Ngày 16/2 (tức mùng 9 tháng Giêng), thị xã Đông Triều, tỉnh Quảng Ninh, phối hợp với Ban Trị sự Giáo hội Việt Nam tỉnh Quảng Ninh tổ chức Lễ Khai hội Xuân Ngọa Vân năm 2016 và khánh thành chùa Ngọa Vân, thuộc Khu di tích lịch sử văn hóa Nhà Trần tại Đông Triều - Di tích quốc gia đặc biệt.
Phó Chủ tịch nước Nguyễn Thị Doan đến dự.
Đức vua, Phật Hoàng Trần Nhân Tông là vị vua anh minh, danh nhân văn hóa dân tộc, người đã có nhiều đóng góp cho đất nước, dân tộc.
Bằng tài thao lược và sự anh minh, đức độ của mình, Đức vua, Phật Hoàng Trần Nhân Tông đã tập hợp được những nhà quân sự tài giỏi, huy động mọi tiềm lực của nhân dân để tạo nên sức mạnh vô song, trực tiếp lãnh đạo quân và dân Đại Việt làm nên những chiến công oanh liệt, đánh thắng đội quân Nguyên-Mông hung hãn và thiện chiến bậc nhất thời bấy giờ, bảo vệ toàn vẹn lãnh thổ và độc lập dân tộc, khôi phục và đưa đất nước bước vào thời kỳ thái bình thịnh trị, xã hội phát triển trên tất cả các lĩnh vực kinh tế, chính trị, văn hóa, xã hội và đạt được nhiều thành tựu rực rỡ trong kỷ nguyên của văn minh Đại Việt.
Năm 1299, khi vua Trần Anh Tông đã tự gánh vác việc trị nước, Thái Thượng Hoàng Trần Nhân Tông chính thức xuất gia tu hành khổ hạnh tại đỉnh Tử Tiêu núi Yên Tử, lấy hiệu là Hương Vân Đại Đầu Đà và xưng là Trúc Lâm Đại Sĩ, sáng lập dòng thiền Trúc Lâm, dòng thiền mang đậm bản sắc văn hóa Đại Việt với tinh thần Phật giáo nhập thế, khai phóng và vị tha.
Yên Tử là nơi Phật Hoàng Trần Nhân Tông tu hành, thuyết pháp, độ tăng và Ngọa Vân chính là điểm kết thúc trọn vẹn quá trình tu hành, thành Phật của Đức Vua, Phật Hoàng Trần Nhân Tông, Tổ thứ nhất của Thiền phái Trúc Lâm.
Ngọa Vân cũng chính là “Thánh địa” của Thiền phái Trúc Lâm nói riêng, Phật giáo Việt Nam nói chung.
Sau khi Phật Hoàng mất, Ngọa Vân đã được xây dựng, mở rộng thành một trung tâm quan trọng của Phật giáo Trúc Lâm thời Trần; đồng thời triều đại nhà Trần đã biến An Sinh - Đông Triều thành Kinh đô của Phật giáo.
Nhận rõ những giá trị to lớn của Thánh địa, kinh đô Phật giáo Trúc Lâm, trong 10 năm qua, thị xã Đông Triều đã phối hợp với Ban Trị sự Giáo hội Phật giáo tỉnh Quảng Ninh huy động hiệu quả các nguồn lực đầu tư trùng tu, tôn tạo và phát huy giá trị của di tích Ngọa Vân, cũng như Khu di tích nhà Trần tại Đông Triều - Di tích Quốc gia đặc biệt theo Quy hoạch tổng thể đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt.
Tuyến đường hành hương kết nối di tích, danh thắng Yên Tử (thành phố Uông Bí) với Khu di tích nhà Trần (chùa Hồ Thiên) tại thị xã Đông Triều và các tuyến đường kết nối các điểm di tích đã hoàn thành và đưa vào sử dụng; đặc biệt việc hoàn thành hệ thống cáp treo Ngọa Vân giai đoạn 1 sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho nhân dân, phật tử và du khách thập phương tham quan, chiêm bái miền Thánh địa của Phật giáo Trúc Lâm.
Lễ Khai hội Xuân Ngọa Vân năm 2016 sẽ trở thành lễ hội truyền thống hàng năm và là một trong 14 điểm du lịch, thuộc 4 tuyến du lịch trên địa bàn thị xã Đông Triều đã được Ủy ban Nhân dân tỉnh Quảng Ninh công nhận.
Lễ hội là hoạt động văn hóa mang giá trị nhân văn sâu sắc, với ý nghĩa hướng về cội nguồn dân tộc, cùng phật tử và du khách thập phương tỏ lòng thành kính, tri ân công đức to lớn của Đức Vua, Phật Hoàng Trần Nhân Tông và tôn vinh những giá trị tư tưởng của Thiền phái Trúc Lâm; cầu phúc, cầu tài cho một năm an lạc./.