Hà Nội và các tỉnh thành trên cả nước đang bước vào mùa nắng nóng, vì vậy nhu cầu sử dụng các thiết bị làm mát của người tiêu dùng tăng mạnh khiến thị trường điều hòa, điện lạnh sôi sục hơn bao giờ hết.
Đặc biệt, khi dòng điều hòa hai chiều công suất lớn hàng mới rơi vào tình trạng khan hàng hoặc có giá bán cao hơn, người tiêu dùng có xu hướng tìm mua các sản phẩm hàng "Nhật bãi." [hàng nội địa Nhật Bản đã qua sử dụng-PV]
Hàng made in Japan “rẻ, bền, đẹp”
Theo tìm hiểu, những chiếc điều hòa hàng “Nhật bãi” là loại điều hòa đã qua sử dụng tại Nhật Bản, sau đó được nhập khẩu về Việt Nam dưới dạng đồ cũ. Tình trạng của những món hàng này có thể vẫn sử dụng tốt, sau đó được “mông má” lại và bán đến tay người tiêu dùng. Và theo những lời quảng cáo của người bán thì mặc dù những chiếc điều hòa này đã sử dụng, song chất lượng vẫn còn rất tốt, vừa túi tiền và quan trọng là đáp ứng được tâm lý “sính đồ Nhật” của đông đảo người dùng Việt.
Khảo sát tại một số các cửa hàng chuyên bán điều hòa cũ trên phố Bùi Xương Trạch, Trần Hữu Tước, Khuất Duy Tiến…, đa số điều hòa Nhật bãi đều là của các thương hiệu có tên tuổi như Panasonic, Fujitsu, Misubishi, Daikin, Toshiba...
Chủ một cửa hàng trên phố Trần Hữu Tước (quận Đống Đa, Hà Nội) cho biết giá của loại điều hòa Nhật cũ dao dộng từ 5-13 triệu đồng, tùy vào công suất và độ mới. Ví dụ như chiếc Fujitsu 12.000BTU đời 2010 có giá khoảng 7,5 triệu đồng chiếc, loại Panasonic 18.000BTU đời 2008 có giá 8,5 triệu đồng/chiếc, Daikin 20.000BTU có giá 9,5 triệu đồng/chiếc chưa bao gồm phí lắp đặt, vận chuyển… Bên cạnh đó, người mua sẽ phải chịu thêm khoản phí lắp đặt cho các máy này dao động từ 1-2 triệu đồng.
So với chi phí mua điều hòa hai chiều thông thường mua tại các chợ điện máy, siêu thị thì với cùng công suất, điều hòa Nhật đã qua sử dụng rẻ hơn khá nhiều. Nếu một chiếc điều hòa mới bình thường công suất 9.000 BTU có giá dao động từ 7-12 triệu đồng/chiếc thì điều hòa Nhật bãi có giá chỉ khoảng 5 triệu đồng; hay loại công suất 12.000BTU mới có giá khoảng 12 triệu đồng/chiếc thì điều hòa Nhật bãi chỉ rơi vào khoảng 6-8 triệu đồng/chiếc. Những chiếc điều hòa mới có công suất lớn hơn từ 18-24.000BTU có giá từ 16-32 triệu đồng, thì điều hòa cũ của Nhật giá chỉ rơi vào khoảng chỉ từ 9-12 triệu đồng, một mức giá rẻ “không tưởng.”
Tại các cửa hàng, mặt hàng điều hòa Nhật bãi đã trở nên “thần thánh” qua lời thổi phồng của chủ buôn, người bán khi họ một mực khẳng định nó có chất lượng không gì sánh bằng như độ bền bỉ cao, độ lạnh sâu khi sử dụng, nhiều tính năng thông minh kèm theo cam kết bảo hành từ 12-15 tháng… Và quan trọng nhất, những chiếc điều hòa này đều là “made in Japan,” như một sự bảo hành rằng đồ có xuất xứ từ nước Nhật thì đương nhiên là phải tốt!
Thêm nữa, những chiếc điều hòa đã qua sử dụng hàng Nhật đều là loại dùng điện năng 110Kv, nên được các chủ cửa hàng quảng cáo rất tiết kiệm điện năng, nhất là trong thời tiết nắng nóng như hiện tại, nhiều nhà không chỉ sử dụng 1 mà phải 2-3 điều hòa cùng một lúc…
Tiền mất, tật mang với “hàng bãi”
Anh Hoàng Việt, trú tại quận Hai Bà Trưng (Hà Nội) cho biết qua lời giới thiệu của một người bạn, gia đình anh đã mua một máy điều hòa thương hiệu National, công suất 12.000 BTU từ một cửa hàng chuyên bán đồ Nhật bãi với giá 7 triệu đồng. Dùng thấy ổn nên anh mua thêm 1 bộ điều hòa bãi Nhật tương tự cho bố mẹ.
