(Nguồn: Euronews) Hội đồng châu Âu đã bỏ phiếu ngày 15/4 nhằm mở ra các cuộc đàm phán thương mại giữa Liên minh châu Âu (EU) với Mỹ để có thể đạt được một hiệp định thương mại tự do mới. Pháp đã bỏ phiếu chống, Bỉ bỏ phiếu trắng trong khi các quốc gia thành viên còn lại bỏ phiếu thuận. Giờ là phần của người Mỹ chấp thuận cho phép mở ra các cuộc đàm phán.
Bài viết trên báo La Libre của Bỉ đặt ra các câu hỏi: Trong bối cảnh chính trị và kinh tế nào sẽ diễn ra các cuộc thảo luận thương mại này? Những được mất của Hiệp định tương lai là gì? Hai bên muốn đưa vào Hiệp định những lĩnh vực nào? Liệu EU có tìm mọi cách để tránh một cuộc chiến thương mại với Mỹ và họ có đạt được điều đó hay không?
Ủy viên EU phụ trách Thương mại Cecilia Malmström cho biết các nguyên thủ quốc gia và người đứng đầu chính phủ của các nước EU đã trao cho Ủy ban châu Âu hai nhiệm vụ, đó là cuộc đàm phán sẽ tập trung hoàn toàn vào việc loại bỏ thuế quan đối với hàng hóa (bao gồm cả các sản phẩm đánh bắt thủy sản) và đánh giá sự phù hợp của các sản phẩm công nghiệp xuất khẩu, với mục đích giảm các thủ tục tốn kém và mất thời gian cho các doanh nghiệp.
Ngoài khuôn khổ này, Ủy ban châu Âu không đàm phán bất cứ điều gì khác. Các thông số đã được xác định rất rõ ràng trong tuyên bố chung.
Vấn đề là phía Mỹ muốn đưa các sản phẩm nông nghiệp vào thỏa thuận trong tương lai vì họ muốn tăng doanh số bán đậu nành cho châu Âu. Tuy nhiên, nông nghiệp là "ranh giới đỏ" của người châu Âu, như bà Cecilia Malmström đã nhắc nhở. Châu Âu cũng bỏ ra ngoài các hạng mục khác như dịch vụ và mua sắm công.
Hiện chưa có thời gian cụ thể cho việc bắt đầu các cuộc đàm phán. Bà Malmström cho biết quá trình này bắt đầu càng sớm càng tốt và hy vọng đạt được thỏa thuận trước khi kết thúc nhiệm kỳ của Ủy ban châu Âu vào ngày 31/10.
Rõ ràng rằng hiệp định mới là để kết thúc cuộc chiến thương mại do ông Donald Trump khởi xướng với việc áp dụng thuế thép và nhôm, tiếp theo là loạt trả đũa của châu Âu đối với nhiều sản phẩm của Mỹ.
Mục tiêu của EU là bãi bỏ các sắc thuế đánh lên các sản phẩm thép và nhôm của họ. Hội đồng châu Âu xác định rằng nếu các khoản áp thuế này không được loại bỏ khi kết thúc đàm phán thì hiệp định sẽ không được ký kết.
[EU nêu "giới hạn đỏ" trong các cuộc đàm phán thương mại với Mỹ]
Theo Hội đồng châu Âu, một hiệp định thương mại tự do về sản phẩm hàng công nghiệp sẽ kéo theo tăng trưởng thương mại giữa hai thực thể thêm 53 tỷ euro vào năm 2033 (tức là thêm 10%), cũng như tăng 8% xuất khẩu của châu Âu các mặt hàng này sang Mỹ. Khoảng 4,7 triệu việc làm tại EU có liên quan tới các mặt hàng xuất khẩu này. Đây là vấn đề sống còn tối quan trọng.
Pháp phản đối việc mở các cuộc đàm phán thương mại với Mỹ. Đây là quốc gia thành viên duy nhất bỏ phiếu chống lại.
