Ủy viên châu Âu Maros Sefcovic ngày 6/7 tuyên bố Liên minh châu Âu (EU) sẽ không có lựa chọn nào khác ngoài tăng cường các thủ tục pháp lý chống lại Anh nếu London không tuân thủ các nghĩa vụ của mình về Bắc Ireland theo thỏa thuận Brexit (Anh rời khỏi EU).
Phát biểu tại một phiên thảo luận về mối quan hệ EU-Anh, ông Maros Sefcovic nêu rõ: "Thật đáng tiếc, các biện pháp đơn phương mà Chính phủ Anh đưa ra hồi tháng 3 trái với... tinh thần hành động chung này và rõ ràng vi phạm những điều chúng tôi đã thống nhất. Đáp lại, chúng tôi buộc phải khởi động một thủ tục pháp lý và nếu Anh không có động thái thỏa đáng để khắc phục các biện pháp này, chúng tôi sẽ không có lựa chọn nào khác ngoài tăng cường những thủ tục pháp lý này."
Cùng ngày, EU kêu gọi Anh xem xét một thỏa thuận kiểu Thụy Sĩ với EU về nông sản nhằm chấm dứt tranh cãi hậu Brexit liên quan đến việc vận chuyển một số hàng hóa nhất định giữa Anh và Bắc Ireland.
[EU và Anh nỗ lực thỏa hiệp về miễn trừ kiểm tra hải quan ở Bắc Ireland]
Ông Maros Sefcovic, đồng thời là người đối thoại chính của EU với Anh kể từ khi nước này hoàn tất thủ tục rời khỏi "ngôi nhà chung" năm ngoái, cho biết khó khăn lớn nhất với EU hiện nay là làm thế nào để xây dựng lại lòng tin và thiết lập lại mối quan hệ với Anh.
Tuy nhiên, theo ông Sefcovic, để xây dựng lòng tin với nhau, trước hết các bên phải phối hợp với nhau.
Anh chính thức cắt đứt mọi ràng buộc thành viên với EU từ ngày 1/1/2021, nhưng riêng vùng lãnh thổ Bắc Ireland vẫn tiếp tục tuân thủ các quy định của thị trường chung EU và liên minh thuế quan để tránh phải thiết lập "biên giới cứng" giữa vùng này và Cộng hòa Ireland (một thành viên của EU).
Anh và EU đã ký Nghị định thư Bắc Ireland, theo đó EU cử các nhân viên hải quan tới vùng Bắc Ireland, làm việc tại các cảng giữa vùng này và phần còn lại của lục địa Anh, tiến hành kiểm tra hàng hóa đi qua các cảng, đảm bảo những hàng hóa này khi vào Bắc Ireland sẽ phù hợp các tiêu chuẩn của thị trường EU.
Nhưng căng thẳng leo thang khi EU đã có hành động pháp lý với Anh với cáo buộc nước này vi phạm điều khoản của "thỏa thuận rút lui" Brexit và Nghị định thư Bắc Ireland khi đơn phương gia hạn tạm hoãn kiểm tra hải quan với những thực phẩm tới vùng lãnh thổ Bắc Ireland.
Phía Anh khẳng định không có lựa chọn nào khác bởi một số chốt kiểm soát gây cản trở việc cung cấp hàng hóa cho người dân vùng lãnh thổ này.
Ngày 30/6, EU đã chấp thuận gia hạn 3 tháng thời gian miễn trừ kiểm tra hải quan đối với các sản phẩm thịt chế biến và thịt đông lạnh của Anh vào vùng lãnh thổ Bắc Ireland.
Quyết định của EU góp phần xoa dịu những căng thẳng giai đoạn hậu Brexit liên quan đến vấn đề này.
EU vẫn cảnh báo sẽ trả đũa bằng các biện pháp trừng phạt thương mại nếu Anh đơn phương đình chỉ các phần của Nghị định thư Bắc Ireland./.