Ngày 30/10, Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu đã chỉ đạo xúc tiến kế hoạch xây dựng thêm 2.000 căn nhà cho người định cư Do Thái tại các vùng lãnh thổ chiếm đóng của Palestine.
Động thái này diễn ra chỉ vài giờ sau khi Tel Aviv phóng thích 26 tù nhân Palestine, một phần của thỏa thuận xúc tiến đàm phán hòa bình Israel-Palestine mới được nối lại dưới sự trung gian của Mỹ.
Theo một quan chức giấu tên thuộc Bộ Nội vụ Israel, Thủ tướng Netanyahu đã chỉ đạo xây dựng 1.500 nhà định cư ở khu vực Ramat Shlomo tại Bờ Tây theo kế hoạch thông qua hôm 29/10 và lên phương án xây mới 2.000 căn khác. Mặc dù vẫn trong giai đoạn lên kế hoạch, song quan chức này cho biết 2.000 căn này dự kiến sẽ được xây tại một số khu vực khác của Bờ Tây.
Kế hoạch xây dựng 1.500 nhà định cư ở Bờ Tây được công bố vào năm 2010 và bị trì hoãn hai lần bởi chuyến thăm Israel diễn ra cùng năm của Phó Tổng thống Mỹ Joe Biden và chuyến công du của Tổng thống Mỹ Barack Obama hồi tháng 3 năm nay.
Trước những kế hoạch xây nhà định cư mới của Israel, ngày 30/10, Tổng Thư ký Liên hợp quốc Ban Ki-moon đã lên án chính sách của Nhà nước Do Thái, cho rằng các hoạt động này trái với luật pháp quốc tế và tạo rào cản xúc tiến hòa bình tại Trung Đông.
Phát biểu tại phiên họp báo thường nhật, người phát ngôn của Tổng Thư ký Liên hợp quốc, Martin Nesirky khẳng định bất kỳ biện pháp nào được đưa ra trước khi đạt được thỏa thuận hòa bình giữa Israel và Palestine đều không được cộng đồng quốc tế công nhận.
Theo ông Nesirky, Tổng Thư ký Ban Ki-moon đánh giá cao việc Israel phóng tích các tù nhân Palestine bất chấp sự phản đối của phe đối lập trong nước, đồng thời kỳ vọng các bên tại Israel có những bước đi tích cực nhằm thúc đẩy tiến trình đàm phán, tránh các hành động có thể làm xói mòn lòng tin lẫn nhau.
Cùng ngày, Bộ Ngoại giao Mỹ cũng ra tuyên bố phản đối kế hoạch xây nhà định cư của Israel, cho rằng quyết định này sẽ không tạo "môi trường tích cực" cho các cuộc đàm phán hòa bình sắp tới với Palestine.
Theo nữ phát ngôn Bộ Ngoại giao Mỹ Jen Psaki nêu rõ "chúng tôi không coi các hoạt động xây nhà định cư là bước đi tạo môi trường tích cực cho các cuộc đàm phán hướng tới giải pháp hai nhà nước," đồng thời khẳng định cả Israel và Palestine cần cam kết thực hiện các thỏa thuận đã ký kết.
Trước đó, Palestine đã lên án Israel phá hoại tiến trình hòa bình Trung Đông khi có kế hoạch xây thêm nhà định cư cho người Do Thái tại Đông Jerusalem. Theo chính quyền Palestine, chính sách định cư của Israel phá hoại tiến trình hòa bình, khiến phía Palestine và các nước Arab mất tin tưởng vào khả năng kiến tạo hòa bình của Israel.
Sau những nỗ lực ngoại giao con thoi của Ngoại trưởng Mỹ John Kerr, cuộc đàm phán trực tiếp Israel-Palestine đã chính thức được tái khởi động ngày 30/7 vừa qua sau 3 năm gián đoạn. Từ đó đến nay, đại diện hai bên đã tiến hành 3 cuộc gặp vào tháng Tám và đầu tháng Chín tại Jerusalem./.