Các chiến binh thuộc phe Quân đội Dân chủ Syria chống IS đứng tại di chỉ Tal Ajaja trong tháng 8 này. (Nguồn: RT) Một trong những di chỉ khảo cổ quan trọng nhất Syria, khu định cư cổ đại Tal Ajaja có từ thời kỳ Assyria, đã bị nhóm Nhà nước Hồi giáo (IS) tự xưng cướp phá. Chúng đã lấy đi nhiều cổ vật giá trị, đồng thời cố tình phá hủy một số cổ vật khác.
Nằm ở tỉnh Hasakeh ở Đông Bắc Syria, di chỉ Tal Ajaja từng là một trung tâm văn hóa của Đế quốc Assyrian, đã phát triển thịnh vượng trong thiên niên kỷ đầu tiên trước Công nguyên.
Tal Ajaja được khai quật lần đầu trong thế kỷ 19 và nhiều cổ vật thu được từ lần đó đã xuất hiện trong các bảo tàng ở Syria cùng nước ngoài.
“Tal Ajaja, hay Shadikanni cổ đại, là một trong các đô thị lớn của Assyria,” ông Cheikhmous Ali thuộc Hiệp hội bảo vệ khảo cổ học Syria nói với hãng tin AFP.
Những kẻ hôi của đã tìm tới Tal Ajaja sau khi nơi này bị IS chiếm giữ, nhằm thu lấy các cổ vật và bán chúng. “Hơn 40% Tal Ajaja đã bị IS cướp phá nghiêm trọng,” ông Khaled Ahmo, giám đốc một cơ quan về cổ vật ở Hasakeh cho biết.
Một ngọn đồi là nền móng của di chỉ Tal Ajaja, nằm cách biên giới Iraq 50km, đã bị hủy hoại, với rất nhiều đường hầm xuất hiện tại khu vực này. Các đường hầm giúp những kẻ hôi của có thể tiến sâu vào những khu vực bị chôn vùi dưới đất của thành phố cổ và mang đi các hiện vật giá trị.
Ahmo cho biết rằng việc đào các đường hầm như thế đã phá hủy nhiều dữ kiện khảo cổ vô giá, có thể giúp hé lộ về lịch sử kinh tế, xã hội và chính trị của thời Assyria. Những kẻ cướp đã lấy đi nhiều bức tượng cổ có từ cách nay cả thiên nhiên kỷ và rất nhiều miếng đất sét nung ghi chữ tượng hình – thứ sau đó bị chúng đập bỏ không thương tiếc.
Hoạt động khảo cổ trái phép tại các khu vực do IS kiểm soát đã tăng mạnh kể từ năm 2014, khi chúng chiếm được nhiều vùng đất rộng lớn ở Iraq và Syria. Những kẻ cực đoan phá hủy nhiều bảo tàng, bán đi nhiều cổ vật để có tiền phục vụ cuộc chiến của chúng.
Hồi tháng 4/2015, IS đã công bố đoạn video cho thấy chúng đang dùng thuốc nổ phá hủy thành phố cổ Nimrud. Tới tháng 4 năm nay, IS tiếp tục phá hủy Cánh cổng của thượng đế, một công trình đã 2000 năm tuổi nằm ở thành phố Mosul của Iraq.
Trước đó, vào tháng 5/2015, IS giành quyền kiểm soát thành phố cổ Palmyra của Syria. Chúng cài thuốc nổ ở đây và cướp phá nhiều di chỉ khảo cổ tại nơi này, trước khi nó được binh lính Syria giải phóng./.
