Bộ Ngoại giao Iran ngày 9/5 lên án các lệnh trừng phạt mới của Mỹ nhằm vào lĩnh vực xuất khẩu kim loại của Iran sau khi Tehran quyết định từ bỏ một số cam kết của nước này trong thỏa thuận hạt nhân ký năm 2015.
Trong một tuyên bố, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Iran Abbas Mousavi nêu rõ việc Mỹ áp đặt các biện pháp trừng phạt mới đối với xuất khẩu kim loại công nghiệp của Iran là đi ngược lại các cam kết quốc tế của Washington cũng như các nguyên tắc quan hệ quốc tế. Ông Mousavi nhấn mạnh Mỹ sẽ phải chịu trách nhiệm pháp lý do vi phạm các hiệp ước quốc tế.
Ngày 8/5, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã ký sắc lệnh áp đặt trừng phạt nhằm vào xuất khẩu các mặt hàng kim loại công nghiệp của Iran, gồm sắt, thép, nhôm và đồng.
Động thái này diễn ra chỉ vài giờ sau khi Iran tuyên bố ngừng thực hiện một số cam kết trong khuôn khổ thỏa thuận hạt nhân Kế hoạch hành động chung toàn diện (JCPOA) mà Tehran ký với nhóm P5+1 (gồm Anh, Pháp, Trung Quốc, Nga, Mỹ và Đức) hồi năm 2015.
Trước đó, Iran đã cảnh báo sẽ “từng bước” rút khỏi thỏa thuận hạt nhân nếu các quyền và lợi ích của nước này không được đảm bảo theo thỏa thuận đã ký.
Bộ Ngoại giao Nga ngày 9/5 cũng ra tuyên bố "lên án mạnh mẽ" các biện pháp trừng phạt mới của Mỹ nhằm vào ngành công nghiệp khai khoáng của Iran, đồng thời kêu gọi đàm phán nhằm duy trì thỏa thuận hạt nhân với Tehran.
Tuyên bố của Bộ Ngoại giao Nga nhấn mạnh: “Do tính nghiêm trọng của những việc đang diễn ra, Iran và các cường quốc thế giới cần gặp nhau để xác định các cách thức bình thường hóa tình hình."
Tuyên bố hối thúc Tehran "kiềm chế để không có thêm các bước giảm thực hiện các nghĩa vụ" trong thỏa thuận hạt nhân, đồng thời kêu gọi các bên khác trong thỏa thuận tuân thủ các cam kết. Nga cũng kêu gọi không cắt đứt các quan hệ kinh tế, bao gồm việc mua các sản phẩm của Iran.
[Iran sẽ đối mặt khủng hoảng nếu xuất khẩu dầu xuống mức 0]
Cùng ngày, Ngoại trưởng Iran Mohammad Javad Zarif chỉ trích cách tiếp cận của Liên minh châu Âu (EU) đối với chính sách của Mỹ chống Iran, theo đó cho rằng EU "nên chấm dứt phục tùng những mệnh lệnh của Mỹ thay vì chỉ bày tỏ lấy làm tiếc."
Đăng tải trên mạng xã hội Twitter, ông Zarif đề cập thỏa thuận hạt nhân JCPOA, cho rằng Mỹ đã gây sức ép với châu Âu và các nước khác trong suốt một 1 năm qua, trong khi EU chỉ có thể bày tỏ “lấy làm tiếc." Ông Zarif cũng chỉ trích EU đòi hỏi Iran đơn phương tuân thủ thỏa thuận đa phương đã bị Mỹ hủy bỏ.
Trong bối cảnh căng thẳng gia tăng, Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo ngày 9/5 cảnh báo Mỹ sẽ đáp trả "nhanh chóng và kiên quyết" đối với bất cứ cuộc tấn công nào của Iran.
Trước đó, Chính phủ Mỹ thông báo đang triển khai nhóm tàu sân bay USS Abraham Lincoln và một phi đội máy bay ném bom chiến lược B-52 Stratofortress tới vùng Vịnh, động thái mà theo Cố vấn an ninh quốc gia Mỹ John Bolton là nhằm sẵn sàng đáp trả một cuộc tấn công nhằm vào những lợi ích của Mỹ tại khu vực này. Washington cho biết đã nhận được thông tin về các kế hoạch tấn công được Iran hậu thuẫn.
Động thái trên của Mỹ khiến các đồng minh châu Âu lo ngại chính quyền Tổng thống Trump đang tìm cách thúc đẩy một cuộc chiến tranh dựa trên những thông tin tình báo thổi phồng vấn đề. Tuy nhiên, ông Pompeo khẳng định: "Chúng tôi không tìm kiếm chiến tranh"./.
