Cơ quan năng lượng nguyên tử quốc tế (IAEA) ngày 1/1 cho biết Iran đã thông báo với họ về dự định sản xuất uranium với độ làm giàu lên tới 20% mức tinh khiết, vượt xa ngưỡng cam kết theo thỏa thuận hạt nhân lịch sử mà Iran ký với các cường quốc năm 2015.
Theo thông tin được người phát ngôn IAEA cung cấp cho hãng tin Pháp AFP, Iran đã gửi thư thông báo với IAEA về dự định làm giàu uranium lên tới 20% tại nhà máy ngầm Fordow, chiểu theo một luật mà Quốc hội Iran thông qua mới đây.
Bức thư đề ngày 31/12/2020 “không đề cập chính xác khi nào hoạt động này được thực hiện.”
Theo báo cáo mới nhất của IAEA hồi tháng 11 năm ngoái, Tehran đang làm giàu uranium lên mức cao hơn mức cam kết 3,67% theo thỏa thuận Vienna nhưng không vượt quá ngưỡng 4,5%, và vẫn tuân thủ cơ chế kiểm soát rất nghiêm ngặt của cơ quan này.
Nhưng vụ ám sát nhà vật lý hạt nhân Iran Mohsen Fakhrizadeh hồi cuối tháng 11 như “giọt nước làm tràn ly” dẫn đến những biến động trên.
[IAEA: Iran vận hành máy ly tâm tiên tiến tại cơ sở ngầm ở Natanz]
Sau vụ tấn công, những nhân vật cứng rắn ở Tehran đã tuyên bố sẽ đáp trả và quốc hội nước này thông qua một dự luật gây tranh cãi kêu gọi sản xuất và dự trữ “ít nhất 120 kg mỗi năm lượng uranium đã được làm giàu 20%” và “chấm dứt” hoạt động thanh tra của IAEA. Chính phủ của Tổng thống Iran Hassan Rouhani đã phản đối dự luật trên.
Từ nhiều tháng trước, Iran đã tuyên bố giảm một số cam kết trong thỏa thuận hạt nhân đã ký với các nước năm 2015, đồng thời tăng giới hạn làm giàu urani nhằm đáp trả việc Mỹ rút khỏi thỏa thuận và áp đặt các biện pháp trừng phạt đơn phương nhằm vào nhà nước Cộng hòa Hồi giáo.
Đầu tháng 12 vừa qua, Tổng thống Hassan Rouhani khẳng định nước này sẵn sàng trở lại tuân thủ đầy đủ thỏa thuận ngay sau khi các bên còn lại tôn trọng những cam kết của mình. Ông cũng tái khẳng định quyết tâm nắm bắt "cơ hội" khi nước Mỹ sẽ chính thức có tổng thống mới vào tháng 1/2021.
Mới đây, Tổng thống đắc cử Mỹ Joe Biden tuyên bố một trong các ưu tiên nhiệm kỳ của ông là đưa Mỹ quay trở lại thỏa thuận hạt nhân với Iran./.