạt tài sản, cho nên trách nhiệm hình sự phải gắn liền với dân sự. Tuy nhiên, Hội đồng xét xử sơ thẩm tuyên Hứa Thị Phấn chịu trách nhiệm hình sự với toàn bộ số tiền chiếm đoạt nhưng lại buộc Phạm Công Danh và Tập đoàn Thiên Thanh chịu trách nhiệm dân sự thay Hứa Thị Phấn trong khoản tiền hơn 901 tỷ đồng là trái pháp luật.
Đối với 114 bất động sản, bản án sơ thẩm chỉ công nhận 97 bất động sản thuộc quyền sở hữu của Phạm Công Danh và Tập đoàn Thiên Thanh. 17 bất động sản còn lại, Hội đồng xét xử sơ thẩm giao cho Công ty Tân Đông Hiệp.
Viện Kiểm sát cho rằng Hội đồng xét xử sơ thẩm tuyên giao 17 bất động sản này cho Công ty Tân Đông Hiệp là không có căn cứ mà 17 bất động sản này phải được tiếp tục kê biên để bảo đảm nghĩa vụ trả nợ của Phạm Công Danh.
[Vụ án Ngân hàng Đại Tín giai đoạn 2: Hứa Thị Phấn lĩnh thêm 20 năm tù]
Nội dung kháng nghị của Viện Kiểm sát cũng trùng với nội dung kháng cáo của bị án Phạm Công Danh và Tập đoàn Thiên Thanh. Ngoài ra, bị án Phạm Công Danh và Tập đoàn Thiên Thanh đề nghị được nhận lại 6 bất động sản (tương đương với 2ha) đất ở Quận 2 (Thành phố Hồ Chí Minh), là phần nằm trong phần chuyển giao của Hứa Thị Phấn khi bán ngân hàng lại cho Phạm Công Danh.
Đồng thời, Tập đoàn Thiên Thanh còn đề nghị cấp phúc thẩm xem xét lại số tiền lãi 756 tỷ đồng mà bản án sơ thẩm buộc pháp nhân này phải trả.
Ngoài ra, nguyên đơn dân sự là CB Bank cũng kháng cáo toàn bộ phần dân sự của bản án sơ thẩm; Công ty Tân Đông Hiệp kháng cáo xin xem xét lại phần lãi suất.
Tại phiên tòa phúc thẩm ngày 22/6, bị án Phạm Công Danh, Phan Thành Mai (nguyên Tổng giám đốc VNCB) có đơn xin xét xử vắng mặt. Bị cáo Hứa Thị Phấn vắng mặt vì lý do sức khỏe.
Đáng chú ý, chủ tọa phiên tòa thông báo rằng báo chí được tham dự đưa tin về phiên tòa nhưng không được ghi âm, ghi hình. Theo chương trình, phiên tòa làm việc trong 3 ngày./.
