Hoạt động thu, chi bảo hiểm y tế theo Kiểm toán Nhà nước còn nhiều hạn chế. (Ảnh: TTXVN) Không ít khoản thanh toán bảo hiểm y tế bị Kiểm toán Nhà nước đánh giá là không đúng vì áp sai giá hay thanh toán thừa, trùng. Ngoài ra, theo cơ quan kiểm toán, công tác đấu thầu thuốc cũng chưa tuân thủ quy định dẫn đến thiệt hại cho quỹ bảo hiểm y tế.
Đây là kết quả cuộc "Kiểm toán chuyên đề việc quản lý, sử dụng Quỹ Bảo hiểm y tế và việc thực hiện chính sách bảo hiểm thất nghiệp tại Bảo hiểm Xã hội Việt Nam."
Cuộc kiểm toán đã triển khai tại 40 tỉnh, thành phố trên cả nước từ 11/9/2018 đến 9/11/2018.
La liệt khoản chi không đúng quy định
Kết quả kiểm toán cho thấy, về cơ bản các đơn vị đã chấp hành pháp luật, chính sách, chế độ trong quản lý, sử dụng Quỹ Bảo hiểm y tế.
Tuy nhiên, theo đánh giá, việc ban hành chính sách, pháp luật về quản lý, sử dụng Quỹ Bảo hiểm y tế chưa đầy đủ, hoạt động thu, chi bảo hiểm y tế còn nhiều hạn chế.
[Chi trả hơn 278.550 tỷ đồng để giải quyết các chế độ bảo hiểm]
Với chi khám chữa bệnh bảo hiểm y tế năm 2017, Kiểm toán Nhà nước đã xuất toán hơn 168 tỷ đồng do thanh toán bảo hiểm y tế không đúng.
Trong số trên, riêng thanh toán chi phí dịch vụ kỹ thuật không đúng quy định đã lên tới gần 111 tỷ đồng. Đây là các khoản áp sai giá dịch vụ kỹ thuật, chỉ định dịch vụ kỹ thuật không phù hợp, dịch vụ kỹ thuật không đủ điều kiện thanh toán. Hoặc, đây là khoản thanh toán tiền giường trong cơ cấu giá có điều hòa nhưng sử dụng không điều hòa, thanh toán thừa dịch vụ kỹ thuật, thanh toán trùng trong cơ cấu giá dịch vụ kỹ thuật.
Theo Kiểm toán Nhà nước, số tiền thanh toán chi phí thuốc không đúng quy định là hơn 5 tỷ đồng. Số tiền này bao gồm: thuốc chỉ định không phù hợp, thuốc có giá thanh toán bảo hiểm y tế cao hơn giá kê khai, thuốc không đảm bảo đủ điều kiện thanh toán. Một số khoản khác bị đánh giá là thanh toán không đúng tỷ lệ, thuốc đã có trong cơ cấu giá dịch vụ kỹ thuật, thuốc thanh toán bảo hiểm y tế không có giá kê khai...
Cơ quan chức năng đã giảm trừ hơn 45 tỷ đồng qua kiểm toán hồ sơ khám chữa bệnh thanh toán bảo hiểm y tế năm 2017. Nguyên nhân do chỉ định thuốc không đúng, thanh toán vật tư y tế, dịch vụ kỹ thuật không đúng quy định.
"Kiểm tra tại 4 tỉnh Bình Thuận, An Giang, Tiền Giang, Cần Thơ cho thấy, còn nhiều trường hợp vật tư y tế thực tế sử dụng thấp hơn so với định mức tiêu hao vật tư y tế như găng tay, kim châm cứu, cáp điện tim," báo cáo trích dẫn.
Đấu thầu thuốc trái quy định, thiệt hại tiền tỷ
Với công tác đấu thầu thuốc, Kiểm toán Nhà nước chỉ ra thực tế, chưa có quy định chi tiết quy cách, dạng bào chế, tiêu chuẩn chất lượng của nguyên, vật liệu; chưa có hướng dẫn cụ thể việc đấu thầu các thuốc biệt dược.
Hiện chưa có văn bản hướng dẫn riêng về việc đấu thầu mua sắm hóa chất, vật tư y tế. (Ảnh: TTXVN) Đáng chú ý, theo đánh giá, tại các tỉnh, thành phố được kiểm toán, công tác tổ chức đấu thầu thuốc chưa tuân thủ quy định trong công tác lập, thẩm định, phê duyệt kế hoạch lựa chọn nhà thầu.
Ví dụ Sở Y tế tỉnh Bình Dương đã lựa chọn hình thức mua sắm trực tiếp là trái quy định với tổng giá trị hơn 679 tỷ đồng. Việc chấm thầu và lựa chọn nhà thầu cung cấp thuốc trái quy định dẫn đến thiệt hại cho Quỹ bảo hiểm y tế khoảng 4,9 tỷ đồng.
Cũng tại đây, công tác lựa chọn loại thuốc đấu thầu theo Kiểm toán Nhà nước có dấu hiệu vi phạm Nghị định số 63/2014/NĐ-CP ngày 26/6/2014 của Chính phủ, làm thiệt hai cho Quỹ bảo hiểm y tế khoảng 9,4 tỷ đồng.
Với những dấu hiệu sai phạm như trên, Kiểm toán Nhà nước đã có công văn gửi Cơ quan Cảnh sát điều tra, Bộ Công an để điều tra làm rõ, xử lý theo quy định của pháp luật.
Theo cơ quan kiểm toán, hiện cũng chưa có văn bản hướng dẫn riêng về việc đấu thầu mua sắm hóa chất, vật tư y tế. Giá trúng thầu của vật tư, hóa chất chưa được cập nhật trên phạm vi toàn quốc để làm cơ sở dữ liệu phục vụ cho công tác xây dựng và phê duyệt giá kế hoạch, lựa chọn nhà thầu.
Kiểm toán Nhà nước chỉ ra vấn đề, hiện chưa hướng dẫn về phân loại vật tư, hóa chất theo nhóm, chất lượng, tiêu chuẩn kỹ thuật phù hợp với từng loại dịch vụ y tế để làm căn cứ phê duyệt giá kế hoạch.
(Ảnh minh họa: PV/Vietnam+) Với những vấn đề trên, Kiểm toán Nhà nước kiến nghị Bảo hiểm Xã hội Việt Nam thu hồi về Quỹ bảo hiểm y tế từ các cơ sở y tế hơn 168 tỷ đồng.
Kiểm toán Nhà nước cũng kiến nghị Bộ Y tế rà soát và hoàn thiện các văn bản quy phạm pháp luật về bảo hiểm y tế để đảm bảo các quy định được xây dựng đầy đủ, phù hợp.
Ngoài ra, Bộ Y tế cần nghiên cứu mở rộng phạm vi, danh mục đấu thầu tập trung thuốc quốc gia, có chế tài xử phạt khi cơ sở y tế không ký kết hợp đồng mua thuốc hoặc không thực hiện đúng cam kết về số lượng đã đề xuất.
Kiểm toán Nhà nước kiến nghị Bộ Y tế nghiên cứu trình Thủ tướng Chính phủ cho thí điểm xác định mức giá trần của một số loại thuốc. Việc này nhằm khắc phục những hạn chế của việc thực hiện đấu thầu tập trung hiện nay./.
