Dù ngành giáo dục đã có rất nhiều văn bản từ cấp Bộ đến cấp sở nhưng “đến hẹn lại lên”, đầu năm học nào câu chuyện lạm thu cũng nóng ran trên các diễn đàn.
Bộ, sở nói: “không”
Bộ Giáo dục và Đào tạo tại Thông tư 55 về Điều lệ Ban đại diện cha mẹ học sinh nêu rõ “không quy định mức kinh phí ủng hộ bình quân cho các cha mẹ học sinh.”
Cũng tại Điều 10 của Thông tư này quy định ban đại diện cha mẹ học sinh không được thu các khoản ủng hộ không phục vụ trực tiếp cho hoạt động của ban đại diện cha mẹ học sinh. Cụ thể, các khoản không được thu gồm: Bảo vệ cơ sở vật chất của nhà trường, bảo đảm an ninh nhà trường; trông coi phương tiện tham gia giao thông của học sinh; vệ sinh lớp học, vệ sinh trường; khen thưởng cán bộ quản lý, giáo viên, nhân viên nhà trường; mua sắm máy móc, trang thiết bị, đồ dùng dạy học cho trường, lớp học hoặc cho cán bộ quản lý, giáo viên và nhân viên nhà trường; hỗ trợ công tác quản lý, tổ chức dạy học và các hoạt động giáo dục; sửa chữa, nâng cấp, xây dựng mới các công trình của nhà trường.
[Lá chắn “tự nguyện” và những chia sẻ rớt nước mắt của phụ huynh]
“Thông tư 55 quy định rất rõ việc ban đại diện cha mẹ học sinh không được quyên góp tiền của phụ huynh, không được thu các khoản không phục vụ cho các hoạt động của ban đại diện cha mẹ học sinh lớp và trường. Thậm chí, nói như Thứ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Văn Phúc, nếu thu tiền để mua một bó hoa tặng cô cũng là sai quy định,” ông Nguyễn Xuân Thành, Vụ trưởng Vụ Giáo dục và Đào tạo, Bộ Giáo dục và Đào tạo nhấn mạnh.
Thông tư này được ban hành từ năm 2011 và từ đó đến nay, năm nào trước thềm năm học mới, Bộ Giáo dục và Đào tạo và các sở giáo dục đào tạo cũng phải ra công văn nhắc lại về các khoản thu chi đầu năm, trong đó có đề cập đến thu, chi của ban đại diện cha mẹ học sinh.
Phụ huynh vẫn phải buộc lòng nói ‘có”
Tuy nhiên, năm học nào việc thu chi đầu năm cũng khiến các bậc phụ huynh bức xúc khi nhà trường có rất nhiều cách để phụ huynh bắt buộc phải “tự nguyện” nộp tiền.
Có con năm nay vào lớp hai, chị Nguyễn Thu Hoài (Hoàng Mai, Hà Nội) cho biết vẫn có những khoản phụ huynh phải “tự nguyện” đóng cho dù Bộ nói “không”.
“Trong quy định của Bộ Giáo dục và Đào tạo thì phụ huynh không phải đóng tiền vệ sinh lớp học, nhưng học sinh lớp một, lớp hai chưa thể tự kê bàn ghế để quét lớp nên phụ huynh vẫn phải ‘tự nguyện’ đóng tiền thuê chính lao công của nhà trường để làm việc này. Giá thuê năm ngoái là 350.000 đồng/tháng nhưng năm nay đã tăng lên 400.000 đồng/tháng,” chị Hoài chia sẻ.
Cũng theo chị Hoài, dù muốn các con tự vệ sinh lớp để rèn luyện tinh thần trách nhiệm với công việc chung và biết lao động nhưng điều này cũng không hề dễ dàng. “Các con sẽ cần người lớn hướng dẫn để làm quen với việc này, vì quét dọn trong lớp học rất nhiều bàn ghế, không thoáng như ở nhà. Nhưng quy định của trường là phụ huynh không được vào lớp học, còn nhờ giáo viên cũng rất ngại vì cô sẽ phải ở lại thêm cuối giờ,” chị Hoài phân trần.
Chị Đỗ Thị Hương (Hà Đông, Hà Nội) cho hay tiền quỹ lớp đầu năm lên đến một triệu đồng, trong đó có các khoản rất vô lý như tiền tặng quà ban giám hiệu trường mỗi dịp lễ, Tết. "Như vậy, một phụ huynh sẽ phải hai lần tặng quà ban giám hiệu: một lần qua quỹ phụ huynh trường và một lần qua quỹ phụ huynh lớp trong khi theo Điều lệ cha mẹ học sinh thì đây là khoản thu sai quy định," chị Hương phân tích.
Mới đây, một phụ huynh ở Thành phố Hồ Chí Minh cũng chia sẻ câu chuyện “tự nguyện” đóng 3 triệu đồng tiền mua bảng tương tác khi giáo viên chỉ “gợi ý” bằng cách cho phụ huynh xem sự sinh động của bài học với bảng tương tác này. Trước đó, tại Trường Trung học cơ sở Bình Chánh, Thành phố Hồ Chí Minh, mỗi học sinh phải đóng 40.000 đồng tiền ghế ngồi.
Theo các chuyên gia, việc tái diễn tình trạng lạm thu cho thấy giải pháp, chế tài của ngành giáo dục chưa đủ mạnh. Khi sự vụ lợi, gian dối, thiếu trung thực và công bằng đang tồn tại ngay trong các nhà trường thì rất khó để đào tạo nên những con người trung thực, không vụ lợi./.