Ngày 5/3, Cơ quan Năng lượng Nguyên tử quốc tế (IAEA) đã cảnh báo thỏa thuận hạt nhân ký kết giữa Iran và nhóm P5+1 (gồm Anh, Pháp, Nga, Mỹ, Trung Quốc và Đức) sụp đổ sẽ là "một tổn thất lớn."
Trong bài phát biểu khai mạc hội nghị ban giám đốc IAEA, Tổng giám đốc IAEA Yukiya Amano tái khẳng định Iran đã, luôn và vẫn đang tiếp tục tuân thủ các điều khoản trong thỏa thuận hạt nhân được ký kết giữa quốc gia này và nhóm P5+1 hồi năm 2015, còn gọi là Kế hoạch Hành động toàn diện chung (JCPOA).
Theo ông Amano, thỏa thuận này cho thấy thành công của hoạt động thanh sát hạt nhân. Vì vậy, thỏa thuận sụp đổ sẽ là thất bại lớn đối với hoạt động thanh sát hạt nhân cũng như đối với chủ nghĩa đa phương.
Hồi tháng trước, IAEA công bố báo cáo xác nhận Iran vẫn đang tiếp tục tuân thủ các biện pháp chính của thỏa thuận.
Ông Amano cho biết các điều tra viên đã tới thanh sát tất cả các địa điểm và khu vực cần thiết trước khi đưa ra kết luận.
JCPOA được Iran ký kết với nhóm P5+1 hồi tháng 7/2015.
[Iran có thể nối lại việc làm giàu urani cấp độ cao chỉ trong 2 ngày]
Theo thỏa thuận này, Tehran hạn chế các hoạt động làm giàu urani để đổi lấy việc dỡ bỏ các lệnh trừng phạt của quốc tế.
Tuy nhiên, ngày 13/10/2017, Tổng thống Mỹ Donald Trump tuyên bố không công nhận Iran tuân thủ thỏa thuận hạt nhân.
Tới tháng 1/2018, ông Trump ra thời hạn 120 ngày để các nghị sỹ Mỹ và các đồng minh châu Âu tìm cách "sửa đổi" nội dung nếu không Mỹ sẽ rút khỏi thỏa thuận.
Tổng thống Mỹ lo ngại nhiều phần của thỏa thuận sẽ hết hiệu lực từ năm 2026 và thỏa thuận này cũng không liên quan gì tới chương trình tên lửa của Iran hay các hoạt động của quốc gia này trong khu vực. Nếu Mỹ rút lui, thỏa thuận sẽ sụp đổ trong khi Iran cũng từ chối tái đàm phán theo yêu cầu của Mỹ.
Trong một diễn biến liên quan, cùng ngày, kênh truyền hình tiếng Arab al-Alam dẫn lời người phát ngôn Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Iran Behrouz Kamalvandi cảnh báo Tehran có thể nối lại các hoạt động làm giàu urani ở cấp độ cao hơn chỉ trong vòng 2 ngày nếu Mỹ đưa ra quyết định rút khỏi thỏa thuận hạt nhân.
Cụ thể, ông Kamalvandi cho biết Iran có thể nối lại hoạt động làm giàu urani có độ tinh khiết 20% chỉ 48 tiếng sau khi Mỹ "có động thái."
20% là độ tinh khiết cao hơn đáng kể so với mức yêu cầu 5% để phục vụ cho các nhà máy năng lượng nguyên tử vì mục đích dân sự nhưng cũng thấp hơn nhiều so với mức tinh khiết 80% tới 90% cần thiết để chế tạo bom hạt nhân.
Ông Kamalvanchi cũng khẳng định thỏa thuận đã ký kết là không thể tái đàm phán theo yêu cầu của Mỹ./.