Bộ trưởng 12 quốc gia tham gia đàm phán TPP tại Maui, Hawaii ngày 31/7. (Ảnh: THX/TTXVN) Kết thúc ngày làm việc đầu tiên 30/9 (chiều 1/10 theo giờ Hà Nội), Hội nghị Bộ trưởng Thương mại các nước tham gia đàm phán Hiệp định Đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP) tại thành phố Atlanta, thuộc tiểu bang Georgia ở Đông Nam nước Mỹ, đã đạt được đồng thuận liên quan tới nhiều vấn đề then chốt.
Các bên tham gia đàm phán đều thể hiện quyết tâm thu hẹp các bất đồng đối với một loạt vấn đề then chốt vốn khiến vòng đàm phán cấp bộ trưởng gần đây nhất diễn ra cuối tháng 7 vừa qua tại Hawaii không đạt được thỏa thuận cuối cùng.
Cụ thể, các nhà đàm phán đã đạt được tiến triển quan trọng về vấn đề dỡ bỏ các rào cản đối với sản phẩm linh kiện ôtô nhập khẩu vào thị trường Bắc Mỹ.
Khác với quan điểm cứng rắn tại hội nghị ở Hawaii, Canada và Mexico phát đi tín hiệu rằng hai nước này sẵn sàng mở cửa thị trường Bắc Mỹ cho mặt hàng linh kiện ôtô được sản xuất tại châu Á, một trong những vấn đề hóc búa nhất xuyên suốt quá trình đàm phán TPP.
Phía Mexico và Canada muốn ôtô được miễn thuế trong TPP phải có ít nhất 45% bộ phận được sản xuất bởi các nước trong khối. Tuy nhiên, Nhật Bản muốn ngưỡng này chỉ ở mức 32,5%.
Mexico và Canada đưa ra yêu cầu trên bởi quy định hiện nay của các nước tham gia Hiệp định Thương mại Tự do Bắc Mỹ (NAFTA) khá nghiêm ngặt, theo đó linh kiện ôtô phải có ít nhất 60% thành phần có xuất xứ nội khối và ôtô nguyên chiếc phải có tỷ lệ 62,5% thì mới được miễn thuế nhập khẩu.
Với việc hai nước này ngỏ ý sẵn sàng nới lỏng các quy định trên và mở cửa thị trường nhập khẩu ôtô, cho thấy một trong những rào cản lớn nhất sắp được vượt qua.
Phát biểu với báo giới, Bộ trưởng Kinh tế Nhật Bản Akira Amari bày tỏ tin tưởng vào khả năng các bên có thể sớm đạt được một thỏa thuận.
Bộ trưởng Thương mại Australia Andrew Robb nhận định “dù còn nhiều việc phải làm, song chúng tôi đang nỗ lực thu hẹp bất đồng.”
Tuy nhiên, hiện vẫn còn hai rào cản lớn cần phải vượt qua đó là vấn đề Mỹ và Canada mở cửa thị trường đối với các sản phẩm bơ sữa của New Zealand và thời gian bảo hộ độc quyền đối với mặt hàng dược phẩm thế hệ mới.
Thủ tướng New Zealand John Key đánh giá vòng đàm phán này là cơ hội tốt để hoàn tất TPP, đồng thời cảnh báo các hệ quả tiêu cực trên phương diện chính trị nếu quá trình đàm phán kèo dài.
Ông John Key cũng cho rằng cuộc gặp của các nhà lãnh đạo các nước tham gia đàm phán TPP tại Hội nghị Cấp cao Diễn đàn Hợp tác Kinh tế châu Á-Thái Bình Dương (APEC) vào trung tuần tháng 11 tới ở Philippines “có lẽ là cơ hội cuối cùng để đạt được TPP trong năm 2015.”
Chuyên gia kinh tế Sean West của nhóm tư vấn Eurasia Group nhận định dù vẫn tồn tại khá nhiều rào cản, song một thỏa thuận cuối cùng là hoàn toàn “trong tầm tay” kể cả khi hội nghị bộ trưởng tại Atlanta tiếp tục bế tắc./.
