Ảnh minh họa. (Nguồn: missingpeace.eu) Giới chức Israel ngày 27/11 cho biết đã đạt được một thỏa thuận với Liên minh châu Âu (EU) liên quan đến lệnh cấm giao dịch tài chính của EU đối với các khu định cư Do Thái ở Bờ Tây, đồng thời cho phép Israel có thể tham gia vào chương trình nghiên cứu khoa học của EU trong giai đoạn 2014-2020, được gọi là "Chân trời 2020."
Thỏa thuận trên, dự kiến sẽ được ký kết chính thức trong vài ngày tới, đạt được sau cuộc điện đàm kéo dài giữa Đại diện cấp cao về chính sách an ninh và đối ngoại của EU Catherine Ashton và Bộ trưởng Tư pháp Israel Tzipi Livni.
Theo Đài tiếng nói Quân đội Israel, thỏa thuận quy định các nguồn tài chính của EU chỉ được sử dụng tại các khu vực nằm trong đường biên giới Israel trước năm 1967 và không được sử dụng tại các khu vực định cư Do Thái xây dựng trên phần lãnh thổ chiếm đóng ở Bờ Tây.
Tháng 7 vừa qua, Ủy ban châu Âu đã ban hành những hướng dẫn chính sách mới cấm các cơ quan và tổ chức thuộc EU cấp vốn hay cho vay, tặng, trao học bổng cũng như giải thưởng cho bất kỳ tổ chức nào nằm trong hoặc liên kết với các khu định cư Do Thái.
Trong một số trường hợp, lệnh cấm này còn áp dụng với các tổ chức của Israel hoạt động trên Giới tuyến Xanh, dù trực tiếp hay gián tiếp.
Chính sách mới này của EU còn quy định bất kỳ thỏa thuận nào giữa Israel và EU phải bao gồm một điều khoản nêu rõ rằng các khu định cư ở Bờ Tây, Đông Jerusalem và Cao nguyên Golan không thuộc Nhà nước Israel.
Tuần trước, Israel và EU đã bất đồng khi Israel từ chối công nhận các lệnh cấm tài chính mới của EU nhằm vào các khu định cư Do Thái nằm ngoài đường biên giới trước năm 1967.
Tại một cuộc họp khẩn do Thủ tướng Benjamin Netanyahu triệu tập tối 25/11 vừa qua, Ngoại trưởng Israel Avigdor Lieberman cho rằng nếu thừa nhận các lệnh cấm này, nhà nước Do Thái sẽ phải đối mặt với nhiều hệ lụy về sau.
Mặc dù vậy, Thủ tướng Netanyahu cuối cùng đã quyết định chấp thuận chính sách của EU để đổi lấy việc tham gia chương trình nghiên cứu "Chân trời 2020".
Trong khi đó, giới nghiên cứu khoa học tại Israel rất quan tâm đến việc Israel trở thành thành viên của chương trình "Chân trời 2020" trong bối cảnh nguồn ngân sách cho công tác nghiên cứu khoa học đang bị cắt giảm và thiếu nguồn nhân lực.
Chương trình "Chân trời 2020", với tổng số vốn 80 tỷ euro (khoảng 109,5 tỷ USD), có thể đem lại hàng trăm triệu euro ngân sách cho các viện nghiên cứu và doanh nghiệp công nghệ cao của Israel.
Nếu tham gia chương trình này, Israel sẽ phải chuyển khoảng 600 triệu euro (814 triệu USD) cho EU trong vòng 7 năm tới, song các trường đại học, giới nghiên cứu và doanh nghiệp nước này sẽ được tiếp nhận nguồn vốn hỗ trợ dự án trong nhiều lĩnh vực công nghệ.
Theo các nhà ngoại giao châu Âu, Tel Aviv sẽ nhận được gấp rưỡi số tiền mà họ chuyển cho EU trong khuôn khổ dự án./.
