Không thể phát triển nông nghiệp hữu cơ theo phong trào

Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc phát biểu tại Diễn đàn. (Ảnh: Vũ Sinh/TTXVN)

Sáng 16/12 tại Hà Nội, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc chủ trì phiên toàn thể Diễn đàn Nông nghiệp hữu cơ Việt Nam-Phát triển và hội nhập.

Diễn đàn do Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn phối hợp với Hiệp hội Nông nghiệp hữu cơ Việt Nam, Tập đoàn TH true milk tổ chức, với sự tham dự của hơn 400 chuyên gia trong và ngoài nước, các doanh nghiệp, các bộ, ngành, địa phương.

Với nhu cầu thị trường ngày càng lớn, Thủ tướng cho rằng, đây là cơ hội vàng cho sự phát triển nông nghiệp hữu cơ tại Việt Nam. “Tất cả thể chế, chính sách, đặc biệt nghị định, thông tư trong phạm vi của Chính phủ, chúng tôi sẽ tiếp thu để làm nhanh hơn, tạo điều kiện cho nông nghiệp hữu cơ phát triển,” Thủ tướng nhấn mạnh.

Những con số tại Diễn đàn cho thấy, nông nghiệp hữu cơ trên thế giới hiện đang có xu hướng phát triển nhanh với 51 triệu ha và tiềm năng thị trường tới gần 82 tỷ USD.

Việt Nam hiện có 33/63 tỉnh, thành phố đã phát triển nhiều mô hình nông nghiệp hữu cơ, nhưng quy mô còn nhỏ với diện tích chỉ khoảng 76 nghìn ha.

Tín hiệu đáng mừng là ngày càng nhiều doanh nghiệp quan tâm đến lĩnh vực nông nghiệp hữu cơ, trong đó có các thương hiệu lớn như Tập đoàn TH, Vingroups... và bước đầu đã thành công.

Việc tạo cơ chế thuận lợi, thu hút doanh nghiệp tham gia sản xuất nông nghiệp hữu cơ được coi là “chìa khóa” quan trọng, là “đầu tàu” để thu hút các hợp tác xã và người nông dân tham gia.

Để thúc đẩy sản xuất nông nghiệp hữu cơ, một số diễn giả cho rằng, cần thay đổi cách tiếp cận về đất đai, hài hòa lợi ích giữa người nông dân và nhà đầu tư để có thể tích tụ đất đai với quy mô lớn.

Viện trưởng Viện Kinh tế Việt Nam, ông Trần Đình Thiên cho rằng, cần phải có sự đột phá về thị trường quyền sở hữu đất đai để tạo điều kiện cho sản xuất nông nghiệp hữu cơ.

Bên cạnh đó, bài toán cải thiện chất lượng đất là rất quan trọng. Đó là việc chuyển được diện tích đất manh mún, với chất đất khác nhau thành đất đảm bảo tiêu chuẩn để sản xuất nông nghiệp hữu cơ và quy mô lớn.

[Tìm hướng phát triển nông nghiệp bền vững ứng dụng công nghệ cao]

Đưa ý kiến, Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển ​Nông thôn Nguyễn Xuân Cường cho rằng, việc chuyển từ nền sản xuất nông nghiệp hiện nay sang hướng sản xuất hữu cơ với quy trình kiểm soát chặt chẽ, tuân thủ nghiêm ngặt các tiêu chuẩn cho đến xây dựng, phát triển thị trường mới sẽ là khó khăn, thậm chí là rất khó.

Do đó, cần sự vào cuộc đồng bộ cả ở cấp Chính phủ, doanh nghiệp, người nông dân.

Một số đại biểu cũng cho rằng, cần thay đổi thói quen sản xuất của người nông dân theo hướng sản xuất hữu cơ thông qua biện pháp tuyên truyền.

Người nông dân cũng phải được trang bị các kỹ năng, kiến thức sản xuất nông nghiệp hữu cơ, biết cách tiếp cận thị trường và lập kế hoạch sản xuất kinh doanh.

Bày tỏ vui mừng vì diễn đàn có sự tham gia của đông đảo các doanh nghiệp, nhà nghiên cứu, trong phát biểu tại Diễn đàn, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc nêu rõ, nông nghiệp hữu cơ là một bộ phận quan trọng của sản xuất nông nghiệp Việt Nam và nông nghiệp Việt Nam phải thành công thì sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước mới thành công.

Nông nghiệp, nông thôn và nông dân là những vấn đề rất nóng bỏng hiện nay trong phát triển đất nước; trong đó phải tập trung nghiên cứu phát triển nông nghiệp hữu cơ để bảo đảm có một nền nông nghiệp tiết kiệm, an toàn, hiệu quả.

Khẳng định rất nhiều sản phẩm của Việt Nam có thể phát triển nông nghiệp hữu cơ, Thủ tướng nhấn mạnh đến yêu cầu hình thành một nền nông nghiệp sạch, thực phẩm sạch cho gần 100 triệu dân Việt Nam và xuất khẩu cho thế giới.

Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc và các đại biểu dự diễn đàn. (Ảnh: Thống Nhất/TTXVN)

Nông nghiệp hữu cơ có tính giáo dục cao, sẽ đóng góp to lớn xây dựng mối quan hệ tốt đẹp hơn, phát huy giá trị nhân văn của con người và sẽ đóng góp rất quan trọng cho nền kinh tế phát triển xanh và bền vững, Thủ tướng nói và nhấn mạnh việc thực hành sản xuất nông nghiệp hữu cơ, phát triển nông nghiệp hữu cơ ở từng địa phương là thể hiện sống có trách nhiệm của mỗi chúng ta cho cộng đồng, cho tương lai của thế hệ mai sau.

