Theo Tân Hoa Xã, hiện chưa có lời giải thích mang tính khoa học nào đủ xác đáng để có thể lý giải nguyên nhân 2 quốc gia Địa Trung Hải là Italy và Tây Ban Nha hiện trở thành những ổ dịch lớn của bệnh viêm đường hô hấp cấp do virus corona chủng mới (COVID-19) tại châu Âu.
Hai quốc gia thuộc Liên minh châu Âu (EU) này đang chứng kiến tốc độ gia tăng nhanh nhất cả về số ca nhiễm lẫn số ca tử vong vì COVID-19.
Cũng chưa rõ tại sao 70% số ca tử vong tại Italy lại là nam giới và chỉ có 30% là nữ giới.
Câu trả lời có thể mang tính xã hội học hơn là y khoa, và nó cũng có thể là lời giải thích cho những tương đồng giữa Tây Ban Nha và Italy, cũng như sự khác biệt giữa các quốc gia và khu vực.
Thực tế rằng Đảo Sicily của Italy chỉ ghi nhận một số ca tử vong nhỏ vì COVID-19 cũng rất đáng quan tâm.
Có lẽ bản thân việc Sicily là một hòn đảo cũng là một lý do trong đó, song còn có những nguyên nhân khác, chẳng hạn như đặc điểm xã hội của người dân địa phương, như là cuộc sống gia đình ở đây.
Các nhà khoa học sẽ phải tính đến các nhân tố ngoài y khoa, chẳng hạn như thói quen dành nhiều thời gian trên các đường phố, trong quán bar và nhà hàng của người dân ở đây.
Người dân ở Tây Ban Nha rất ít khi ở nhà, và điều này có thể lý giải cho tốc độ lây lan nhanh chóng của SARS-CoV-2 tại quốc gia này.
Tại những quốc gia ở Bắc Âu, người dân có xu hướng chỉ thích ở trong nhà, phần vì khí hậu lạnh và ẩm ướt khiến cho việc ở trong nhà được ưa thích hơn là đi ra ngoài.
[Số ca tử vong vượt 10.000 người, Italy treo cờ rủ tưởng niệm nạn nhân]
Trường hợp của Tây Ban Nha rất đáng để nghiên cứu, bởi dịch bệnh có vẻ còn lây lan nhanh hơn cả ở Italy, với 47.000 ca đã xác định là dương tính với SARS-CoV-2 tình đến ngày 25/3 vừa qua.
Một sự khác biệt giữa Tây Ban Nha và Italy là trong khi số ca mắc COVID-19 tập trung tại 3 khu vực, tại Tây Ban Nha, số lượng các ca nhiễm đang tăng nhanh trên khắp đất nước, trong đó thủ đô Madrid là tâm dịch.
Chỉ trong vòng 5 ngày, số ca tử vọng vì COVID-19 tại Tây Ban Nha đã nhảy vọt từ dưới 1.000 ca lên 3.434 ca tính đến ngày 25/3 vừa qua và số ca nhiễm dự kiến sẽ lên đến đỉnh điểm trong vài ngày tới.
Một số chuyên gia cho rằng chính phủ Tây Ban Nha nên hạn chế việc tự do di chuyển sớm hơn, bởi cho đến ngày 12-13/3 vừa qua (ngay trước khi tình trạng khẩn cấp được ban bố), vẫn có nhiều người dân trong những thành phố lớn nhất đất nước đã rời khỏi nhà của mình để đến thăm gia đình tại các vùng nông thôn, hoặc đi ra biển.
Các sự kiện thể thao và chính trị cũng vẫn được cho phép tổ chức tại Tây Ban Nha cho đến tận ngày 8/3 vừa qua, với hơn 110.000 người tham gia vào hoạt động kỉ niệm ngày Quốc tế Phụ nữ tại Madrid và các cuộc tuần hành tương tự trên khắp Tây Ban Nha.
Cùng ngày, đảng Vox cánh hữu đã tổ chức một cuộc míttinh với 9.000 người tham gia ở Madrid, trong đó có sự góp mặt của Tổng thư ký đảng Javier Ortega Smith, người đã được xét nghiệm và dương tính với SARS-CoV-2 sau đó 2 ngày.
Dịp cuối tuần đó cũng đã chứng kiến hàng loạt trận đấu thể thao, với hàng nghìn người hâm mộ đến xem các trận đấu bóng đá.
Ngày 11/3 vừa qua, có tới 2.500 người hâm mộ câu lạc bộ Aletico Madrid đến Liverpool để xem một trận đấu trong khuôn khổ giải đấu Champions League.
Các nhóm đối lập đã chỉ trích Thủ tướng Pedro Sanchez vì mãi đến tận 14/3 vừa qua mới tuyên bố tình trạng khẩn cấp.
Tây Ban Nha cũng đang phải vật lộn để cung cấp những trang thiết bị vệ sinh y tế cần thiết để bảo vệ các nhân viên y tế, nhóm người chiếm tới hơn 10% số ca mắc COVID-19 được xác nhận tại quốc gia này (theo các báo cáo y tế địa phương).
Sự thiếu thốn này vẫn xảy ra bất chấp thời hạn 48 giờ mà chính phủ đặt ra cho các công ty tư nhân phải khai báo với Bộ Y tế nếu họ có các vật dụng như là khẩu trang, đồ bảo hộ, găng tay cao su và nước rửa tay có thể phân phối cho các bệnh viện trên toàn quốc.
Mặc dù Trung Quốc đã trao tặng trang thiết bị bảo hộ thông qua các công ty như Inditex và Huawei, hay từ các cá nhân, Tây Ban Nha vẫn phải đối diện với sự thiếu hụt nghiêm trọng dụng cụ bảo hộ.
Ngày 25/3 vừa qua, chính phủ Tây Ban Nha cuối cùng đã tuyên bố đặt một đơn hàng khổng lồ để mua khẩu trang, quạt thông gió và găng tay cao su từ Trung Quốc.
Rõ ràng, sự thiếu năng lực sản xuất số lượng trang thiết bị cần thiết tại Tây Ban Nha là một vấn đề lớn ngay từ khi cuộc khủng hoảng bắt đầu.
Trong khi đó, khả năng đối phó của dịch vụ y tế công cũng bị ảnh hưởng bởi sự cắt giảm chi tiêu mà ngành này phải hứng chịu trong giai đoạn 2011-2018 theo các chính sách kinh tế khắc khổ của chính phủ tiền nhiệm.
Tỷ lệ tử vọng vì COVID-19 tại Tây Ban Nha không khác nhiều so với các nước khác khi số ca tử vong chủ yếu là người cao tuổi và những người có bệnh lý nền.
Theo Bộ Y tế Tây Ban Nha, tỷ lệ tử vong của bệnh nhân trên 80 tuổi là 17,91%, vượt xa so với mức 5,34% của những người trong độ tuổi từ 70-19 và 2,16% của những người từ 60-69 tuổi. Trong khi đó, tỉ lệ tử vong của những người dưới 60 tuổi chỉ là 0,64%./.