Phó Bí thư Thường trực Tỉnh ủy, Chủ tịch HĐND tỉnh Thái Bình Nguyễn Tiến Thành đánh trống khai hội. (Ảnh: Thế Duyệt/TTXVN) Tối 24/10 (tức ngày 10/9 âm lịch), tại Di tích Quốc gia đặc biệt chùa Keo (xã Duy Nhất, huyện Vũ Thư, tỉnh Thái Bình), đã diễn ra lễ khai mạc lễ hội truyền thống chùa Keo mùa Thu năm 2023, với những nghi thức phong phú, đậm đà sắc thái dân gian.
Lễ hội chùa Keo mùa Thu năm 2023 diễn ra từ ngày 24-29/10, với nhiều nghi lễ tâm linh, hoạt động đặc sắc như: Lễ khai chỉ Lễ hội; tế lễ Phật, Thánh; liên hoan các câu lạc bộ chèo; rước kiệu Đức Thánh; du thuyền hát giao duyên; biểu diễn múa rối nước; đêm hội hoa đăng; hội chợ giới thiệu, quảng bá sản phẩm OCOP.
Ông Phạm Công Diện, Phó Chủ tịch Ủy ban Nhân dân huyện Vũ Thư, Trưởng Ban tổ chức lễ hội nhấn mạnh từ nghìn xưa, Vũ Thư đã nổi danh là vùng quê văn hiến. Các thế hệ tiền nhân không ngừng sáng tạo, phát tâm khởi dựng và để lại mảnh đất này đậm đặc những quần thể công trình, thắng tích, danh lam. Điểm sáng tâm linh tiêu biểu nhất là chùa Keo - ngôi cổ tự kiệt tác nghệ thuật, kiến trúc lâu đời, độc nhất vô nhị, có sức hấp dẫn, lan tỏa kỳ lạ, xứng tầm là bảo vật thiêng liêng của quốc gia...
Lễ hội chùa Keo được duy trì đều đặn khai mở vào trung tuần tháng 9 âm lịch hằng năm, để tưởng nhớ công đức to lớn của Quốc sư Dương Không Lộ, vương chiều Nhà Lý và những người có công xây dựng chùa Keo.
Đây là dịp để Vũ Thư mời gọi du khách về dự lễ hội, hành lễ, dâng hương, tưởng vọng cội nguồn, chiêm ngưỡng các giá trị kiến trúc độc đáo và tham gia các hoạt động văn hóa, văn nghệ, thể dục, thể thao truyền thống đặc trưng của vùng quê văn minh lúa nước châu thổ sông Hồng, để được tắm mình giữa một khoảng không gian huyền thoại của mảnh đất và con người Vũ Thư nói riêng, Thái Bình nói chung.
[Khám phá chùa Keo - ngôi cổ tự đẹp bậc nhất Việt Nam]
Tương truyền chùa Keo do Thiền sư Dương Không Lộ xây dựng từ năm 1061. Năm 1611, do ảnh hưởng của trận đại hồng thủy, chùa bị cuốn trôi nên được xây dựng lại và hoàn thành năm 1632.
Du khách đến dâng hương, chiêm bái tại Di tích quốc gia đặc biệt chùa Keo trong tối khai hội. (Ảnh: Thế Duyệt/TTXVN) Chùa có hai cụm kiến trúc: Chùa là nơi thờ Phật và đền là nơi thờ Đức thánh Dương Không Lộ... Năm 1962, chùa được xếp hạng là Di tích Quốc gia; năm 2012 là Di tích Quốc gia Đặc biệt. Đến năm 2017, lễ hội chùa Keo được ghi danh là Di sản Văn hóa Phi vật thể Quốc gia. Năm 2021, hương án chùa Keo được Chính phủ công nhận là Bảo vật Quốc gia.
Gần 400 năm đã qua, mặc dù phải chịu nhiều tác động của thiên tai, địch họa, chùa Keo đã nhiều lần được tu bổ, tôn tạo, phục dựng, nhưng vẫn giữ nguyên bản sắc kiến trúc độc đáo từ thời Lê trung hưng thế kỷ XVII, vẫn hiển hiện uy linh, cùng với sự trường tồn của Phật giáo và dân tộc.
Đây là điểm du lịch tâm linh, phong phú hấp dẫn của vùng Đồng bằng Bắc Bộ, biểu tượng văn hóa đặc trưng của tỉnh Thái Bình.
Mỗi năm, chùa Keo mở hội hai lần, Hội xuân và Hội thu. Lễ hội mùa thu là lễ hội chính trong năm, với nhiều hoạt động văn hóa, văn nghệ, thể dục thể thao mang tính dân gian, gần gũi với nét sinh hoạt của cư dân đồng bằng châu thổ sông Hồng.
Tại Lễ hội chùa Keo mùa Thu năm nay, huyện Vũ Thư còn kết hợp tổ chức hội chợ giới thiệu, quảng bá sản phẩm OCOP quy mô hơn 20 gian hàng trưng bày, giới thiệu các sản phẩm OCOP của Vũ Thư và các huyện, thành phố trong tỉnh Thái Bình và huyện Võ Nhai (tỉnh Thái Nguyên)./.
Chương trình nghệ thuật “Linh thiêng đất phật” tại lễ khai hội. (Ảnh: Thế Duyệt/TTXVN) 
