Sáng 4/6, Quốc hội nghe trình bày Tờ trình dự án Luật đầu tư (sửa đổi) nhằm tiếp tục hoàn thiện cơ chế, chính sách, cải cách thủ tục hành chính trong hoạt động đầu tư tạo môi trường đầu tư thông thoáng, công khai, minh bạch và đáp ứng yêu cầu tái cơ cấu nền kinh tế.
Để hiểu rõ hơn, phóng viên Vietnam+ đã có cuộc trao đổi với đại biểu Đỗ Văn Vẻ, đoàn Thái Bình xung quanh vấn đề này.
- Dưới góc độ doanh nghiệp, ông đánh giá như thế nào về Luật Đầu tư (sửa đổi) lần này?
Ông Đỗ Văn Vẻ: Từ khi Luật Đầu tư ra đời đến nay đã tạo điều kiện thông thoáng cho các nhà đầu tư nước ngoài, tuy nhiên vẫn còn một số bất cập. Chúng ta đã hội nhập kinh tế quốc tế, gia nhập WTO vì thế phải sửa luật, không chỉ để phù hợp với tình hình trong nước mà với cả luật pháp quốc tế.
Tới đây Quốc hội sẽ thảo luận, nếu thống nhất được một số vấn đề như trong Dự thảo luật cũng sẽ góp phần tạo thêm nhiều điều kiện cho nhà đầu tư nước ngoài vào Việt Nam, góp phần thu hút thêm nhiều nhà đầu tư lớn vào Việt Nam.
- Nhiều đại biểu cho rằng thời gian qua việc đầu tư còn quá dàn trải, cụ thể là đầu tư vào các khu công nghiệp. Qua quá trình kiểm tra và giám sát, ông thấy thực tế các khu công nghiệp hoạt động có hiệu quả hay không và thực tế này cần phải khắc phục như thế nào?
Ông Đỗ Văn Vẻ: Đúng là trong Luật Đầu tư đã thu được nhiều kết quả tốt tuy nhiên chính sách của chúng ta mới mở cửa nên vẫn phải vừa làm vừa nghiên cứu, rút kinh nghiệm.
Tình trạng đầu tư dàn trải ở một số khu công nghiệp, một số doanh nghiệp đầu tư dự án chậm hoạt động, không chọn lọc dẫn tới hiệu quả thấp, thậm chí bị mất cân đối. Tỷ lệ dự án hiệu quả thấp, không phải là công nghệ cao, chỉ mang tính giải quyết việc làm cho người lao động, những mặt hàng đó trong nước có thể làm được không nhất thiết phải nước ngoài, thế nhưng chúng ta vẫn ưu ái cho một số dự án thực chất hiệu quả không cao.
Điểm bất hợp lý đấy giờ chúng ta đang phải tìm cách khắc phục, vì thế mới phải sửa Luật để phù hợp với tình hình thực tế. Trong lúc chúng ta mở cửa, vừa làm vừa rút kinh nghiệm không tránh khỏi có những vấn đề chưa được kiểm soát chặt chẽ. Việc sửa đổi lần này chắc chắn sẽ có những nhìn nhận để hoạt động đầu tư nước ngoài phải mang lại hiệu quả phát huy năng lực của các nhà đầu tư nước ngoài cũng như tạo điều kiện cho nền kinh tế Việt Nam phát triển tốt hơn.
- Đối với Luật Đầu tư sửa đổi, khi nghiên cứu, ông thấy có điều gì còn băn khoăn cần phải tháo gỡ mà ông sẽ đóng góp ý kiến trong kỳ họp này?
