Tàu chở ngũ cốc của Ukraine di chuyển qua Eo biển Bosphorus trên Biển Đen ngày 2/11/2022. (Ảnh: AFP/TTXVN) Ngày 31/5, Liên hợp quốc đã đề xuất Nga, Thổ Nhĩ Kỳ và Ukraine bắt đầu chuẩn bị cho hoạt động vận chuyển amoniac của Nga quá cảnh Ukraine, trong khuôn khổ nỗ lực cứu vãn thỏa thuận xuất khẩu an toàn ngũ cốc qua Biển Đen.
Hãng tin Reuters dẫn nguồn tin giấu tên cho biết Liên hợp quốc muốn tổ chức các cuộc đàm phán song song về việc mở rộng Sáng kiến ngũ cốc Biển Đen, vốn được nhất trí hồi tháng 7/2022, trong đó bổ sung thêm các cảng Ukraine và các hàng hóa khác.
Theo nguồn tin, Liên hợp quốc đã "gửi lời kêu gọi chính thức tới các nhà lãnh đạo của Nga, Thổ Nhĩ Kỳ và Ukraine với một đề xuất đưa ra phương án cụ thể đôi bên cùng có lợi để cải thiện triệt để" hoạt động của hành lang ngũ cốc.
Nguồn tin cho biết Ukraine và Thổ Nhĩ Kỳ đã đồng ý với đề xuất trên, trong khi Nga chưa đưa ra phản hồi.
Trong khi đó, phát biểu tại cuộc họp báo hằng ngày, người phát ngôn của Tổng Thư ký Liên hợp quốc, ông Stephane Dujarric cho biết Tổng Thư ký Liên hợp quốc đã đưa ra một số đề xuất để các bên tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động của Trung tâm điều phối chung, cũng như giải quyết các vấn đề liên quan đến xuất khẩu amoniac. Hiện các cuộc thảo luận và tiếp xúc vẫn đang được tiến hành.
[Nga: Những vướng mắc của Sáng kiến Ngũ cốc Biển Đen chưa được xử lý]
Tháng 7/2022, Liên hợp quốc và Thổ Nhĩ Kỳ đã đứng ra làm trung gian cho Sáng kiến Ngũ cốc Biển Đen nhằm giúp giải quyết cuộc khủng hoảng lương thực toàn cầu ngày càng trầm trọng do tình hình xung đột giữa Nga và Ukraine - nước xuất khẩu ngũ cốc hàng đầu thế giới.
Trong khuôn khổ sáng kiến, Nga và Liên hợp quốc ký bản ghi nhớ về việc tạo điều kiện cung cấp các sản phẩm nông nghiệp và phân bón của Nga ra thị trường thế giới, trong khi Ukraine ký thỏa thuận với Thổ Nhĩ Kỳ và Liên hợp quốc về xuất khẩu thực phẩm và phân bón an toàn từ Ukraine qua Biển Đen.
Ngày 13/3 vừa qua, Nga đã nhất trí gia hạn thỏa thuận thêm 60 ngày, song cảnh báo sẽ chấm dứt sáng kiến nếu không đạt được một thỏa thuận khác nhằm khắc phục các rào cản đối với xuất khẩu lương thực và phân bón của nước này.
Các yêu cầu mà Moskva đưa ra bao gồm việc nối lại vận chuyển amoniac từ Nga qua lãnh thổ Ukraine đến cảng Pivdennyi ở Odessa - nơi xuất khẩu mặt hàng này.
Quá trình vận chuyển khí amoniac, một thành phần quan trọng của các loại phân bón nitơ, đã bị tạm dừng sau khi Nga triển khai chiến dịch quân sự đặc biệt tại Ukraine.
Ukraine cho biết các công nhân cần khoảng 30 ngày để chuẩn bị cho đường ống bơm amoniac trở lại. Ngày 30/5, một quan chức Ukraine cho biết Kiev đang tìm kiếm sự đảm bảo của Moskva và Liên hợp quốc về việc thỏa thuận ngũ cốc này sẽ được duy trì bình thường nếu Ukraine cho phép Nga xuất khẩu amoniac qua đường ống nước này.
Trước đó, một nguồn tin cấp cao Ukraine cho biết Kiev sẽ cân nhắc cho phép amoniac của Nga quá cảnh lãnh thổ nước này để xuất khẩu với điều kiện Sáng kiến ngũ cốc Biển Đen được mở rộng, trong đó bổ sung thêm các cảng Ukraine và nhiều mặt hàng khác./.
