Ngày 13/6, Quốc hội dành cả ngày làm việc để thảo luận về dự án Luật Phòng, chống tham nhũng (sửa đổi).
Các đại biểu Quốc hội đều tán thành sự cần thiết sửa đổi toàn diện Luật Phòng, chống tham nhũng để khắc phục hạn chế, bất cập của Luật hiện hành, thể chế hóa kịp thời các quan điểm của Đảng, đáp ứng yêu cầu trong tình hình mới và phù hợp với cam kết quốc tế về phòng, chống tham nhũng mà Việt Nam là thành viên.
Nhiều ý kiến tán thành việc mở rộng từng bước phạm vi điều chỉnh của dự án luật sang khu vực ngoài nhà nước để bảo đảm tính toàn diện của công tác phòng chống tham nhũng.
Một số ý kiến đề nghị cần làm rõ hơn sự cần thiết, khả năng đáp ứng nguồn lực, tính khả thi cho việc mở rộng phạm vi này.
Về cơ quan, đơn vị kiểm soát tài sản thu nhập, đây là vấn đề lớn đang còn ý kiến khác nhau. Đa số đại biểu Quốc hội tán thành với phương án 2 của dự thảo Luật là giao cho nhiều cơ quan khác nhau kiểm soát tài sản thu nhập của người có nghĩa vụ kê khai công tác tại các cơ quan, ngành mình, như vậy sẽ tăng cường được tính tập trung, đồng thời khắc phục được một bước việc tổ chức, kiểm soát tài sản, thu nhập dàn trải thời gian qua.
Cũng có nhiều ý kiến tán thành với phương án 1 tức là giao cho Thanh tra Chính phủ tiến hành kiểm soát tài sản, thu nhập của người giữ chức vụ từ Giám đốc sở và tương đương trở lên công tác tại tất cả các cơ quan, tổ chức, đơn vị.
Cơ quan thanh tra hoặc đơn vị phụ trách công tác tổ chức, cán bộ tại các cơ quan, tổ chức, đơn vị ở trung ương (nơi không có cơ quan thanh tra), thanh tra cấp tỉnh kiểm soát tài sản, thu nhập đối với những người có nghĩa vụ kê khai khác công tác tại cơ quan, tổ chức, đơn vị, địa phương mình.
Ý kiến này chỉ rõ phương án này bảo đảm thẩm quyền kiểm soát được tập trung hơn, nhất là đối tượng có nghĩa vụ kê khai là người giữ chức vụ từ Giám đốc sở trở lên để bảo đảm khách quan, có điều kiện tập trung nhân lực, vật lực cho việc đào tạo đội ngũ cán bộ chuyên trách, có trình độ, đáp ứng nhiệm vụ được giao vì Thanh tra Chính phủ cũng là cơ quan quản lý thống nhất dữ liệu quốc gia về kê khai tài sản.
["Lò nóng triệu độ mà luật còn lỗ hổng thì không thể đưa củi vào lò"]
Cũng có ý kiến đề nghị, phải thành lập một cơ quan chuyên trách độc lập để kiểm soát tài sản, thu nhập của người có chức vụ, quyền hạn, để bảo đảm tính khách quan, minh bạch trong hoạt động kiểm tra, kiểm soát tài sản thu nhập.
Về đối tượng kê khai tài sản, thu nhập (Điều 37), nhiều ý kiến tán thành với việc mở rộng đối tượng có nghĩa vụ kê khai tài sản, thu nhập đối với mọi cán bộ công chức, viên chức Nhà nước lần đầu. Có đại biểu đề nghị trước mắt cần thu hẹp đối tượng có nghĩa vụ kê khai tài sản, thu nhập, tập trung vào các vị trí, chức vụ có nguy cơ tham nhũng cao, những lĩnh vực dễ phát sinh tham nhũng để có thể nói, làm thực chất và hiệu quả hơn trong phòng, chống tham nhũng.
Đối với xử lý tài sản, thu nhập kê khai không trung thực, tài sản, thu nhập tăng thêm không giải trình được hợp lý về nguồn gốc, đây cũng là vấn đề mà còn rất nhiều ý kiến khác nhau trong các đại biểu Quốc hội cũng như trong quá trình soạn thảo dự án Luật.
Đa số ý kiến tán thành với phương án 1 của dự thảo Luật là xử lý thông qua thu nhập thuế cá nhân, nhưng đề nghị cân nhắc mức thuế suất cho phù hợp với Luật Thuế thu nhập cá nhân và tình hình thực tiễn hiện nay, rà soát pháp luật liên quan để đảm bảo sự thống nhất.
Một số ý kiến tán thành phương án 2 là xử phạt hành chính đối với hành vi không trung thực, minh bạch trong kê khai tài sản, thu nhập và giải trình nguồn gốc tài sản tăng thêm đồng thời đề nghị cân nhắc mức phạt cho phù hợp, hạn chế việc phải sửa đổi nhiều luật khác có liên quan.
Cũng có ý kiến đề nghị cho dù áp dụng phương thức xử lý nào thì cũng phải có trình tự, thủ tục, tố tụng tư pháp để đảm bảo tính khách quan, minh bạch do vấn đề này có liên quan đến quyền sở hữu cá nhân của tổ chức, cơ quan theo quy định của Hiến pháp.
Tại phiên thảo luận, nhiều đại biểu đã phân tích, làm rõ nội dung như hành vi tham nhũng, các hành vi bị nghiêm cấm, làm rõ hơn trách nhiệm của Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, Mặt trận Tổ quốc các cấp, vai trò giám sát của nhân dân, Ban thanh tra nhân dân, Ban giám sát đầu tư của cộng đồng, vai trò của báo chí trong dự thảo luật để bảo đảm tính khách quan, công khai trong vấn đề phòng, chống tham nhũng.../.