“Tuy nhiên, chỉ sau một tháng sử dụng, điều hòa chạy không mát, đi bảo hành thì họ sửa tới sửa lui đến cả chục lần mà vẫn chưa khỏi bệnh…” anh Việt chán nản.
Ngậm quả đắng, anh Việt đành “cắn răng” mang đến trả cho cửa hàng rồi nhận về 50% số tiền mua trước đó.
Anh Dương, một thợ chuyên sửa chữa điện lạnh phố Hồng Mai cho biết điều hòa Nhật bãi là hàng được nhập theo cả lô, đủ chủng loại, đủ công suất, cả loại “sống” [vẫn sử dụng được-PV] và cả loại “chết” (đã hỏng) trực tiếp từ Nhật về với giá cực rẻ rồi được qua tay thợ “mông má” sang sửa, sơn mới và bán với giá siêu lợi nhuận, gấp 2-3 lần. “Vì vậy, việc mua đồ nội địa Nhật cũ nó giống như việc may rủi, ai ‘hên’ thì mua được hàng vẫn còn sử dụng tốt,” anh Dương cho hay.
Cũng theo anh Dương, nếu đơn giản chỉ là đánh bóng, làm sạch, làm mới hay hàn các lẫy nhựa gãy, chải nhẹ vài lá tản nhiệt bị cong do vận chuyển thì hầu như không ảnh hưởng gì đến chất lượng của máy. Tuy nhiên, nếu đã “động” đến dàn nóng, dàn lạnh hay chắp vá linh kiện thì kiểu gì cũng ảnh hưởng không nhỏ đến chất lượng điều hòa.
Ngoài ra, anh Dương cũng cho hay “bệnh” thường gặp của những máy này là nhanh xuống cấp, kêu to, hay chảy nước ở cửa gió và tốn điện do được sản xuất từ lâu…
Hàng bãi thường được quảng cáo mới 80-90% và đều được trang bị công nghệ Inverter tiết kiệm điện. Tuy nhiên, theo tiết lộ của một người trong ngành, thực chất những sản phẩm này chỉ đạt khoảng 15- 40% so với hàng mới và mức tiêu thụ năng lượng cũng cao gấp 2 lần mức tiệu thụ điện của chiếc điều hòa mới thông thường.
"Nhật sử dụng dòng điện 110V và các thiết bị điện tử của họ cũng sản xuất theo tiêu chuẩn này. Trong khi đó, chúng ta lại sử dụng mức điện áp 220V, vì thế để sử dụng được điều hòa nội địa Nhật cần phải có bộ chuyển điện áp từ 110V qua 220V, chính điều này sẽ làm cho điều hòa tiêu hao điện nhiều hơn," anh Cường, chuyên gia cơ khí, điện lạnh tại siêu thị điện máy P.C cho biết.
Do vậy, dù giá thành rẻ hơn so với sản phẩm mới từ 50-60%, nhưng thực tế trong quá trình sử dụng, người tiêu dùng sẽ phải "đốt" khá nhiều tiền vào những chiếc điều hòa Nhật giá rẻ này.
“Hàng Nhật bãi là hàng khó sửa chữa và bảo dưỡng hơn rất nhiều so với hàng nhập thông thường tại các cửa hàng, siêu thị điện máy,” một nhân viên cửa hàng điều hòa tại phố Tây Sơn tư vấn.
[Nắng nóng, người dân đổ xô đi mua quạt dùng pin năng lượng Mặt Trời]
Ngoài ra, một số người bán hàng cho biết điều hòa Nhật bãi được thu mua từ nhiều nguồn tiểu ngạch vì vậy nhiều kho hàng không xuất được hóa đơn sản phẩm… Ngoài việc chất lượng của các sản phẩm này đều không hề được kiểm chứng, thì đây còn là mặt hàng bị cấm kinh doanh. Nghị định 69/2018/NĐ-CP ngày 15-5-2018 quy định rõ danh mục hàng hóa cấm xuất nhập khẩu, trong đó bao gồm hàng điện tử (ĐT), điện lạnh, điện gia dụng.
Chính vì vậy khi có ý định mua điều hòa, người dùng cần cân nhắc thật kỹ càng nên quyết định mua điều hòa cũ hay mua điều hòa mới, trong đó có hàng Nhật bãi. Bởi khi bỏ tiền ra sắm một chiếc điều hòa cũ cũng chưa hẳn đã có được một sản phẩm chất lượng mà lại còn mất tiền oan./.