Ngày 23/6, Cơ quan Cảnh sát Điều tra, Công an Thành phố Hồ Chí Minh cho biết đã khởi tố vụ án, khởi tố bị can với Phạm Văn Tam, nguyên Chủ tịch Hội đồng quản trị Công ty Cổ phần Tập đoàn Asanzo và Phạm Xuân Tình, đại diện pháp luật, Tổng Giám đốc Công ty Asanzo về tội trốn thuế; đồng thời áp dụng biện pháp ngăn chặn cấm đi khỏi nơi cư trú đối với cả Phạm Văn Tam và Phạm Xuân Tình.
Bước đầu, Cơ quan điều tra xác định, Phạm Văn Tam đã chỉ đạo Phạm Xuân Tình ký các hợp đồng nguyên tắc với Công ty Trách nhiệm hữu hạn đầu tư thương mại Việt Tài, Công ty Trách nhiệm hữu hạn đầu tư sản xuất An Thiên và Công ty Trách nhiệm hữu hạn đầu tư xuất nhập khẩu Trần Thoàn.
Sau đó, không xuất hóa đơn và để ngoài sổ sách kế toán liên quan đến doanh thu bán hàng cho Công ty Trách nhiệm hữu hạn điện lạnh Asanzo của Công ty Cổ phần Tập đoàn Asanzo và sử dụng hóa đơn không hợp pháp để hạch toán hàng hóa, nguyên liệu đầu vào trong hoạt động phát sinh nghĩa vụ thuế, nhằm mục đích trốn số tiền thuế phải nộp là hơn 15,7 tỷ đồng.
Trước đó, Cục Thuế Thành phố Hồ Chí Minh đã ký Quyết định (ngày 16/10/2019) về việc chuyển hồ sơ vụ vi phạm hành chính có dấu hiệu tội phạm để truy cứu trách nhiệm hình sự liên quan đến Tập đoàn Asanzo cho PC03.
Căn cứ vào sổ sách kế toán và chứng từ, hóa đơn do Tập đoàn Asanzo cung cấp, trong năm 2019, doanh nghiệp này có phát sinh việc mua mặt hàng điều hòa nhiệt độ từ Công ty Trách nhiệm hữu hạn đầu tư xuất nhập khẩu Trần Thoàn, Công ty Trách nhiệm hữu hạn đầu tư sản xuất An Thiên và Công ty Trách nhiệm hữu hạn đầu tư thương mại Việt Tài.
Đoàn Thanh tra Cục Thuế Thành phố cũng phát hiện Tập đoàn Asanzo thực hiện hợp đồng gia công với Công ty Cổ phần công nghệ thông tin VTB và qua phối hợp cùng Phòng An ninh kinh tế (Công an Thành phố) xác minh Công ty này nhận gia công từ Tập đoàn Asanzo.
Căn cứ vào sổ sách kế toán, chứng từ hóa đơn, kết quả xác minh từ VTB và giải trình của Asanzo cho thấy Tập đoàn Asanzo đã giao cho VTB gia công, lắp ráp một phần và trực tiếp gia công, lắp ráp ra thành phẩm mặt hàng "điều hòa nhiệt độ," sau đó xuất bán cho Công ty Trách nhiệm hữu hạn điện lạnh Asanzo.
Công ty Trách nhiệm hữu hạn đầu tư xuất nhập khẩu Trần Thoàn cũng xuất hóa đơn trực tiếp cho Công ty Trách nhiệm hữu hạn điện lạnh Asanzo mặt hàng "điều hòa nhiệt độ."
Theo Cơ quan Thuế thành phố, Tập đoàn Asanzo đã không xuất hóa đơn và để ngoài sổ sách kế toán khoản thu bán hàng cho Công ty Trách nhiệm hữu hạn điện lạnh Asanzo. Tập đoàn Asanzo cũng không khai thuế tiêu thụ đặc biệt, thuế giá trị gia tăng (VAT). Hành vi sử dụng bất hợp pháp hóa đơn (hóa đơn ghi mặt hàng điều hòa nhiệt độ nhưng nội dung thực là linh kiện điều hòa nhiệt độ) để hạch toán hàng hóa đầu vào là thành phẩm và khai thuế là hoạt động thương mại nhằm trốn thuế tiêu thụ đặc biệt.
