Ông Ivan Duque (giữa) bên những người ủng hộ sau khi kết quả bầu cử Tổng thống vòng hai được công bố tại Bogota, Colombia, (Ảnh: THX/TTXVN) Phái đoàn giám sát triển khai Thỏa thuận hòa bình của Liên hợp quốc tại Colombia ngày 27/6 đã kêu gọi các lực lượng chính trị và các thể chế của quốc gia Nam Mỹ này tháo gỡ những khó khăn, trở ngại cho tiến trình hòa bình, đang bị chậm tiến độ so với lộ trình đề ra.
Lời kêu gọi này được đưa ra trong bối cảnh dự luật nhằm thông qua quy chế hoạt động của Cơ chế tư pháp đặc biệt vì hòa bình (JEP) - một phần quan trọng của Thỏa thuận hòa bình tháng 11/2016 để xét xử riêng các cá nhân từng tham gia cuộc nội chiến hơn nửa thế kỷ qua, đang lâm vào bế tắc từ nhiều tháng qua tại Quốc hội Colombia.
[Tương lai tiến trình hòa bình tại Colombia dưới thời tân Tổng thống]
Chính đảng Trung tâm Dân chủ - lực lượng chính vận động tranh cử cho Tổng thống đắc cử Iván Duque, muốn chỉnh sửa JEP và chống lại việc các cựu tay súng giải giáp của Lực lượng vũ trang cách mạng Colombia (FARC, hiện đã trở thành chính đảng Lực lượng cách mạng thay thế của chung) được đối xử ngang bằng với các cựu quân nhân từng tham chiến chống lại chính nhóm vũ trang này, bên cạnh một số bất đồng khác.
Việc dự luật này không được Quốc hội thông qua sẽ cản trở quá trình triển khai thỏa thuận hòa bình từng được Tổng thống mãn nhiệm Juan Manuel Santos và Tư lệnh tối cao FARC Rodrigo Londoño “Timochenko” ký kết nhằm chấm dứt cuộc xung đột vũ trang nội bộ lâu đời nhất tại châu Mỹ, khiến 220.000 người thiệt mạng và hàng triệu người phải di tản.
Tuyên bố của phái đoàn Liên hợp quốc có viết: “JEP vẫn chưa có quy định về các thủ tục cần thiết để mang lại bảo đảm tư pháp đầy đủ cho các phán quyết của các thẩm phán thuộc cơ chế này… Trong khi đó, những người tự giao nộp trước JEP vẫn chưa chắc chắn được về tình trạng pháp lý của mình. Đã tới lúc không thể trì hoãn thêm những lợi ích mà Thỏa thuận hòa bình từng cam kết cho các nạn nhân (của xung đột)."
Dự kiến, Quốc hội Colombia sẽ họp phiên toàn thể để xem xét về vấn đề này trong những ngày tới, nhưng tới nay, Tổng thống đắc cử Iván Duque vẫn giữ nguyên yêu cầu rằng những đề xuất sửa đổi Thỏa thuận hòa bình phải được lắng nghe.
Tuy nhiên, việc sửa đổi thỏa thuận một lần nữa, nếu có, cũng sẽ là một quá trình phức tạp vì sẽ phải được tất cả các bên đàm phán đồng ý, và một trong những nguyên tắc tiên quyết mà các bên đàm phán từng nhất trí là nguyên tắc “trọn gói”: hoặc tất cả các nội dung được thông qua, hoặc không gì cả./.
