Bên dưới một nhà thờ nhỏ ở Mexico, bằng chứng còn sót lại của một thời kỳ chinh phạt đầy bạo lực và phản bội trong lịch sử của thành phố Cholulu của người Aztec xưa kia, là một bí mật ngủ yên trong suốt hàng trăm năm qua.
Đó là kim tự tháp Cholula, được coi là công trình vĩ đại nhất từng được xây dựng trên Trái Đất, với phần chân rộng gấp 4 lần diện tích của kim tự tháp Giza.
Vào năm 1519, Hernan Cortez cùng quân đội của mình đã tiến vào thành phố, hiện là một phần của Mexico, và sát hại 10% dân số tại đây, sau đó xây dựng hàng loạt nhà thờ để đánh dấu cho cuộc chinh phạt của mình.
Công trình cuối cùng được xây dựng là nhà thờ Iglesia de Nuestra Señora de los Remediosa trên đỉnh của kim tự tháp Cholula. Phải tới năm 1910, kim tự tháp nằm dưới nhà thờ mới được phát hiện.
Kim tự tháp Cholula được đặt ở ngoại ô Puebla, thành phố lớn thứ 4 của Mexico hiện đại. Kim tự tháp rộng 450m, cao 66m và có kích thước ngang với 9 bể bơi Olympic.
Người dân địa phương gọi công trình này là Tlachihualtepetl - có nghĩa là “ngọn núi nhân tạo.” Nhờ có nhà thờ được xây dựng trên đỉnh, đây cũng là công trình được sử dụng liên tục cổ xưa nhất trên khắp Bắc Mỹ.
Kim tự tháp này mang trong mình rất nhiều bí mật, bởi nó không chỉ là một kim tự tháp đơn, mà vốn được tạo thành từ ít nhất 6 kim tự tháp chồng lên nhau. Các chuyên gia cho rằng kim tự tháp Cholula được xây dựng thành từng giai đoạn bởi nhiều thế hệ tiếp nối.
“Họ đã chủ động nỗ lực duy trì và trong một số trường hợp còn trưng bày những thành quả xây dựng trước đó,” David Carballo, một nhà khảo cổ thuộc đại học Boston, Massachusetts trả lời phỏng vấn với BBC.com. “Đây là một cách làm rất mới và thể hiện được nỗ lực kết nối với quá khứ.”
Mặc dù Tlachihualtepetl là công trình lớn nhất trên thế giới, song các chuyên gia vẫn đang cố gắng giải mã những bí mật xoay quanh nó.
Kim tự tháp được cho là đã được xây dựng vào năm 300 trước công nguyên, song không rõ người xây dựng là ai. Vào năm 2013, khi phần nền của kim tự tháp được tháo dỡ một phần để tiếp cận với hệ thống thoát nước của thành phố, các công nhân đã phát hiện ít nhất 63 bộ xương, trong đó có những hộp sọ của trẻ em bị chặt đầu.
Từ năm 1930 tới nay, nhiều nỗ lực đã được thực hiện nhằm khai quật toàn bộ kim tự tháp. Hơn 8 km đường hầm đã được đào bên trong cấu trúc này nhằm mục đích tham quan.
