Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc phát biểu tại buổi khai mạc lễ hội. (Ảnh: Thống Nhất/TTXVN) Tối 14/1, tại khu đảo nổi Hồ Gia Nghĩa, thị xã Gia Nghĩa, tỉnh Đắk Nông, Lễ hội văn hóa thổ cẩm Việt Nam lần thứ nhất với chủ đề “Văn hóa thổ cẩm - tinh hoa hội tụ” do Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch phối hợp với Ủy ban Nhân dân tỉnh Đắk Nông tổ chức, đã chính thức khai mạc.
Phát biểu tại Lễ khai mạc, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc nhấn mạnh, Lễ hội văn hóa thổ cẩm Việt Nam lần thứ nhất là sáng kiến rất đáng trân trọng nhân kỷ niệm 15 năm Ngày thành lập tỉnh Đắk Nông (1/1/2004-1/1/2019).
Thủ tướng nhắc lại Nghị quyết số 6, Hội nghị Trung ương 4, Khóa XII và khẳng định: Xây dựng văn hóa trong kinh tế, khai thác hiệu quả khía cạnh kinh tế của văn hóa, nâng cao giá trị văn hóa trong các sản phẩm mang đặc trưng, đặc sắc của mỗi địa phương.
Với tinh thần đó, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc nêu ra một số quan điểm chiến lược trong bảo tồn phát triển văn hóa thổ cẩm ở nước ta. Trước hết, các bộ, ngành, nhất là Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, cần tích hợp khía cạnh văn hóa trong sản phẩm thổ cẩm gắn với từng vùng miền, từng cộng đồng, vào chiến lược phát triển du lịch. Đặc biệt, là các mô hình văn hóa du lịch cộng đồng, trải nghiệm từ miền núi Tây Bắc, Đông Bắc đến Tây Nguyên...
Thủ tướng nhấn mạnh: “Hãy để mỗi tấm thổ cẩm dệt ra đều hàm chứa những câu chuyện đặc sắc về lịch sử, về bản sắc các văn hóa, phản ánh niềm tin và các giá trị thẩm mĩ đã làm nên sự đa dạng về văn hóa của 54 dân tộc anh em!”
[Tôn vinh giá trị độc đáo và trường tồn của không gian văn hóa thổ cẩm]
Thủ tướng Chính phủ yêu cầu Bộ Thông tin và Truyền thông, các cơ quan thông tấn báo chí từ Trung ương đến địa phướng phải góp phần xây dựng chiến lược truyền thông và định vị sản phẩm thổ cẩm Việt Nam, những nét khác biệt độc đáo, những giá trị bản sắc văn hóa cần được diễn tả một cách sâu lắng và hiệu quả đến người dân, du khách trong nước cũng như bạn bè quốc tế.
Thủ tướng mong muốn làm sao từ nay về sau, trong những quà tặng của Thủ tướng đối với các nhà lãnh đạo quốc tế trong những chuyến công du có sản phẩm thổ cẩm của đồng bào ta, trong đó có đồng bào Đắk Nông, làm ra.
Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc yêu cầu Bộ Công thương, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, ngành thời trang, dệt may, hàng tiêu dùng cần hợp tác với các địa phương có thế mạnh về thổ cẩm, các doanh nghiệp có liên quan... cùng nghiên cứu cách tiếp cận, đưa chất liệu thổ cẩm vào các quy trình sản xuất những sản phẩm cao cấp như áo, quần, túi xách, các đồ thời trang khác. Theo chỉ đạo của Thủ tướng, cần tạo ra sự tương tác mạnh mẽ hơn nữa giữa các sản phẩm thổ cẩm với các sản phẩm văn hóa khác.
Theo Thủ tướng, Chính phủ sẽ nghiên cứu các cơ chế chính sách nhằm bảo tồn những giá trị thổ cẩm truyền thống đích thực, kiên quyết không chấp nhận sự lai căng, những biểu hiện làm giả trong sản xuất kinh doanh thổ cẩm, quyết không để vàng thau lẫn lộn, làm hư hại đến sinh kê, niềm tin của những người làm ra sản phẩm thổ cẩm đích thực, chân chính.