Tiếp tục làm rõ về mặt quan điểm, nhận thức về phát triển nông nghiệp hữu cơ, Thủ tướng chỉ rõ, bên cạnh ưu điểm và ý nghĩa nổi trội của nông nghiệp hữu cơ thì nông nghiệp phi hữu cơ, với năng suất cao trong nhiều năm tới vẫn tiếp tục đóng vai trò bảo đảm an ninh lương thực quốc gia, không thể xem nhẹ. Song hành với nông nghiệp hữu cơ ​- là động lực của đổi mới sáng tạo trong nông nghiệp thì nông nghiệp phi hữu cơ cũng phải đặt ra.

Theo Thủ tướng, nông nghiệp hữu cơ sẽ đáp ứng một phân khúc thị trường cao cấp, cần thiết, giúp Việt Nam hội nhập sâu hơn, chất lượng hơn với thế giới và mang trọng trách cho tương lai. Bởi yếu tố đó, không thể phát triển nông nghiệp hữu cơ theo phong trào mà đòi hỏi phát triển hết sức bài bản, khoa học.

Thủ tướng phân tích thêm, phát triển nông nghiệp hữu cơ phải trên cơ sở điều kiện thổ nhưỡng, xác định, lựa chọn chính xác chủng loại sản phẩm, quy mô, vùng sản xuất sản phẩm thích hợp với nhu cầu của từng thị trường để khai thác lợi thế so sánh về điều kiện tự nhiên, xã hội, bảo đảm an ninh lương thực quốc gia, ưu tiên sản xuất cây trồng bản địa Việt Nam có giá trị cao, gắn với du lịch sinh thái, tuân thủ chặt chẽ các quy định quốc tế về tiêu chuẩn.

Tại Diễn đàn, Thủ tướng giao Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn xây dựng Đề án phát triển nông nghiệp hữu cơ giai đoạn 2018-2025, tầm nhìn 2035, trình Thủ tướng phê duyệt trong đầu năm 2018 nhằm định hướng, cụ thể hóa các hoạt động thúc đẩy sản xuất nông nghiệp hữu cơ, bảo đảm đầy đủ cơ sở khoa học, thực tiễn.

Đề án sẽ bao gồm các chính sách nâng cao chất lượng, đẩy mạnh công tác đào tạo, chính sách hỗ trợ, ưu đãi tín dụng, tín chấp, thế chấp và giải quyết nút thắt như đã đưa ra tại Diễn đàn.

Phải hình thành hệ sinh thái phát triển nông nghiệp hữu cơ, một văn hóa nông nghiệp hữu cơ ở nông thôn và nông dân. Văn hóa đó không thể kiểu “lợn hai chuồng, rau hai luống,” mà là đạo đức của người nông dân, Thủ tướng chỉ đạo.

Ghi nhận các ý kiến, Thủ tướng nhất trí cần sớm xây dựng quy trình sản xuất nông nghiệp hữu cơ theo tiêu chuẩn quốc tế, thiết lập hệ thống kiểm tra nghiêm khắc, minh bạch và hiệu quả để các sản phẩm Việt Nam có uy tín và giành được sự tin cậy của thế giới.

Thủ tướng cũng đặt ra yêu cầu xây dựng một bộ quy chuẩn, tiêu chuẩn về nông nghiệp hữu cơ và giao Bộ Nông nghiệp và Phát triển ​Nông thôn, Bộ Y tế phối hợp xây dựng trên tinh thần dù sản phẩm gì, làm việc gì thì bảo đảm minh bạch, có cơ sở khoa học.

Nhất trí với các đại biểu về một số nút thắt cần tháo gỡ, như cơ chế chính sách, vấn đề hạn điền, nguồn nhân lực, kỹ thuật, Thủ tướng cho biết, sẽ ban hành nghị định mới về nông nghiệp hữu cơ và Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn sẽ có đề án về vấn đề này để làm bài bản, hệ thống hơn, chứ không phải “trăm hoa đua nở.” Cùng với đó, sẽ thay thế Nghị định 210 về đầu tư trong nông nghiệp.

Thay mặt Chính phủ, tại Diễn đàn, Thủ tướng kêu gọi sự hưởng ứng của các nhà khoa học, người nông dân, các doanh nghiệp và cộng đồng xã hội tham gia phát triển nông nghiệp hữu cơ trên cả nước.

“Đó chính là quyền lợi và trách nhiệm của từng chủ thể trong xã hội, vì môi trường sống trong lành, vì sức khỏe tốt và hạnh phúc của từng người dân Việt Nam chúng ta,” Thủ tướng nêu rõ.

Thủ tướng giao Bộ Nông nghiệp và Phát triển ​Nông thôn chủ trì tiếp thu và cụ thể hóa những ý kiến, sáng kiến, kiến nghị của Diễn đàn, biến các ý tưởng hôm nay thành hành động của các ngành, các cấp để triển khai nền nông nghiệp hữu cơ Việt Nam trong giai đoạn tới không chỉ cao về tốc độ mà bền vững về chất lượng, thị trường./.

(TTXVN/Vietnam+)