Các đối tác tham gia cuộc đàm phán hạt nhân lần hai. (Nguồn: AFP/ TTXVN) Tổng thống Iran Hassan Rouhani ngày 10/11 khẳng định các quyền làm giàu urani của nước này là "giới hạn đỏ" không thể vượt qua, đồng thời cho rằng nước Cộng hòa Hồi giáo đã hành xử sáng suốt và khôn khéo trong suốt quá trình đàm phán về vấn đề hạt nhân vừa qua.
Hãng tin chính thức IRNA của Iran dẫn phát biểu của Tổng thống Rouhani tại Quốc hội cho biết các quyền và lợi ích quốc gia của Iran là "giới hạn đỏ," trong đó có quyền phát triển hạt nhân phù hợp với thông lệ quốc tế và quyền làm giàu urani trên lãnh thổ Iran.
Tổng thống Rouhani cũng kêu gọi cộng đồng quốc tế tin tưởng vào chính phủ Iran và người dân nước này rằng chương trình hạt nhân của Iran hoàn toàn vì mục đích hòa bình.
Ông Rouhani đưa ra tuyên bố trên sau khi cuộc đàm phán giữa Iran và Nhóm P5+1 (gồm Đức và 5 nước ủy viên thường trực Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc là Anh, Mỹ, Pháp, Nga, Trung Quốc) không đạt được kết quả sau 3 ngày đàm phán tại Geneva (Thụy Sĩ).
Kết thúc cuộc đàm phán kéo dài thêm một ngày so với kế hoạch, các bên nhất trí sẽ gặp lại nhau vào ngày 20/11 để tiến hành các cuộc đàm phán mới.
Mặc dù không đạt kết quả như kỳ vọng nhưng Anh vẫn bày tỏ lạc quan về triển vọng đạt được thỏa thuận với Iran trong lần đàm phán tiếp theo.
Trả lời kênh truyền hình BBC, Ngoại trưởng Anh William Hague cho rằng hiện là "thời điểm thích hợp" để các bên đi tới thỏa thuận, vì cho dù vòng đàm phán vừa qua không đạt kết quả nhưng cũng đã có những tiến triển đáng ghi nhận.
Người đứng đầu ngành ngoại giao Anh nhấn mạnh giữa Iran và các cường quốc hiện chỉ còn "một khoảng cách nhỏ" và hai bên có thể vượt qua được bất đồng này trong một vài tuần tới. Theo ông Hague, đây là cuộc đàm phán khó khăn nhưng lại rất cần thiết nhằm bảo đảm hòa bình và an ninh quốc tế.
Tổng giám đốc Cơ quan Năng lượng nguyên tử quốc tế (IAEA) Yukiya Amano cũng bày tỏ hy vọng sớm đạt được thỏa thuận giữa IAEA và Iran.
Trả lời phỏng vấn báo giới tại Áo ngày 10/11 trước khi lên đường sang Iran, ông Yukiya Amano các cuộc đàm phán giữa Iran với nhóm P5+1 hoàn toàn "khác biệt, độc lập và riêng rẽ" với vòng đàm phán giữa Tehran với IAEA.
Theo ông, IAEA sẽ tích cực thúc đẩy đàm phán với Iran dựa trên những đề xuất mới của quốc gia Hồi giáo đưa ra hồi tháng trước nhằm đạt được thỏa thuận cuối cùng.
Trước đó một ngày, phái viên mới của Iran về đàm phán với IAEA, ông Reza Najafi, cũng thể hiện sự lạc quan về cơ hội ký kết thỏa thuận với IAEA trong chuyến thăm Tổng giám đốc Amano.
Hồi đầu tháng 10, Iran tuyên bố sẵn sàng hợp tác với IAEA về các vấn đề còn tồn tại xung quanh chương trình hạt nhân của nước này. Kể từ năm 2011, Iran và IAEA đã tiến hành 12 vòng đàm phán nhưng không đạt được tiến triển về chương trình thanh sát.
Các nhà phân tích cho rằng những tiến bộ trong đàm phán giữa IAEA và Iran sẽ đóng vai trò quan trọng cho triển vọng thành công của các cuộc đàm phán giữa Iran với P5+1. Vì vậy, mọi con mắt hy vọng cũng đang đổ dồn về chuyến thăm Iran của Tổng giám đốc Amano, nơi hai bên sẽ phối hợp xử lý các mối quan ngại chung.
Trong khi đó, Israel vẫn không từ bỏ nỗ lực ngăn cản phương Tây đạt được thỏa thuận với Tehran. Phát biểu ngày 10/11, Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu tuyên bố sẽ thuyết phục các cường quốc tránh một thỏa thuận "sai lầm và nguy hiểm" với Iran.
Theo nhà lãnh đạo Israel, nhóm P5+1 cần cân nhắc cẩn thận khi đi tới thỏa thuận với Iran vì thỏa thuận này không chỉ gây bất lợi và phương hại lợi ích của Israel, mà còn cho hòa bình thế giới.
Bộ trưởng Kinh tế Israel Naftali Bennett còn cho biết, Tel Aviv đang vận động hành lang để tập hợp sự ủng hộ trước khi Iran và P5+1 nối lại đàm phán vào trung tuần tháng này.
Để trấn an quan ngại của Israel, Mỹ đã cử một phái đoàn quan chức cấp cao do Thứ trưởng Ngoại giao Wendy Sherman dẫn đầu tới Tel Aviv để thảo luận cụ thể với Thủ tướng Netanyahu về nội dung các cuộc đàm phán vừa diễn ra cũng như những khoảng cách còn tồn tại với Tehran.
Dự kiến, phái đoàn Mỹ cũng sẽ có cuộc gặp với Cố vấn an ninh quốc gia Israel Yossi Cohen, các giới chức tình báo, ngoại giao và quốc phòng của nước chủ nhà.
Cùng lúc đó, Ngoại trưởng Mỹ John Kerry sẽ tới Abu Dhabi để gặp người đồng cấp Các tiểu vương quốc Arab thống nhất (UAE) nhằm trao đổi về vấn đề hạt nhân của Iran.
Trước chuyến thăm này, ông Kerry đã đích thân đề xuất với người đồng cấp Iran Javad Zarif về việc giải phóng ngay 3 trong tổng số 50 tỷ USD tài sản của Iran đang bị phong tỏa tại các ngân hàng phương Tây để đổi lấy viện đạt được thỏa thuận ngừng chương trình hạt nhân của Iran.
Tuy nhiên, đề xuất này đã không được Tehran chấp thuận.
Hiện UAE, cùng với Arab Saudi, Bahrain và Israel, đang kiên quyết phản đối việc phương Tây đi tới thỏa thuận với Iran về chương trình hạt nhân gây tranh cãi./.
