Ngày 16/4, Bộ Ngoại giao Philippines đã triệu đại sứ Trung Quốc tại nước này, ông Mã Khắc Khanh, đến để trao công hàm phản đối sau khi các tàu và máy bay Trung Quốc bị nghi "quấy rối" một tàu Philippines đang làm nhiệm vụ nghiên cứu khảo cổ tại Biển Đông tranh chấp.
Hãng tin Kyodo dẫn lời phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Philippines, ông Raul Hernandez, nói rằng máy bay Trung Quốc đã bị tàu tuần duyên Philippines đang tuần tra trong khu vực phát hiện vào chiều 15/4.
Ông cho biết đây đã là lần thứ hai máy bay Trung Quốc bay trên khu vực Bãi đá ngầm Scarborough (Trung Quốc gọi là đảo Hoàng Nham), mà cả Trung Quốc lẫn Philippines đều tuyên bố chủ quyền, kể từ ngày 14/4.
Ông nêu rõ: "Những hành động như vậy đã vi phạm chủ quyền và quyền tài phán của Philippines trong việc tiến hành nghiên cứu biển tại vùng đặc quyền kinh tế của Philípppin... Philippines yêu cầu các tàu và máy bay Trung Quốc dừng việc quấy rối và các chuyến bay phía trên (tàu Philippines) để tàu này và thủy thủ đoàn có thể hoàn thành công việc. Mọi mưu toan hành động của các tàu hay máy bay Trung Quốc nhằm vào (tàu Philippines) sẽ được Philippines xem là vi phạm trắng trợn luật pháp quốc gia và quốc tế."
Cùng ngày 16/4, Bắc Kinh đã yêu cầu tàu khảo cổ trên của Philippines ngay lập tức rời khỏi vùng biển quanh đảo Hoàng Nham.
Theo THX, phát biểu tại buổi họp báo thường kỳ, Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc Lưu Vi Dân cho biết theo các công ước quốc tế và luật pháp Trung Quốc liên quan, không một cá nhân hay tổ chức nào được phép tiến hành những hoạt động như vậy trong khu vực nếu không được chính quyền Trung Quốc cho phép.
Bình luận về cuộc tập trận chung của Philippines và Mỹ diễn ra cùng ngày 16/4, ông Lưu tuyên bố Trung Quốc hy vọng các nước liên quan sẽ có thêm các hành động có lợi cho hòa bình và ổn định trong khu vực cũng như tăng cường sự tin tưởng lẫn nhau./.