Ảnh chỉ có tính minh họa. (Nguồn: T.H/Vietnam+) Ông Phạm Phi Anh, Phó Cục trưởng Cục Sở hữu Trí tuệ (Bộ Khoa học và Công nghệ) kiến nghị lập gian trưng bày hàng giả, hàng nhái tại một số hội chợ để tuyên truyền đây là hàng giả, hàng nhái để giúp người tiêu dùng nhận biết.
Ý tưởng này được ông Phạm Phi Anh đưa ra khi trả lời những câu hỏi liên quan đến vấn đề vi phạm sở hữu trí tuệ trong buổi họp báo thường kỳ của Bộ Khoa học và Công nghệ vào ngày 2/4.
Nhận dạng vi phạm sở hữu trí tuệ
Thông tin mới đây của Chương trình 168 (Chương trình phối hợp hành động về phòng, chống xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ giai đoạn 2012-2015) cho thấy, chỉ trong hai năm 2013-2014, lực lượng thanh tra toàn quốc đã xử lý 32.474 vụ việc liên quan đến hàng giả, kém chất lượng, xâm phạm bản quyền đối với sáng chế, kiểu dáng công nghiệp, nhãn hiệu… với tổng số tiền phạt lên tới 139 tỷ đồng.
Cơ quan chức năng đã buộc loại bỏ, tiêu hủy yếu tố vi phạm đối với hàng trăm nghìn sản phẩm xâm phạm quyền sở hữu công nghệ, cạnh tranh không lành mạnh; tiêu hủy hàng chục nghìn sản phẩm giả mạo nhãn hiệu vỏ hộp, tem vi phạm.
[Photo] Triển lãm Nói không với hàng giả
Bà Nguyễn Như Quỳnh, Phó Chánh Thanh tra Bộ Khoa học và Công nghệ cho hay, trong thời gian qua, việc xâm phạm sở hữu trí tuệ đáng báo động.
“Sở hữu trí tuệ được xác định là động lực của phát triển kinh tế xã hội nên việc xâm phạm ngày càng trở nên nhiều hơn cũng dễ hiểu,” bà Quỳnh nói.
Theo bà Quỳnh, vi phạm nhiều nhất là về nhãn hiệu hàng hóa, bởi nhãn hiệu thường gắn liền với hoạt động thương mại. Tiếp theo đó là vi phạm liên quan đến hàng giả.
Bà Quỳnh đưa ra ví dụ về việc làm giả các nhãn hiệu nổi tiếng như Louis Vuiton, Gucci… khiến người tiêu dùng nhìn bên ngoài gần như không thể phân biệt được với hàng thật. Thậm chí, để xác định rõ thật giả, cơ quan chức năng phải nhờ chuyên gia của hãng.
Vi phạm tiếp theo là chuyện cạnh tranh không lành mạnh liên quan tới sở hữu trí tuệ. Tiêu biểu như việc sản phẩm của một hãng nước ngoài dù chưa có đại lý ủy quyền ở Việt Nam thì đã có một số cửa hàng bán và đăng ký tên miền chính là tên của hãng nước ngoài đó.
Cũng theo bà Quỳnh, gần đây các vi phạm trên Internet cũng sôi động, vi phạm về sáng chế và bí mật kinh doanh ngày càng nhiều hơn.
Cần thiết lập tòa án về sở hữu trí tuệ
Trước câu hỏi liệu các chế tài xử phạt các vấn đề liên quan tới sở hữu trí tuệ hiện nay ở Việt Nam còn quá nhẹ? Bà Quỳnh cho hay hiện ở Việt Nam biện pháp cơ bản là phạt tiền mà mức phạt cao nhất với doanh nghiệp là 500 triệu đồng, với cá nhân là 250 triệu đồng nên có trường hợp phạt xong đơn vị vi phạm lại vi phạm tiếp.
Tuy nhiên, bà Quỳnh cũng nói bên cạnh biện pháp hành chính, Việt Nam còn có các biện pháp như xử lý hình sự, có thể phạt tù tới chung thân, bồi thường thiệt hại…
Như vậy, với một vụ vi phạm, ở Việt Nam có nhiều hình thức xử lý là dân sự, hình sự và hành chính và như vậy không thể coi là nhẹ.
“Với chức năng của mình, Thanh tra Bộ Khoa học và Công nghệ chỉ có quyền xử lý hành chính. Tuy nhiên, chúng ta đang xây dựng luật hình sự mới, trong đó có phần nâng cao hiệu quả xâm phạm sở hữu trí tuệ nên chế tài sẽ tăng và rõ ràng hơn,” bà Quỳnh nói.
Ông Phạm Phi Anh, Phó Cục trưởng Cục Sở hữu Trí tuệ cho hay, có ba hướng giải quyết tranh chấp, xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ là dân sự, hình sự, hành chính. Ở nhiều quốc gia, vi phạm này thường tránh hành chính, hình sự mà đi theo xu hướng giải quyết bằng biện pháp dân sự.
Tuy nhiên, để giải quyết thì cần phải có hệ thống tòa án. Nhận định ngành tòa án hiện nay chưa đạt được nên ông Phạm Phi Anh đề nghị phải thiết lập được tòa án về sở hữu trí tuệ và sở hữu công nghiệp.
Bên cạnh đó, ông Phạm Phi Anh còn kiến nghị cần có những gian hàng trưng bày hàng giả, hàng nhái tại một số hội chợ để tuyên truyền nâng cao năng lực nhận biết cho người dân.
Phó Cục trưởng Cục Sở hữu Trí tuệ cũng cho hay ở một số quốc gia còn thu hàng giả, tuyên truyền trên truyền hình để nâng cao năng lực, hiểu biết và nhận thức của công chúng cũng như người thực thi pháp luật./.
