Ngày 18/7, Hội nghị thượng đỉnh Liên minh châu Âu (EU) và Cộng đồng các quốc gia Mỹ Latinh và Caribe (CELAC) đã khép lại sau hai ngày nhóm họp ở thủ đô Brussels của Bỉ.
Theo các lãnh đạo của hai khối, hội nghị đã thành công khi các bên đều nhất trí thúc đẩy hơn nữa mối quan hệ hợp tác EU-CELAC và nhiều thỏa thuận thương mại đã được hai bên ký kết trong dịp này.
Phát biểu họp báo sau khi kết thúc hội nghị, Chủ tịch Ủy ban châu Âu (EC) Ursula von der Leyen cho biết hội nghị thượng đỉnh EU-CELAC 2023 giống như một khởi đầu mới giữa những người bạn cũ. Hiện tại là thời điểm có nhiều thay đổi địa chính trị và EU, các đối tác Mỹ Latinh và Caribe cần xích lại gần nhau hơn.
Bà von der Layen nhấn mạnh với Chương trình đầu tư Cổng Toàn cầu (Global Gateway), EU sẽ đầu tư hơn 45 tỷ euro vào khu vực với mong muốn mang lại lợi ích cho cộng đồng địa phương và tạo ra chuỗi giá trị tại địa phương, trong khu vực. Đây là tinh thần hợp tác của hai khối.
[EU cam kết đầu tư 45 tỷ euro cho khu vực Mỹ Latinh và Caribe]
Trái với dự đoán ban đầu, hội nghị đã ra Tuyên bố chung và chỉ duy nhất Nicaragua không nhất trí với một mục đề cập đến cuộc xung đột quân sự Nga-Ukraine. Chủ tịch Hội đồng châu Âu, Charles Michel bày tỏ hài lòng vì đạt được quan điểm vững chắc của 60 quốc gia.
Hội nghị thượng đỉnh đã củng cố hơn nữa quan hệ đối tác giữa EU và các quốc gia CELAC về các ưu tiên chung, về kỹ thuật số và chuyển đổi xanh, cuộc chiến chống biến đổi khí hậu và suy giảm đa dạng sinh học, sức khỏe, an ninh lương thực, di cư, an ninh và quản trị hoặc cuộc chiến chống tội phạm xuyên quốc gia.
Đề cập đến việc EU ký kết một loạt Bản ghi nhớ (MoU) về hợp tác năng lượng với Argentina và Uruguay và thiết lập quan hệ đối tác về chuỗi giá trị nguyên liệu thô bền vững với Chile, Tổng thống Argentina Alberto Fernández nhấn mạnh đây là lần đầu tiên hai bên có thể thảo luận và tuyên bố rõ ràng về cơ chế chấm dứt hoạt động khai khoáng ở Mỹ Latin cũng như loại bỏ suy nghĩ Mỹ Latinh chỉ là nơi sản xuất các sản phẩm sơ cấp và luôn bị ngăn cản công nghiệp hóa những sản phẩm này.
Là một phần trong chiến lược Cổng Toàn cầu của EU, trong Hội nghị thượng đỉnh EU-CELAC, Ngân hàng Đầu tư châu Âu (EIB) và Banco Santander đã ký khoản vay trị giá 300 triệu euro để hỗ trợ thành lập một loạt nhà máy quang điện quy mô nhỏ ở Brazil.
Tương tự, EIB cũng công bố khoản vay 200 triệu euro cho Banco del Estado de Chile để tài trợ cho những ngôi nhà mới với tiêu chuẩn hiệu quả năng lượng tốt hơn và khoản vay 100 triệu euro để hỗ trợ ngành công nghiệp hydro tái tạo đang phát triển của Chile.
Trong lĩnh vực kỹ thuật số, EU và nhiều nước Mỹ Latinh và Caribe đã nhất trí thành lập Liên minh kỹ thuật số EU-LAC. Đây sẽ là một khuôn khổ hợp tác về các vấn đề kỹ thuật số vì lợi ích của công dân của cả hai khu vực và tái khẳng định cam kết đối với quá trình chuyển đổi kỹ thuật số.
Đánh giá về hội nghị thượng đỉnh này, Thủ tướng Saint Vincent và Grenadines, Ralph Gonsalves, Chủ tịch lâm thời của CELAC, nhấn mạnh đây là "sự kiện lịch sử," khi đạt được tiến bộ cụ thể với việc thỏa thuận "hậu Cotonou" cuối cùng đã được thông qua.
Thỏa thuận này thiết lập khuôn khổ pháp lý cho quan hệ giữa EU và 79 quốc gia châu Phi, Caribê và Thái Bình Dương.
Trong Tuyên bố chung, các nhà lãnh đạo EU và CELAC đã nhất trí sẽ nhóm họp thượng đỉnh hai năm/lần. Điều này sẽ giúp hai bên hội tụ tốt hơn lợi ích và tầm nhìn của mình. Hội nghị thượng đỉnh sắp tới sẽ được tổ chức tại một trong các quốc gia CELAC vào năm 2025./.