Ông Đỗ Văn Vẻ: Theo tôi, điều đầu tiên là làm sao tạo điều kiện đơn giản hóa thủ tục hành chính cho các doanh nghiệp. Thứ nữa là về môi trường kinh doanh cho doanh nghiệp, càng thông thoáng thì doanh nghiệp càng muốn đầu tư. Thứ ba là các chính sách cho nhà đầu tư chỉ nên tập trung giới hạn những lĩnh vực nhà nước cấm, hạn chế, kinh doanh có điều kiện, còn lại để cho nhà đầu tư, kinh doanh có điều kiện tự do kinh doanh miễn là họ hoạt động đúng pháp luật, chắc chắn các nhà đầu tư sẽ vào và hoạt động tốt hơn.
Trong Dự thảo luật sửa đổi lần này cũng có nhiều nội dung cần thiết, bởi Việt Nam đã hội nhập vào sân chơi quốc tế, nếu không mở ra nhiều hướng mới sẽ hạn chế quá trình thực hiện. Quốc hội vẫn đang bàn về vấn đề này và trong các phiên thảo luận sắp tới sẽ có nhiều ý kiến đóng góp để Quốc hội lựa chọn những ý kiến phù hợp cho cả trong nước và quốc tế.
- Thực tế thời gian qua, để ưu đãi các nhà đầu tư, mỗi địa phương có những chính sách ưu đãi riêng, thậm chí vượt cả quy định khung của luật đầu tư. Vậy trong lần sửa đổi này, chúng ta có khắc phục được những vấn đề đó không, thưa ông?
Ông Đỗ Văn Vẻ: Đúng là vừa qua, các địa phương trong nước vì muốn tranh thủ sự đầu tư của nước ngoài nên đưa ra nhiều cơ chế chính sách thuận lợi, thông thoáng để các nhà đầu tư tham gia. Ngoài chính sách chung của Nhà nước, địa phương có thêm những ưu ái riêng. Chính vì vậy mà với các nhà đầu tư, nơi nào chính sách thông thoáng, thuận lợi thì các nhà đầu tư sẽ vào.
Trong khi đó có một số dự án đầu tư bị thiếu sự sàng lọc dẫn đến không đạt hiệu quả mong đợi, nhất là những dự kế hoạch ban đầu thì tốt nhưng quá trình thực hiện lại không tốt. Kết quả là nhiều tỉnh dư thừa khu công nghiệp, bỏ trống đất, nhiều dự án đi vào hoạt động sản xuất ra những mặt hàng bình thường trong khi lại được hưởng nhiều chính sách ưu ái, làm điện, đường vào tận chân công trình, trải thảm cho các nhà đầu tư, miễn giảm một số loại thuế, tức là tạo thuận lợi nhất cho nhà đầu tư.
Trong lần sửa đổi Luật lần này, theo tôi cần phải kiểm soát dự án đầu tư để đạt được hiệu quả, tránh tình trạng đưa những thiết bị cũ hay vào những lĩnh vực không hiệu quả, ảnh hưởng đến môi trường. Hiện một loạt nhà máy, doanh nghiệp đang bị ảnh hưởng bởi môi trường, phải thắt chặt việc xét duyệt dự án, làm sao các doanh nghiệp nước ngoài được ưu ái, doanh nghiệp trong nước cũng phải được ưu ái, cả ngoại lực và nội lực đều quan trọng.
- Theo ông, dự thảo Luật này đã đáp ứng được mục tiêu thông thoáng đối với các nhà đầu tư hay chưa?
Ông Đỗ Văn Vẻ: Theo dự thảo luật sửa đổi lần này, về cơ bản đã có nhiều đổi mới, có những nội dung được sửa đổi tốt hơn cũ. Thế giới thay đổi từng ngày từng giờ chúng ta cũng phải thường xuyên xem xét để điều chỉnh các điều khoản cho phù hợp.
Qua nghiên cứu, cơ bản tôi thấy có sự đổi mới và sửa đổi khá nhiều nội dung phù hợp với tình hình thực tế. Hy vọng nếu Quốc hội thông qua, sẽ tạo điều kiện cho các nhà đầu tư nước ngoài vào làm ăn ở Việt Nam cũng như cho các doanh nghiệp trong nước hoạt động hiệu quả.
- Xin cảm ơn ông!