Kính viễn vọng không gian James Webb đã ghi lại những hình ảnh tuyệt đẹp, với nhiều chi tiết đáng chú ý về 19 thiên hà xoắn ốc nằm tương đối gần Dải Ngân hà, qua đó cung cấp manh mối mới về sự hình thành các vì sao, cũng như cấu trúc và sự tiến hóa của thiên hà.
Những hình ảnh ấn tượng này do nhóm các nhà khoa học thuộc Dự án Vật lý ở độ phân giải góc cao trong các thiên hà lân cận (PHANGS) tập hợp dữ liệu từ nhiều đài thiên văn lớn và công bố ngày 29/1.
Thiên hà gần Trái Đất nhất trong số 19 thiên hà nói trên có tên là NGC5068 - cách Trái Đất khoảng 15 triệu năm ánh sáng. Trong khi đó, thiên hà xa nhất là NGC1365 - cách Trái Đất khoảng 60 triệu năm ánh sáng. Một năm ánh sáng là quãng đường ánh sáng đi được trong một năm, tương đương 9.500 tỷ km.
Kính viễn vọng không gian James Webb được phóng vào không gian năm 2021 và bắt đầu thu thập dữ liệu từ năm 2022. Những hình ảnh thu được đã giúp tái định hình sự hiểu biết về vũ trụ sơ khai, đồng thời chụp được những bức ảnh kỳ diệu về vũ trụ.
Trong số các thiên hà, loại phổ biến là thiên hà xoắn ốc, giống như những chong chóng khổng lồ. Dải Ngân hà của chúng ta là một trong những thiên hà như vậy, nhưng điều đặc biệt là có chứa Mặt Trời.
Những hình ảnh nói trên được James Webb ghi lại bằng camera cận hồng ngoại (NIRCam) và thiết bị hồng ngoại cỡ trung (MIRI). Dữ liệu cho thấy khoảng 100.000 cụm sao và hàng triệu hoặc có lẽ hàng tỷ ngôi sao riêng lẻ trong Dải Ngân hà.
Nhà thiên văn học Thomas Williams làm việc tại trường Đại học Oxford (Anh), trưởng nhóm xử lý dữ liệu trên hình ảnh, cho biết: "Những dữ liệu này rất quan trọng vì chúng cung cấp cho chúng ta cái nhìn mới về giai đoạn sớm nhất của quá trình hình thành các vì sao."
Không những thế, những hình ảnh trên còn cho phép giới khoa học lần đầu tiên hiểu được chi tiết cấu trúc của các đám mây bụi và khí mà từ đó các ngôi sao và hành tinh hình thành trong các thiên hà.
Nhà thiên văn học Janice Lee thuộc Viện Khoa học Kính viễn vọng Không gian ở Baltimore (Mỹ) đánh giá: "Những hình ảnh này không chỉ ấn tượng về mặt thẩm mỹ mà còn kể một câu chuyện về chu kỳ hình thành và phản hồi của sao, đó là năng lượng và động lượng được các ngôi sao trẻ giải phóng vào không gian giữa các ngôi sao"./.
