(Nguồn: The Korea Times) Trả lời phỏng vấn Sputnik, giáo sư Park Jong-chol thuộc Đại học Quốc gia Gyeongsang (Hàn Quốc) cho rằng thỏa thuận đạt được tại Hội nghị thượng đỉnh liên Triều về việc tổ chức nghi lễ kết nối đường sắt trong tương lai gần chắc hẳn là có liên quan tới những phức tạp tiềm ẩn trong cuộc thương lượng giữa Mỹ và Triều Tiên về nội dung phi hạt nhân hóa Bán đảo Triều Tiên.
Theo giáo sư Park, nếu Tổng thống Donald Trump thất bại trong cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ vào ngày 6/11 tới đây, chắc chắn ông Trump sẽ bớt ráo riết trong vấn đề giải trừ hạt nhân và đối thoại với Bình Nhưỡng. Vì vậy, điều quan trọng với cả Hàn Quốc và Triều Tiên là nhanh chóng củng cố cơ sở hợp tác, không gắn với biện pháp trừng phạt quốc tế, sau đó tranh thủ sự hỗ trợ không chỉ từ phía Mỹ mà còn của toàn thể cộng đồng quốc tế.
"Hàn Quốc và Triều Tiên bây giờ đang cố gắng phòng ngừa khả năng sau bầu cử giữa kỳ ở Mỹ sẽ gia tăng sức mạnh của lực lượng Mỹ giữ thái độ tiêu cực đối với đề tài phi hạt nhân hóa bán đảo Triều Tiên và tái định hình quan hệ Mỹ-Triều Tiên,” giáo sư Park nhận xét.
Trước đó, kế hoạch chạy thử của đoàn tàu Hàn Quốc theo lộ trình từ Seoul đến thành phố Tân Nghĩa Châu của Triều Tiên trên biên giới với Trung Quốc đã không diễn ra do tướng Mỹ đứng đầu Ban chỉ huy Liên hợp quốc cho rằng cần phải có giấy phép khi đoàn tàu đi qua biên giới.
[Hệ thống đường sắt liên Triều sẽ thúc đẩy kinh tế khu vực]
Để rút kinh nghiệm, lần này Bộ Thống nhất đất nước Hàn Quốc “sẽ tiến hành chuẩn bị kỹ lưỡng thông qua con đường tham vấn sơ bộ với các nước hữu quan và các tổ chức tương ứng để cuộc nghiên cứu thực địa được tiến hành suôn sẻ không vướng mắc vấn đề gì.”
Theo quan điểm của giáo sư Park, chuyến tàu thử nghiệm sẽ chạy theo tuyến đường sắt dọc bờ biển phía Tây của Bán đảo Triều Tiên, nói lên dự định của Hàn Quốc - ưu tiên kết nối đường sắt xuyên Triều với tuyến đường xuyên Trung Hoa. Tuy nhiên, Bình Nhưỡng cũng quan tâm đến việc hiện đại hoá khu vực này bởi ở đây diễn ra phần lớn giao dịch thương mại với Trung Quốc, chiếm tới 90% kim ngạch thương mại của Triều Tiên.
Giáo sư Park nhận xét: “Chủ tịch Kim Jong-un ủng hộ việc sản xuất hàng loạt toa xe chở hàng và toa hành khách, thậm chí còn yêu cầu sử dụng tà vẹt chất lượng cao đang được dùng cho tàu cao tốc Hàn Quốc khi nâng cấp tuyến Kionyi của đường sắt Triều Tiên. Rõ ràng, Bình Nhưỡng tin chắc là qua quá trình kiểm tra chung, tốc độ lưu thông trên đường sắt được cải thiện đáng kể, vì thế việc nghiên cứu có thể hoàn thành sớm hơn so với dự kiến của Hàn Quốc.”
Theo ý kiến của giáo sư Hàn Quốc, việc hiện đại hóa nhánh phía Đông với lối tiếp cận tuyến đường sắt xuyên Siberi có vẻ kém hấp dẫn hơn nhiều so với xây dựng đường ống dẫn khí đốt, dẫn dầu hoặc hệ thống cấp điện theo cùng lộ trình, do đó trong thời gian đáng kể hướng này sẽ chỉ là thứ yếu.
Thêm vào đó, giờ đây cả Seoul cũng chưa sẵn sàng để khởi động đoàn xe lửa, bởi vì toàn bộ nhánh đường sắt phía Đông từ miền Nam sẽ hoàn thành không sớm hơn năm 2020. Giáo sư Park nêu giả thiết: “Triều Tiên muốn sử dụng khoản đầu tư của Hàn Quốc cho lĩnh vực đường sắt như một cách thu hút vốn tư bản của Trung Quốc và Nga. Bởi xét cho cùng, nếu miền Nam đã xây dựng đường sắt từ vật liệu chất lượng cao tiên tiến thì nhiều khả năng là Trung Quốc và Nga cũng sẽ đầu tư nhiều hơn vào đường sắt của Triều Tiên.”
Với Tuyên bố Panmunjom thông qua sau cuộc gặp đầu tiên của ông Moon Jae-in và Kim Jong-un hồi tháng 4/2018, Hàn Quốc và Triều Tiên đồng ý kết nối và hiện đại hóa tuyến đường sắt, đường bộ cao tốc trên bờ biển phía Đông và phía Tây của Bán đảo Triều Tiên, tiếp đó vào ngày 26 và 28/6 đã diễn ra những cuộc gặp riêng biệt về nội dung này. Ngày 20/7, hai bên đã tiến hành kiểm tra chung đối với đoạn giao lộ đường sắt ở phần phía Đông biên giới, rồi ngày 24/7 kiểm tra phần phía Tây.
Trong Tuyên bố chung Bình Nhưỡng, lãnh đạo Hàn Quốc và Triều Tiên xác nhận ý định hợp tác trong lĩnh vực lưu thông đường sắt và đường bộ cao tốc. Kết quả là tại các cuộc đàm phán hiện tại đã nhất trí được về thời gian tiến hành nghi lễ kết nối tuyến đường - hoạt động ý nghĩa này sẽ diễn ra cuối tháng 11 đầu tháng 12./.
