Trước tình trạng cá nuôi lồng bè và nhuyễn thể chết rải rác ở xã đảo Hòn Tre, huyện Kiên Hải, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Kiên Giang yêu cầu huyện đảo này theo dõi, giám sát chặt chẽ tình hình để kịp thời chủ động ứng phó, không để xảy ra trên diện rộng, hỗ trợ bà con ngư dân sản xuất an toàn, hiệu quả.
Ông Nguyễn Sỹ Minh, Phó Chi cục trưởng Chi cục Thủy sản Kiên Giang, đề nghị các ngành chức năng, chuyên môn huyện Kiên Hải và hộ nuôi thủy sản lồng bè trên địa bàn thường xuyên theo dõi sức khỏe của cá nuôi, tăng cường giám sát chất lượng nguồn nước, trực canh bè 24/24 để kịp thời phát hiện các dấu hiệu, hiện tượng bất thường của cá và môi trường nước ở vùng nuôi, đưa ra giải pháp ứng phó thích hợp nhanh, hiệu quả, nhằm hạn chế tối thiểu thiệt hại có thể xảy ra.
Tiếp đó, khuyến cáo hộ nuôi thủy sản định kỳ 7-10 ngày tiến hành vệ sinh lưới lồng để loại bỏ rác, chất bẩn, các loại sinh vật bám trên lưới để tăng khả năng lưu thông của nước và loại bỏ các loại vi khuẩn gây bệnh. Thực hiện thu gom rác thải sinh hoạt đưa về nơi xử lý, không vứt bừa bãi xung quanh khu vực nuôi cá làm ô nhiễm môi trường vùng nuôi và tạo điều kiện cho các loại vi khuẩn, ký sinh trùng phát triển gây bệnh cho cá.
Vị trí đặt lồng bè nuôi phải nằm trong khu vực được quy hoạch nuôi cá lồng của địa phương. Khuyến cáo hộ nuôi thủy sản tham dự đầy đủ các lớp tập huấn phòng, trị bệnh thủy sản nuôi lồng bè trong điều kiện biến đổi khí hậu do các cơ quan chuyên môn tổ chức để có kiến thức, nắm vững các phương pháp phòng, trị bệnh, chủ động ứng phó với dấu hiệu bất thường trên đàn cá nuôi.
Mặt khác, Chi cục Thủy sản Kiên Giang phối hợp với đơn vị chức năng, chuyên môn có liên quan tăng cường thanh tra, kiểm tra chặt chẽ giống thủy sản lưu thông trên địa bàn tỉnh, đặc biệt là giống cá biển, để loại bỏ những con giống mang mầm bệnh, đảm bảo con giống sạch bệnh, chất lượng tốt cho người nuôi.
Ông Nguyễn Văn Đượm, Trưởng Phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện Kiên Hải, cho hay ngày 17/02/2023, nhận được thông tin cá nuôi lồng bè, hàu, vẹm xanh nuôi lồng tại xã Hòn Tre (Kiên Hải) chết hàng loạt không rõ nguyên nhân, đơn vị đã phối hợp với ngành chức năng có liên quan kiểm tra thực tế tại các hộ nuôi, không có việc “cá chết hàng loạt, gây thiệt hại nghiêm trọng cho người dân”, tình hình nuôi cá lồng ở hầu hết các hộ trên địa bàn xã Hòn Tre vẫn ổn định, phát triển bình thường. Riêng hộ bà Võ Thị Thắm bị thiệt hại, cá chết do cá giống mới thả, chưa thích nghi môi trường.
Khảo sát tại hộ nuôi thủy sản này, các đơn vị chức năng của huyện Kiên Hải và tỉnh Kiên Giang ghi nhận bà Thắm có 32 lồng nuôi đã thả 30.000 con giống, gồm các loài chính là cá bớp, cá mú, cá hồng mỹ, cá chim vây vàng. Cá giống mua tại Công ty TNHH Dịch vụ sản xuất thương mại Ngọc Thủy, phường Vĩnh Phước, thành phố Nha Trang, tỉnh Khánh Hòa.
Bà Thắm chia làm 3 đợt thả giống nuôi, gồm: Đợt 1 thả 10.000 con (tháng 8/2022), đợt 2 thả 14.000 con (tháng 11/2022) và đợt 3 thả 6.000 con (tháng 2/2023). Cả 3 đợt thả giống này, cá có dấu hiệu trương bóng hơi, xây xát, lở loét, bơi lờ đờ, ngừng ăn… và chết tập trung sau 15 - 40 ngày thả nuôi. Cá chết rải rác, kéo dài từ khi bà Thắm thả giống đợt 1 cho đến nay, ước tính tỷ lệ thiệt hại từ 80 - 90%.
[Kiên Giang phát triển nghề nuôi biển theo hướng an toàn]
Ngoài ra, đơn vị chức năng khảo sát tại các hộ nuôi cá lân cận trong vùng nuôi với hộ bà Thắm thì không ghi nhận cá nuôi bị thiệt hại, cá ổn định, bình thường. Qua kiểm tra, tất cả các chỉ tiêu môi trường đều nằm trong ngưỡng thích hợp cho sự phát triển của thủy sản nuôi trên vùng biển khảo sát xã đảo Hòn Tre (Kiên Hải).
Đối với nhuyễn thể nuôi treo dây trong các lồng cá có dấu hiệu chết rải rác, nhưng tỷ lệ rất thấp, do các đối tượng này chỉ nuôi mật độ thưa với hình thức thử nghiệm.
Theo cơ quan chuyên môn thuộc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Kiên Giang, cá nuôi lồng tại hộ bà Võ Thị Thắm có tỷ lệ sống thấp có thể là do chất lượng cá giống chưa đảm bảo, đồng thời hộ nuôi chưa tuân thủ đúng phương pháp xử lý và thuần dưỡng cá trước khi thả giống xuống lồng nuôi.
Riêng nhuyễn thể thường chết rải rác tại các thời điểm mưa trái mùa với lưu lượng lớn, kết hợp với việc nước ngọt đổ ra từ đất liền làm độ mặn giảm, có thể gây sốc cho các đối tượng thủy sản nuôi có ngưỡng độ mặn cao như hàu, vẹm xanh…
Mặt khác, vị trí bố trí lồng nuôi của các hộ nằm trong khu tránh trú bão, không thuộc khu vực quy hoạch nuôi cá lồng của Hòn Tre. Tại vị trí này, nguồn nước dễ bị ô nhiễm từ nước sinh hoạt của các khu dân cư và bị ảnh hưởng, tác động trực tiếp bởi nguồn nước ngọt đổ ra từ đất liền, gây thiệt hại cho nuôi thủy sản lồng bè.
Tại xã đảo Hòn Tre, huyện Kiên Hải (Kiên Giang), nghề nuôi cá biển lồng bè phát triển mạnh trong nhiều năm qua, trở thành nguồn kinh tế biển chủ lực của địa phương này. Đại diện lãnh đạo Ủy ban Nhân dân xã Hòn Tre cho biết, trên vùng biển thuộc xã có 43 hộ nuôi 122 bè với 292 lồng, gồm các đối tượng cá bớp, cá mú, cá chim vây vàng, cá bè quỵt, cá hồng mỹ và nhiều loài nhuyễn thể như vẹm xanh, hàu đá, hàu Thái Bình Dương được hộ dân nuôi theo hình thức treo dây, mật độ thưa trong các lồng cá mang hình thức thử nghiệm để nhân rộng nếu đạt kết quả./.