Ngày 9/11, Iran tuyên bố nước này đang làm giàu urani tới 5%, sau khi tiến hành các bước rút dần cam kết theo thỏa thuận hạt nhân ký năm 2015 với nhóm P5+1 (Anh, Pháp, Mỹ, Nga, Trung Quốc và Đức) - còn gọi là Kế hoạch hành động chung toàn diện (JCPOA).
Thỏa thuận này cho phép Iran làm giàu urani ở mức giới hạn là 3,67% nhưng Tehran đã tuyên bố không tuân thủ sau khi Mỹ đơn phương rút khỏi thỏa thuận và tái áp đặt các lệnh trừng phạt Iran.
Phát biểu tại một cuộc họp báo, người phát ngôn Tổ chức Năng lượng nguyên tử Iran (AEOI) Behrouz Kamalvandi xác nhận căn cứ vào nhu cầu và khối lượng đặt hàng, Iran hiện đang sản xuất (urani) ở mức 5%.
Ông này cho biết thêm Iran có khả năng làm giàu urani ở mức 5%, 20% , 60% hay bất kỳ mức độ nào khác. Mức 5% dù đã vượt ngưỡng quy định trong thỏa thuận nhưng vẫn thấp hơn mức 20% mà Iran từng thực hiện và thấp hơn nhiều so với mức 90% để chế tạo đầu đạn hạt nhân.
Trước đó, hôm 7/11, trong bước đi thứ tư nhằm cắt giảm cam kết theo thỏa thuận, Iran nối lại hoạt động làm giàu urani tại cơ sở Fordow, miền Nam nước này khi bắt đầu bơm khí urani vào các lò ly tâm. Quốc gia này cũng đã bắt đầu làm giàu urani tại nhà máy Natanz ở miền Trung.
Tehran nhấn mạnh rằng các biện pháp mà nước này thực hiện có thể nhanh chóng được đảo ngược nếu các bên còn lại của thỏa thuận tìm ra cách giúp Iran tránh các biện pháp trừng phạt của Mỹ.
[Iran thể hiện kiên quyết thu hẹp các cam kết hạt nhân]
Hôm 1/7, Iran thông báo đã tăng mức dự trữ urani đã được làm giàu lên trên tối đa 300kg nêu trong thỏa thuận, đánh dấu bước đi đầu tiên rút cam kết theo thỏa thuận. Một tuần sau đó, Iran tiếp tục thông báo đã làm giàu urani vượt mức giới hạn.
Trong lần thứ ba thể hiện quyết tâm rút dần cam kết, ngày 7/9, Iran đã khởi động các máy ly tâm công nghệ cao có khả năng làm giàu urani với tốc độ nhanh hơn và ở các cấp độ cao hơn.
Trong diễn biến liên quan, Thứ trưởng Ngoại giao Nga Sergey Ryabkov ngày 9/11 cho biết đã thảo luận với người đồng cấp Iran Abbas Araghchi về những căng thẳng ở vùng Vịnh và việc thực thi thỏa thuận hạt nhân.
Phát biểu với phóng viên bên lề Hội nghị không phổ biến vũ khí hạt nhân Moskva, ông Ryabkov tuyên bố đã gặp phái đoàn Iran và thảo luận về tình hình ngày càng đáng quan ngại hiện nay, bao gồm căng thẳng gia tăng ở vùng Vịnh và những khó khăn xung quanh việc thực thi JCPOA có thể kiểm chứng.
Quan chức Nga cũng lưu ý rằng các bên còn lại của JCPOA chưa thống nhất được cách thức thúc đẩy việc đảm bảo lợi ích kinh tế của Iran khi tiếp tục thực thi thỏa thuận dưới sức ép của các biện pháp trừng phạt cứng rắn từ Mỹ.
Ông nhấn mạnh Moskva đã thống nhất phối hợp và liên lạc chặt chẽ tối đa với Tehran về những vấn đề trên. Theo ông, Iran không có ý định thực hiện thêm bất cứ hành động nào làm leo thang căng thẳng./.
