Mạnh tay xử lý sai phạm, truy cứu trách nhiệm hình sự với "cát tặc"

Ông Nguyễn Thiện Nhân yêu cầu Hà Nội mạnh tay xử lý sai phạm, đặc biệt cần sớm có hướng dẫn cụ thể để truy cứu trách nhiệm hình sự đối với hành vi khai thác cát trái phép.

Chủ tịch Uỷ ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam Nguyễn Thiện Nhân làm việc với lãnh đạo Uỷ ban nhân dân Thành phố Hà Nội và các đơn vị liên quan. (Ảnh: Nguyễn Dân/TTXVN)

Nhằm chấn chỉnh tình trạng khai thác cát, sỏi trái phép, chiều 5/4, Ủy viên Bộ Chính trị, Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam Nguyễn Thiện Nhân đã làm việc với lãnh đạo thành phố Hà Nội về công tác quản lý, khai thác cát, sỏi trên địa bàn.

Nắm chắc các tụ điểm khai thác cát phức tạp

Báo cáo về công tác quản lý, khai thác cát, sỏi trên địa bàn thành phố Hà Nội, ông Nguyễn Quốc Hùng, Phó Chủ tịch Ủy ban Nhân dân thành phố cho biết thành phố có 26 điểm mỏ cát sông Hồng, trong đó 11 điểm mỏ chưa được cấp phép thăm dò và khai thác. Trong số 4 điểm mỏ cát sông Đà có 3 điểm mỏ chưa cấp phép thăm dò.

Ủy ban Nhân dân thành phố đã giao Sở Tài nguyên và Môi trường chủ trì phối hợp các sở, ngành, Ủy ban Nhân dân các quận huyện xây dựng ''Đề án đấu giá quyền khai thác khoáng sản cát tại các điểm mỏ cát trên sông Hồng, đoạn qua địa bàn thành phố Hà Nội'' nhằm minh bạch hóa quyền khai thác khoáng sản; ngăn chặn, tiến tới chấm dứt tình trạng khai thác khoáng sản trái phép gây thất thoát khoáng sản và nguồn thu cho ngân sách, bảo vệ môi trường.

Công tác kiểm tra, xử lý vi phạm trong hoạt động khai thác cát và trung chuyển vật liệu xây dựng được Sở Tài nguyên và Môi trường; Công an thành phố; Sở Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn tích cực tiến hành.

Tuy nhiên, ông Nguyễn Quốc Hùng chỉ rõ công tác kiểm tra, xử lý các vi phạm trong khai thác cát, sỏi trái phép trên sông gặp nhiều khó khăn do các tàu thuyền di chuyển từ địa bàn này sang địa bàn khác khi có lực lượng chức năng kiểm tra.

Việc tạm giữ phương tiện vi phạm hành chính (tàu hút cát) gặp nhiều khó tiến hành do nơi để phương tiện quá xa nơi kiểm tra, xử lý... Hơn nữa, hiện chưa có thông tư hướng dẫn thế nào là gây hậu quả nghiêm trọng, rất nghiêm trọng và đặc biệt nghiêm trọng nên việc truy cứu trách nhiệm hình sự là không hề dễ dàng.

Thực hiện chủ trương xã hội hóa công tác nạo vét luồng đường thủy nội địa kết hợp thu hồi cát, Cục Đường thủy nội địa Việt Nam đã phê duyệt hồ sơ đề xuất, ký hợp đồng triển khai thực hiện với một số tổ chức để nạo vét trên các sông thuộc địa bàn Hà Nội. Tuy nhiên, công tác giám sát, triển khai còn hạn chế nên các đơn vị nạo vét lợi dụng khai thác cát trái phép.

Theo Thiếu tướng Đinh Văn Toản, Phó Giám đốc Công an Thành phố Hà Nội, hiện thành phố có 226 bến bãi, trong đó có 87 bến bãi có cơ sở pháp lý về đất đai, 151 bến bãi không phép hoặc cấp phép sai thẩm quyền; 59 bến bãi có Giấy phép hoạt động bến thủy nội địa; 47 bến bãi có thủ tục về môi trường.

Qua công tác điều tra cơ bản, Phòng cảnh sát môi trường (PC49) Công an thành phố xác định trên địa bàn có 82 tụ điểm có hoạt động khai thác cát diễn biến phức tạp, tập trung tại các địa bàn quận, huyện, thị xã: Ba Vì (13 tụ điểm), Sơn Tây (4 tụ điểm), Phúc Thọ (7 tụ điểm), Mê Linh (4 tụ điểm), Đan Phượng (6 tụ điểm), Đông Anh (7 tụ điểm), Bắc Từ Liêm (4 tụ điểm), Tây Hồ (2 tụ điểm), Long Biên (5 tụ điểm), Hoàng Mai (3 tụ điểm), Thường Tín (5 tụ điểm), Phú Xuyên (5 tụ điểm), Gia Lâm (8 tụ điểm), Sóc Sơn (5 tụ điểm), Thanh Trì (1 tụ điểm), Hai Bà Trưng (2 tụ điểm), Hoàn Kiếm (1 tụ điểm).