Tổng thống Pháp Emmanuel Macron nhắc lại nhiều lần rằng ông không muốn châu Âu tiến hành các cuộc đàm phán thương mại với chính quyền của Tổng thống Mỹ Donald Trump và ông không muốn có một thỏa thuận thương mại tự do mới với Mỹ.
Ông lập luận rằng Washington đã rút khỏi hiệp định khí hậu Paris và một hiệp định thương mại sẽ là con đường để hồi sinh Hiệp định Đối tác thương mại và đầu tư xuyên Đại Tây Dương (TTIP) vốn đã bị hủy bỏ.
Ngày 15/4, bà Cecilia Malmström đã nhấn mạnh rằng TTIP đã "lỗi thời," vì vậy không thể có vấn đề hồi sinh một bản sao của nó. Tổng thống Pháp cũng nói về một cuộc cạnh tranh không lành mạnh mà nông dân và các công ty của EU phải đối phó với phía Mỹ.
Ngoài ra không thể coi thường bối cảnh chính trị, với việc các cuộc bầu cử ở châu Âu đang tới gần và phong trào "áo vàng" đang gây áp lực lên chính phủ Pháp.
Bên cạnh đó, Tổng thống Mỹ Donald Trump là một người đối thoại không thể đoán trước và cũng "rất hung hăng." Tuần vừa qua, Donald Trump một lần nữa phàn nàn trên Twitter về cách EU đối xử "không công bằng" trong thương mại với Mỹ. Ông mô tả châu Âu là một "đối tác thương mại tàn bạo."
Tổng thống Trump muốn tái cân bằng thương mại giữa hai bên (cán cân thâm hụt đang nghiêng về phía Mỹ) bằng cách ký kết thỏa thuận thương mại tự do rộng lớn để vực dậy ngành công nghiệp Mỹ, hỗ trợ nông dân và bán tối đa các sản phẩm sang bên kia bờ Đại Tây Dương.
Ông Donald Trump vẫn đe dọa đánh thuế 25% lên xe hơi của châu Âu nhập vào Mỹ và sẽ không ngần ngại sử dụng vũ khí này trong các cuộc thảo luận trong tương lai.
Phải đến giữa tháng Năm, Tổng thống Mỹ mới quyết định có ban hành hay không các sắc thuế này, với lý do tránh mối đe dọa đối với an ninh quốc gia. Việc áp thuế xe hơi nhập khẩu từ châu Âu thực ra là nhắm đến Đức khi năm 2017 nước này xuất khẩu gần 500.000 xe sang Mỹ, chiếm gần 45% xuất khẩu ôtô của châu Âu vào thị trường này. Do đó, không nghi ngờ rằng Đức sẽ làm bất cứ điều gì để loại bỏ "bóng ma" tăng thuế nhập khẩu ôtô, điều này sẽ làm thiệt hại 9 tỷ euro tổng sản phẩm quốc nội (GDP) của EU, trong đó là 5 tỷ GDP của Đức.
EU đã cảnh báo rằng họ sẽ trả đũa, với danh sách thuế nhập khẩu các sản phẩm của Mỹ trị giá 20 tỷ euro (như ôtô, than, hóa chất...).
Mỹ cũng lớn tiếng đe dọa châu Âu trong vấn đề liên quan tới cuộc cạnh tranh giữa Airbus và Boeing.
Ông Donald Trump cáo buộc châu Âu trợ cấp cho Airbus trong khi EU cũng lên án Mỹ làm điều tương tự với Boeing. Một vụ kiện tụng về vấn đề trên đã xảy ra từ lâu tại Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO).
Nếu tranh chấp không được giải quyết nhanh chóng, Bộ Thương mại Mỹ đã nhắm đến nhiều sản phẩm của châu Âu như dầu ôliu, rượu vang, phô mai hay cá... để áp thuế./.
