Việc tìm giải pháp để đạt được một Brexit theo cách có trật tự là rất quan trọng và đây là nguyên tắc đàm phán của Liên minh châu Âu (EU) với Anh trong suốt ba năm qua, bởi EU xác định rằng một Brexit không thỏa thuận bằng mọi giá là điều cần phải tránh.
Ông Philippe Detheux, cựu cố vấn ngoại giao của Chính phủ Bỉ, thành viên Phòng Thương mại và Công nghiệp Bỉ-Việt Nam, đưa ra nhận định trên trong cuộc trả lời phỏng vấn phóng viên TTXVN tại Brussels.
Theo ông Detheux, nước Anh chính là bên quyết định rời EU, điều này cần phải được tôn trọng và thực hiện với một sự thận trọng, bình tĩnh và quyết đoán để tránh xảy ra những hệ quả tồi tệ cho EU.
Ông Detheux đánh giá cách tiếp cận mang tính nguyên tắc của EU là xử lý mọi vấn đề theo trật tự. Trước tiên, EU xác định cần giải quyết các vấn đề của quá khứ như tài chính, quyền công dân hay đường biên giới Ireland; tiếp đó hai bên mới có thể xem xét mối quan hệ thương mại trong tương lai.
Chuyên gia Bỉ cũng khẳng định EU sẽ không chấp nhận một nguyên tắc nào khác bởi nguy cơ ảnh hưởng đến tính toàn vẹn của thị trường đơn nhất của khối. Giải pháp tránh đường biên giới cứng giữa vùng lãnh thổ Bắc Ireland thuộc Anh và nước Cộng hòa Ireland thuộc EU đã được hai bên nhất trí dưới thời Thủ tướng Theresa May, nhưng đã bị Quốc hội Anh bác bỏ.
Tuy nhiên, nếu xảy ra Brexit "cứng," ông Detheux nhấn mạnh trong mối quan hệ thương mại với EU trong tương lai, nước Anh sẽ phải tuân thủ những quy định về thuế nhập khẩu vào khối này giống như một nước thứ ba, ví dụ như Mỹ hay Trung Quốc, hay các nguyên tắc về kiểm soát biên giới và đảm bảo các quy định về tiêu chuẩn chất lượng.
['Anh không thấy sự thỏa hiệp từ EU trong cuộc đàm phán Brexit']
Thống kê cho thấy từ sau cuộc trưng cầu ý dân năm 2016, đồng bảng Anh đã sụt giảm 15% giá trị và tăng trưởng kinh tế của nước này đã mất đi 0,1%.
Về mặt ngoại giao, cả hai bên đều mong muốn tìm ra giải pháp để đạt được thỏa thuận. Nếu kéo dài thời điểm Brexit thì Anh sẽ có thời gian để nghiên cứu và tìm ra giải pháp phù hợp cho tất cả các bên. Tuy nhiên, chuyên gia Bỉ cho rằng việc kéo dài thêm thời hạn Brexit chỉ nhằm thảo luận lại về các điều khoản thì phía EU chắc chắn sẽ không nhất trí.
Ông Detheux cho rằng sự lựa chọn nằm trong tay Thủ tướng Anh Boris Johnson, về việc đề nghị kéo dài thời hạn, ký một thỏa thuận với EU hay thực hiện một Brexit không thỏa thuận. Theo ông Detheux, tại hội nghị thượng đỉnh EU vào ngày 18/10, mọi thứ sẽ trở nên rõ ràng hơn.
Chuyên gia Detheux nhận định rằng việc đưa ra các giải pháp rõ ràng về tiến trình Brexit càng sớm càng tốt có vai trò rất quan trọng không chỉ đối với EU, mà còn đối với cả phần còn lại của thế giới. Những giải pháp này tạo ảnh hưởng không nhỏ tới đường hướng chiến lược về xuất nhập khẩu của các nước vào Anh và EU./.