Chương trình biểu diễn nghệ thuật tại lễ hội. (Ảnh: Thống Nhất/TTXVN) Đặc biệt, Chính phủ kêu gọi tinh thần khởi nghiệp trong đồng bào, đặc biệt là thanh niêm, trong mục tiêu đánh thức mọi tiềm năng sản xuất, kinh doanh thổ cẩm. Nếu Việt Nam không có những doanh nghiệp sản xuất thổ cẩm mạnh, có năng lực quản trị, trình độ công nghệ và tư duy thị trường tiên tiến thì sản phẩm thổ cẩm của chúng ta khó có chỗ đứng trong nước và càng ít khả năng được thị trường nước ngoài biết đến.
Bảo tồn và phát triển thổ cẩm không chỉ là cơ hội kinh tế mà còn là sứ mệnh đối với một di sản quan trọng, thiêng liêng đã được truyền từ đời này sang đời khác trong đồng bào các dân tộc Việt Nam. Chính thổ cẩm cũng góp phần làm nên tình đoàn kết, đa dạng về bản sắc văn hóa, lịch sử của 54 dân tộc anh em.
Thổ cẩm Việt Nam cũng là một cầu nối văn hóa giữa Việt Nam với bạn bè quốc tế. Mỗi một tấm thổ cẩm được dệt ra không chỉ là mồ hôi, công sức mà đó còn là tình cảm bao người.
Giá trị làm nên tấm thổ cẩm không chỉ là chất liệu mà còn là hoa văn. Hoa văn thổ cẩm là nét chấm phá rất riêng của mỗi dân tộc trên từng tấm thổ cẩm, tượng trưng cho từng nhân sinh quan, tôn giáo, tín ngưỡng riêng. Mỗi nét vẽ, mỗi đường dệt trên những tấm thổ cẩm là biểu hiện của tâm tư, tình cảm, tài năng, phẩm hạnh của người vẽ, người dệt...
Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc kêu gọi mọi người cùng chung tay để đưa thổ cẩm Việt Nam đến với người dân rộng rãi hơn nữa, tiếp cận du khách, đặc biệt là du khách quốc tế, đến các nhà thiết kế, sàn diễn thời trang trong nước và nước ngoài, đẩy mạnh hình ảnh thổ cẩm Việt Nam ra thế giới, gửi gắm trong hình ảnh thổ cẩm Việt Nam là sứ giả của 54 dân tộc Việt Nam...
Tiến sỹ Tôn Thị Ngọc Hạnh, Phó Chủ tịch Ủy ban Nhân dân tỉnh Đắk Nông, Trưởng Ban tổ chức, cho biết, “Lễ hội văn hóa thổ cẩm Việt Nam lần thứ I” tại Đắk Nông là dịp để tôn vinh giá trị của thổ cẩm Việt Nam, tri ân công lao của các nghệ nhân qua bao thế hệ đã có công sáng tạo, bảo tồn và phát triển nghề dệt thổ cẩm trở thành bản sắc văn hóa đặc trưng của từng dân tộc trên mọi miền tổ quốc.
Đây cũng là một trong những hoạt động thiết thực hướng đến chào mừng kỷ niệm 15 năm thành lập tỉnh. Đồng thời, thông qua lễ hội nhằm tỉnh cũng muốn giới thiệu, quảng bá hình ảnh về văn hóa của Đắk Nông nói riêng và của Việt Nam nói chung đến với du khách gần xa.
Với chủ đề “Văn hóa thổ cẩm - tinh hoa hội tụ,” Lễ hội văn hóa thổ cẩm Việt Nam lần thứ I thu hút hơn 2.000 nghệ nhân, nghệ sỹ, diễn viên, nhạc công, vận động viên quần chúng là đồng bào các dân tộc thiểu số ở 17 tỉnh, thành phố và mộ số đoàn khách quốc tế tham gia.
Lễ hội bao gồm một chuỗi các hoạt động như Triển lãm thực nghiệm không gian văn hóa thổ cẩm Việt Nam tại Đắk Nông; Không gian văn hóa ẩm thực các dân tộc Việt Nam; Lễ hội đường phố; Hội thảo Văn hóa thổ cẩm các dân tộc Việt Nam tại tỉnh Đắk Nông; Phục dựng nghi lễ truyền thống của đồng bào các dân tộc thiểu số; Trình diễn thời trang thổ cẩm.../.