Cũng theo Cơ quan Thuế, không những khai thuế VAT đầu ra và VAT đầu vào khấu trừ không đúng quy định, doanh nghiệp này còn vi phạm về việc kê khai chi phí được trừ để xác định thu nhập chịu thuế thu nhập doanh nghiệp; không khấu trừ, kê khai và nộp thuế thu nhập cá nhân theo quy định; không xuất hóa đơn khi bán hàng, cung cấp dịch vụ...
Trong giao dịch liên kết, doanh nghiệp này cũng không kê khai theo phụ lục kèm theo tờ khai quyết toán thuế thu nhập doanh nghiệp theo Nghị định 20/2017. Do đó, Cơ quan Thuế cho rằng doanh nghiệp này có nhiều tình tiết tăng nặng như: Vi phạm hành chính nhiều lần, có hành vi trốn tránh và che giấu vi phạm hành chính, vi phạm hành chính có số lượng lớn hoặc giá trị lớn...
Trong hồ sơ chuyển sang Cơ quan điều tra, Cơ quan Thuế cho thấy Tập đoàn Asanzo có hành vi sử dụng hóa đơn đầu vào có dấu hiệu ghi cao hơn giá trị giao dịch với mục đích trốn thuế. Theo đó, các công ty không còn hoạt động tại địa chỉ đăng ký theo thông báo của Cơ quan Thuế chủ yếu do người lao động của Tập đoàn Asanzo đứng tên là người đại diện pháp luật để nhập khẩu hàng hóa, linh kiện điện tử, điện gia dụng, điều hòa nhiệt độ để xuất bán cho Tập đoàn Asanzo và các công ty thuộc Tập đoàn này. Đặc biệt, các công ty này có dấu hiệu ghi cao hơn giá trị giao dịch với mục đích trốn thuế VAT và thuế thu nhập doanh nghiệp.
Cụ thể, sau khi Tập đoàn Asanzo và các công ty thuộc Tập đoàn này chuyển tiền cho các doanh nghiệp nêu trên, tiền đã được chuyển ngược lại cho Tập đoàn Asanzo và các công ty thuộc Tập đoàn này. Bà Nguyễn Thị Hiền (vợ ông Phạm Văn Tam) và các cá nhân là người lao động tại các công ty thuộc Tập đoàn Asanzo đã rút ra tổng số tiền hơn 507 tỷ đồng.
Thông qua việc xác minh tài khoản ngân hàng cũng cho thấy sau khi tiền được chuyển từ Tập đoàn Asanzo và các công ty thuộc Tập đoàn này vào tài khoản của Công ty Trách nhiệm hữu hạn sản xuất Nhật Nam (Quận 1, Thành phố Hồ Chí Minh), bà Nguyễn Thị Hiền và Nguyễn Kim Thanh Nguyệt (cũng là người lao động tại Công ty Cổ phần đầu tư Asanzo) đã rút tiền tại Công ty Nhật Nam.
Ngoài ra, bà Hiền và bà Nguyệt cũng là người rút tiền tại Công ty Cổ phần viễn thông Asanzo và Công ty Trách nhiệm hữu hạn truyền thông Asanzo (thuộc Tập đoàn Asanzo).
Hoạt động chuyển tiền và rút tiền cũng diễn ra tương tự sau khi tiền từ Tập đoàn Asanzo và các doanh nghiệp thuộc Tập đoàn này chuyển đến nhà cung cấp linh kiện hàng hóa, một phần tiền đã được các cá nhân là người lao động của Tập đoàn Asanzo rút ra./.