Giữa đêm khuya thanh vắng, những chiếc ôtô tải trọng lớn lao vun vút vượt qua trạm cân, phá vỡ một khoảng không gian yên ắng, còn phía sau, lực lượng đang làm nhiệm vụ “canh gác” trạm cân không một chút động tĩnh.
"Bỗng dưng" vắng bóng lực lượng chức năng
Để lập trạm kiểm tra tải trọng xe lưu động số TC58-tỉnh Lai Châu, Sở Giao thông Vận tải đã phối hợp với Công an tỉnh tiến hành khảo sát vị trí thuận lợi nhất cho công tác kiểm tra. Lực lượng chức năng đã quyết định đặt trạm tại km 60+400 Quốc lộ 4D, thị trấn Tam Đường, huyện Tam Đường, tỉnh Lai Châu. Trạm cân có nhiệm vụ hoạt động liên tục 24/24 giờ hàng ngày, chia thành nhiều ca và được bố trí ít nhất 4 cán bộ/ca. Vị trí hạ tải và lưu giữ hàng cách khu vực trạm khoảng100m.
22 giờ đêm, chúng tôi có mặt tại vị trí gần trạm cân tải trọng xe lưu động TC58-tỉnh Lai Châu. Bất cứ các phương tiện giao thông nào muốn đến trung tâm thành phố Lai Châu, chở hàng lên biên giới hay đến tỉnh Điện Biên đều phải qua tuyến đường này. Để thuận tiện quan sát, chúng tôi nép vào những bụi cây đối diện trạm cân gần đó. Thời điểm này, những chiếc xe tải đi qua đây vẫn phải dừng lại để kiểm tra tải trọng khi lực lượng chức năng ra tín hiệu yêu cầu vào cân. Đêm đã về khuya, công việc tại trạm cân dường như cũng “dễ thở” hơn.
Vào lúc 0 giờ, một chiếc xe bán tải nhỏ đang di chuyển thì bất ngờ đỗ cách trạm cân không xa. Chỉ ít phút sau, những lượt xe tải trọng lớn cùng nhau kéo đến... Trong khoảng từ 0 giờ đến thời điểm 2 giờ sáng, hàng chục chiếc xe tải trọng lớn lao qua trạm cân. Thậm chí có những lượt, hai đến ba xe bám sát nhau, phóng qua cùng lúc. Bằng mắt thường thật dễ có thể biết được đây là những chiếc xe quá tải trọng đã được cơi nới thùng. Các xe chủ yếu mang biển kiểm soát mã vùng tỉnh Sơn La.
Ở trạm cân thời điểm này, điện vẫn sáng, tivi vẫn bật, đèn LED báo hiệu vẫn nhấp nháy, nhưng kỳ lạ là các lực lượng làm nhiệm vụ tại đây “bỗng dưng” vắng bóng.
Trước đó, thời điểm 21 giờ đến 22 giờ, tại khu vực ngã ba Bình Lư, cách trạm cân khoảng 2km - nơi giao cắt Quốc lộ 32 với Quốc lộ 4D, có rất nhiều xe ôtô tải trọng lớn đỗ thành hàng dài để chờ thời điểm tốt. Đáng chú ý hơn là địa điểm các “bác tài” cùng ngang nhiên dừng đỗ chỉ cách Đội Cảnh sát giao thông Bình Lư vài chục đến vài trăm mét.
Trong vai những lái xe khách đã giải nghệ, chúng tôi tiếp cận được với một chủ quán bán hàng ăn uống giải khát tại ngã ba Bình Lư. Sau vài câu lân la chào hỏi, chủ quán cho biết, xe tải nán lại để "né" trạm cân. Nhiều xe không đỗ không tập trung mà rải rác từng nơi để tránh sự chú ý. Nhiều khi xe nằm đến 3-4 ngày liên tục, đã đi là đi một loạt trong đêm.
Cũng là quán nước được nhiều lái xe thường ghé qua nên những chuyện bàn tán liên quan đến trạm cân, chị L.T.P - chủ quán đều rõ như ban ngày. Chị cho rằng, từ khi có trạm cân đặt tại đây, xe ôtô tải trọng lớn đỗ nhiều, có lúc còn không có chỗ trên đường cho xe đỗ. Ôtô chủ yếu là xe quá tải, vì thế phải chờ đến đêm, “làm việc” xong mới đi được.
Theo chị chủ quán, lái xe thường “làm việc” với trạm cân hoặc “làm việc” thẳng với trạm giao thông ở ngã ba Bình Lư. Chị cũng thật thà, vì đợt này có “cái cân” tải trọng xe nên gia đình mới tranh thủ mở quán nước bán kiếm lời.
Lý giải không thỏa đáng
Ở trạm kiểm tra tải trọng xe lưu động số TC58-tỉnh Lai Châu, lực lượng thanh tra giao thông được bố trí quân số, trong đó có chức danh trạm phó, còn cán bộ cảnh sát giao thông là trạm trưởng. Bất kể ngày hay đêm, các lực lượng này chia thành 6 ca với 4 người/ca; trong một ca trực ở trạm cân, bắt buộc các lực lượng được phân công làm nhiệm vụ đều không được phép vắng mặt. Từ khi có trạm cân đến nay, chỉ hai lần công việc ở đây bị gián đoạn, nguyên nhân do mưa bão và trục trặc kỹ thuật.
Ông Hoàng Tiến Vinh, Chánh Thanh tra Sở Giao thông Vận tải Lai Châu khẳng định mọi người chỉ thấy có hiện tượng xe chở quá tải nhưng còn bản chất vấn đề thì họ lại không nắm được. Theo ông, một số các phương tiện quá khổ quá tải được phép lưu thông vì có giấy phép chuyên chở như xe chởhàng cứu trợ, xe vật tư phục vụ xây công trình trọng điểm của Lai Châu… Cũng có lúc làm việc, anh em căng thẳng nên đôi khi chợp mắt một lúc, khi đó lái xe lợi dụng để qua trạm.
Lý giải tại sao có lập trạm cân tải trọng xe trên địa bàn nhưng xe quá tải vẫn “tuồn” được lên cửa khẩu Ma Lù Thàng, huyện Phong Thổ, ông Vinh giải thích, nhiều xe hạ tải trước khi qua trạm để tránh cân, sau khi “thoát” thì lại họ tăng bo số hàng đó để xếp lên, nên không quản lý được (!).
Thực tế, tại những khu vực trước trạm cân, rất nhiều xe tải trọng lớn dừng đỗ. Thậm chí, các tài xế cho xe dừng đỗ trong nhiều ngày liên tục. Đến đêm khuya hoặc điều kiện thuận lợi, những chiếc xe ấy mới nườm nượp lăn bánh. Điều đáng chú ý là sự việc này diễn ra một cách ngang nhiên. Các lực lượng chức năng cũng biết và nắm được tình hình nhưng lại không có biện pháp nào để ngăn chặn.
Chánh Thanh tra Sở Giao thông vận tải Lai Châu cho rằng có lẽ là do tâm lý thích đi đêm của lái xe vì khi đó, thời tiết mát mẻ, đường sá thông thoáng chứ không phải đi đêm để né tránh thanh tra (!).
Giải thích là vậy, song thực tế ghi nhận cho thấy, những xe tải lớn vẫn ngang nhiên “rồng rắn” nhau chạy qua trạm cân vào lúc ca trực hoạt động bình thường mà không hề bị kiểm tra./.