Thiếu tướng Đinh Văn Toản nhấn mạnh việc đấu tranh đối với vi phạm khai thác cát, sỏi trái phép hiện còn một số bất cập. Điển hình như trong năm 2016, lực lượng công an thành phố đã bắt được 217 vụ khai thác cát sỏi trái phép nhưng mới chỉ khởi tố hình sự được một vụ. Nguyên nhân của việc này là do pháp luật quy định phải chứng minh được hậu quả thiệt hại nghiêm trọng về môi trường hoặc số lượng khoáng sản khai thác bán được từ 300 triệu trở lên mới bị truy tố. Bên cạnh đó, phương tiện của lực lượng công an nghèo nàn, dẫn đến khó khăn trong việc truy quét loại tội phạm này...

Cần thực hiện các giải pháp mang tính hệ thống, căn cơ

Để làm tốt công tác quản lý, khai thác cát, sỏi trên địa bàn, thành phố Hà Nội đã đề ra một số giải pháp trọng tâm như tập trung hoàn thành việc rà soát, sửa đổi, bổ sung các văn bản quy phạm của thành phố; đẩy mạnh công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật về khoáng sản; triển khai thực hiện đấu giá quyền khai thác khoáng sản các điểm mỏ cát trên sông Hồng theo Đề án đấu giá sau khi được Ủy ban Nhân dân Thành phố phê duyệt; thực hiện Kế hoạch khắc phục hạn chế, yếu kém, nâng cao hiệu quả công tác quản lý tài nguyên khoáng sản trên địa bàn.

Đồng thời, các đơn vị liên quan lập phương án bảo vệ khoáng sản chưa khai thác, không để không xảy ra tình trạng vi phạm mới và tái vi phạm trong hoạt động khai thác khoáng sản; tăng cường kiểm tra hoạt động khai thác cát, hoạt động nạo vét kết hợp tận thu cát, hoạt động bãi chứa trung chuyển vật liệu xây dựng; xây dựng bến tạm giữ phương tiện vi phạm trên sông phục vụ công tác kiểm tra, xử lý.

Phát biểu kết luận cuộc làm việc, Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam Nguyễn Thiện Nhân biểu dương thành phố Hà Nội, trong đó có lực lượng công an thành phố đã vào cuộc quyết liệt trong công tác quản lý, khai thác cát, sỏi. Thành phố đã triển khai các giải pháp mang tính hệ thống, căn cơ, tạo sự chuyển biến trong việc đấu tranh với các vi phạm khai thác cát, sỏi trái phép, góp phần làm thay đổi căn bản tình hình cát tặc trên địa bàn.

Đồng tình với 7 giải pháp Hà Nội đưa ra trong việc quản lý khai thác cát sỏi, ông Nguyễn Thiện Nhân cho rằng dù khai thác ban ngày hay ban đêm, cát vẫn phải tập trung đưa lên bờ, vì vậy, biện pháp tốt nhất là quản lý chặt chẽ các bến tập kết và kinh doanh cát trên bờ.

Tàu khai thác cát trái phép trên sông Hồng. (Ảnh: Doãn Tấn/TTXVN)

Thời gian tới, lãnh đạo thành phố Hà Nội cần chỉ đạo các đơn vị chức năng tiếp tục triển khai quyết liệt theo đúng kế hoạch các giải pháp đã đề ra.

Ông Nguyễn Thiện Nhân khẳng định vấn nạn khai thác cát, sỏi đang diễn ra nhiều nơi, nghiêm trọng. Chính phủ đã có nhiều cuộc họp về vấn đề này. Mặt trận Tổ quốc cũng đã 3 lần báo cáo Chính phủ, 2 lần báo cáo Quốc hội về vấn đề này.

Bên cạnh đó, Mặt trận cũng đã có Nghị quyết nhằm bảo đảm khai thác cát không ảnh hưởng đến môi trường, đến cuộc sống của người dân.

Thành phố Hà Nội là một trong địa bàn trọng điểm về khai thác cát, Mặt trận mong muốn thành phố là nơi đi đầu cả nước trong việc lập lại kỷ cương trong khai thác cát, sỏi. Các lực lượng chức năng của thành phố cần mạnh tay xử lý sai phạm, đặc biệt cần sớm có hướng dẫn cụ thể để truy cứu trách nhiệm hình sự đối với hành vi khai thác cát trái phép nhằm chấn chỉnh kỷ cương trong lĩnh vực này.

Đối với 82 tụ điểm có hoạt động khai thác cát diễn biến phức tạp trên địa bàn, ông Nguyễn Thiện Nhân đề nghị công an thành phố cần lên phương án, phối hợp chặt chẽ với các địa phương đối với từng trường hợp cụ thể để xử lý. Cùng đó, Mặt trận Tổ quốc các địa phương cần phối hợp với người dân giám sát quyết liệt việc khai thách cát, sỏi trái phép, đặc biệt từ nay đến cuối năm, ông Nguyễn Thiện Nhân nêu rõ.

Cũng trong chiều 5/4, Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam Nguyễn Thiện Nhân đã đi kiểm tra thực địa các điểm khai thác cát tại các xã Hồng Hà (huyện Đan Phượng) và Cẩm Đình (huyện Phúc Thọ)./.

(TTXVN/Vietnam+)