Một đoạn của sông băng Planpincieux ở Italy. (Nguồn: theglobeandmail.com) Các nhà khoa học Italy đang theo dõi sát từng sự thay đổi của sông băng Planpincieux, trong bối cảnh dòng sông thuộc núi Mont Blanc này có nguy cơ bị vỡ do nhiệt độ tăng cao.
Nằm ở độ cao khoảng 2.700m, sông băng Planpincieux thuộc đỉnh Grandes Jorasses - một đỉnh phía Nam núi Mont Blanc ở miền Tây Bắc đẹp như tranh vẽ của Italy. Ngay phía dưới sông băng này là ngôi làng nhỏ Planpincieux.
Sự sinh tồn của ngôi làng ấy hiện ở mức báo động, do dòng sông băng ôn đới hiện đã chạm ngưỡng tan chảy, chứ không còn giữ được tình trạng nguyên khối như các sông băng ở vùng cực.
Ông Valerio Segor, Giám đốc phụ trách kiểm soát rủi ro thiên nhiên tại khu vực thung lũng Aosta cho biết: "Chúng tôi ghi nhận được sự gia tăng nhiệt độ đáng kể và điều này dẫn đến việc hình thành dòng chảy ngay dưới lớp băng - một lạch nước ngầm quan trọng.”
[Ứng dụng theo dõi di tích khảo cổ sau khi băng tan trên dãy Alps]
Điều này cũng có nghĩa là sông băng Planpincieux có thể tan chảy nhanh hơn, kết hợp cùng lạch nước ở ngay dưới bề mặt của nó, khiến cho tình hình trở nên khó đoán định và nguy hiểm hơn đối với thung lũng phía bên dưới.
Theo một chuyên gia về sông băng - ông Paolo Perret, những năm trước đây, tình trạng sông băng Planpincieux ổn định hơn, lớp băng dày hơn và kết cấu ít bị đứt gãy. Tuy nhiên, biến đổi khí hậu dẫn đến nhiệt độ tăng cao đã khiến "bề mặt sông băng mỏng đi, trơn nhẵn và dốc, khiến vị trí dòng sông không còn ổn định như trước.”
Những biến động tại sông băng Planpincieux là rất lớn. Có thời điểm, sông băng này trở nên dốc hơn tới 150cm chỉ trong một ngày. Ông Perret cho rằng nguy cơ vỡ sông băng Planpincieux “sắp xảy ra."
Để so sánh, sông băng Whymper ở độ cao khoảng 4.000m so với mực nước biển, cũng chịu tác động tương tự của tình trạng biến đổi khí hậu, nhưng chỉ đổ dốc từ 2-20cm/ngày.
Những sự thay đổi của sông băng Planpincieux, cũng như những con sông băng khác ở Italy - được giám sát rất chặt chẽ qua radar, trong khi chính quyền các địa phương cũng đã lường trước những kịch bản xấu có thể xảy ra để đảm bảo an toàn cho cư dân.
Tháng 10/2020, một khối băng khổng lồ có diện tích 15.000m2 từ sông băng Whymper đã đổ ụp xuống khu vực dân cư bên dưới, một ngày sau khi nhà chức trách địa phương yêu cầu người dân sơ tán khỏi khu vực này./.
