Tờ Bangkok Post (Thái Lan) ngày 18/6 dẫn một nguồn tin trong đảng Quyền lực Nhà nước Nhân dân (Palang Pracharath - PPRP) lãnh đạo liên minh cầm quyền ở Thái Lan nhận định việc Bộ trưởng Lao động M.R. Chatu Mongol Sonakul bất ngờ từ chức Chủ tịch đảng Liên minh Hành động (ACT) đầu tuần này là khúc dạo đầu cho một cuộc cải tổ nội các sắp diễn ra.
Theo nguồn tin này, dù là một đảng nhỏ, song ACT là một đối tác chủ chốt của PPRP và đảng này đang mở đường cho Thủ tướng Prayut Chan-o-cha cải tổ Nội các.
Sau khi ông M.R. Chatu Mongol từ chức Chủ tịch ACT hôm 16/6, Tổng thư ký ACT Thawisak Na Takuathung nói rằng đảng này tiếp theo sẽ gửi thư tới Thủ tướng Prayut, không chỉ để thông báo cho thủ tướng về việc từ chức này, mà còn đề xuất ông Anek Laothamatas thay thế làm Bộ trưởng Lao động nếu thủ tướng cải tổ Nội các.
[Nội các Thái Lan nhất trí kéo dài tình trạng khẩn cấp đến cuối tháng 6]
Mặc dù đã từ chức Chủ tịch ACT, ông M.R. Chatu Mongol vẫn sẽ làm Bộ trưởng Lao động cho đến khi được thay thế. Ông M.R Chatu Mongol sẽ thực sự kết thúc nhiệm kỳ 2 năm ở vị trí lãnh đạo của ACT trong vòng 45 ngày kể từ khi nộp đơn từ chức.
Nguồn tin PPRP nói rằng ACT sẽ bầu Ban chấp hành mới vào ngày 5/7, chỉ 2 ngày sau khi PPRP dự kiến bầu Ban chấp hành mới.
Theo tờ Bangkok Post, người điều khiển thực sự đằng sau sự thay đổi trong ACT không ai khác chính là Suthep Thaugsuban, người sáng lập đảng và là cựu lãnh đạo của Ủy ban Cải cách Dân chủ Nhân dân hiện đã giải thể.
Ông Suthep Thaugsuban đang làm việc cùng với các nhân vật quyền lực để dàn dựng một động thái tương tự trong PPRP.
Ngày 1/6, 18 trong tổng số 34 thành viên Ban chấp hành PPRP đã từ chức, mở đường cho việc bầu thủ lĩnh và Ban chấp hành mới trong vòng 45 ngày.
Theo Điều 15 (3) Điều lệ PPRP, trong trường hợp có hơn một nửa số thành viên Ban chấp hành thôi chức, toàn bộ Ban chấp hành sẽ giải tán. Đảng này sẽ phải ấn định ngày đại hội đại biểu bầu một Ban chấp hành mới trong vòng 45 ngày. Ban chấp hành cũ vẫn sẽ thực hiện nhiệm vụ cho đến khi bầu ra được Ban chấp hành mới.
Nguồn tin PPRP cho biết đảng này đặt mục tiêu loại bỏ quyền Chủ tịch đảng Uttama Savanayana, người hiện giữ chức vụ Bộ trưởng Tài chính, và thay thế bằng Phó Thủ tướng Prawit Wongsuwon, nhân vật đang là người hoạch định chiến lược chính của PPRP.
Trong khi đó, một nguồn tin từ chính phủ Thái Lan cho biết một cuộc cải tổ Nội các để phân bổ lại các ghế trong liên minh cầm quyền dự kiến sẽ diễn ra trong tháng 8.
Liên minh cầm quyền hiện có 277 hạ nghị sỹ, tăng so với con số 255 trước đây, và việc phân bổ vị trí trong Nội các cần được điều chỉnh để phản ánh sự gia tăng số lượng các hạ nghị sỹ trong một số đảng.
Một số hạ nghị sỹ mới của liên minh cầm quyền là thành viên của đảng Tương lai Mới (FFP) chuyển sang đảng Bhumjaithai sau khi FFP bị giải thể, trong khi những hạ nghị sỹ khác có được vị trí sau những thắng lợi của PPRP trong một số cuộc bầu cử bổ sung.
Vì có 277 hạ nghị sỹ trong liên minh cầm quyền và tổng số 35 vị trí trong Nội các, nên cứ 8 hạ nghị sỹ của một đảng trong Hạ viện sẽ được phân bổ một vị trí trong Nội các.
Nguồn tin này nói rằng đảng Dân chủ, hiện có 52 hạ nghị sỹ và nắm giữ 7 ghế trong Nội các, có thể sẽ mất ít nhất 1 vị trí trong cuộc cải tổ sắp tới.
Mặc dù ACT chỉ có 5 hạ nghị sĩ, đảng này có thể sẽ có 1 ghế trong Nội cách như là phần thường dành cho ông Suthep.
Tổng thư ký ACT Taweesak, đang giữ cương vị quyền Chủ tịch đảng, nói rằng trước đây ACT đã được trao hạn ngạch 1 ghế bộ trưởng và ghế đó do ông M.R. Chatu Mongkol nắm giữ.
Tuy nhiên, sau khi Ban chấp hành mới được bầu, thủ lĩnh mới sẽ không nhất thiết phải nắm chức Bộ trưởng Lao động.
Về phía PPRP, các thành viên ban lãnh đạo của đảng này sẽ có một cuộc họp vào ngày 19/6 để ấn định thời gian tổ chức đại hội bầu Ban chấp hành mới.
Quyền Phó chủ tịch PPRP Paiboon Nititawan cho biết cuộc họp sắp tới là một tiến triển đáng hoan nghênh và có vẻ sẽ giúp cải thiện bầu không khí trong đảng, vốn thu hút được sự chú ý bởi căng thẳng trong những tuần qua do một số phe nhóm trong đảng thúc đẩy thay thế ông Uttama và Tổng thư ký Sontirat Sontijirawong.
Ông Uttama đã bị chỉ trích là không chú ý tới các thành viên trong đảng, trong khi ông Sontirat bị coi là xa rời và liên kết chặt chẽ với ông Uttama.
Cũng có nhận định rằng việc Phó Thủ tướng Prawit Wongsuwon lên làm Chủ tịch PPRP sẽ giữ cho đảng này đoàn kết và củng cố sự nắm giữ quyền lực của “những người anh em trong quân đội.”
Một khi đã nắm vững quyền kiểm soát PPRP, ông Prawit không chỉ củng cố được vị trí của mình mà còn củng cố vị trí của Thủ tướng Prayut và Bộ trưởng Nội vụ Anupong Paojinda.
Trước đó, bình luận về khả năng ông Prawit trở thành thủ lĩnh mới của PPRP, ông Prayut nói ông không phản đối nếu các thành viên của đảng này bỏ phiếu cho ông Prawit để trở thành thủ lĩnh mới. Điều đó là công việc của PPRP.
Vai trò mới của ông Prawit là thủ lĩnh đảng không ảnh hưởng tới công việc của ông này trong chính phủ và ông Prawit có thể thực hiện cả hai công việc.
Thủ tướng Prayut nhấn mạnh chính ông mới là người sẽ cải tổ Nội các, chứ không phải là thủ lĩnh của PPRP, và ông sẽ cân nhắc khi nào thì việc cải tổ Nội các sẽ diễn ra./.