Theo phóng viên TTXVN tại New Delhi, ngày 18/6, tại thủ đô Colombo (Sri Lanka), Hội Đoàn kết Sri Lanka-Việt Nam đã tổ chức tọa đàm về tình hình Biển Đông.
Chủ tịch Đảng Cộng sản Sri Lanka Raja Collure, Tổng Thư ký Hội đoàn kết Sri Lanka-Việt Nam S. Sudasinghe, cùng nhiều luật sư, học giả, phóng viên báo chí và các hãng truyền hình sở tại đã tham dự tọa đàm.
Đại sứ Việt Nam tại Sri Lanka Tôn Sinh Thành và một số cán bộ Đại sứ quán cùng tham gia cuộc tọa đàm.
Phát biểu tại cuộc tọa đàm, Đại sứ Tôn Sinh Thành đã cập nhật những diễn biến tình hình căng thẳng tại Biển Đông từ đầu thángNăm đến nay, với việc Trung Quốc hạ đặt trái phép giàn khoan Hải Dương-981 (Haiyang Shiyou-981) trong vùng đặc quyền kinh tế và thềm lục địa của Việt Nam.
Sau khi bác bỏ những lập luận vô căn cứ của Trung Quốc, Đại sứ khẳng định Trung Quốc đã vi phạm nghiêm trọng luật pháp quốc tế, Công ước Liên hợp quốc về Luật Biển 1982 và Tuyên bố về ứng xử của các bên ở Biển Đông (DOC).
Đại sứ cũng cho biết trong khi yêu cầu Trung Quốc phải rút ngay giàn khoan khỏi vùng đặc quyền kinh tế của Việt Nam, phía Việt Nam đã hết sức kiềm chế và đã hơn 30 lần đề nghị tiếp xúc, nhưng phía Trung Quốc không những từ chối đàm phán mà còn huy động một số lượng lớn tàu vũ trang cùng máy bay hộ tống đến vị trí đặt giàn khoan trái phép, tiến hành những hành động uy hiếp, vây ép và thậm chí ngang nhiên đâm chìm tàu cá Việt Nam.
Đại sứ nhấn mạnh hành vi của Trung Quốc chính là nguyên nhân dẫn đến căng thẳng ở Biển Đông, đe dọa nghiêm trọng hòa bình, ổn định, an toàn hàng hải và an ninh trong khu vực, gây quan ngại nghiêm trọng trong cộng đồng quốc tế và dấy lên sự phẫn nộ trong nhân dân Việt Nam.
Tại cuộc tọa đàm, Chủ tịch Đảng Cộng sản Sri Lanka đã bày tỏ lo ngại trước tình hình căng thẳng hiện nay trên Biển Đông, nhấn mạnh việc Trung Quốc đặt giàn khoan chỉ cách bờ biển Việt Nam 120 hải lý, hoàn toàn nằm trong vùng đặc quyền kinh tế và thềm lục địa của Việt Nam là hành động sai trái.
Ông ủng hộ các hoạt động chính nghĩa, chủ trương kiềm chế, sử dụng các biện pháp hòa bình của Việt Nam, đồng thời kêu gọi các bên đàm phán, giải quyết tranh chấp hiện nay bằng biện pháp hòa bình.
Luật sư M.A. Razwi cho rằng Việt Nam đã có lịch sử lâu dài trong quản lý và thực thi chủ quyền của mình tại Hoàng Sa, trong đó có sự kiện ông Paul Doumer Toàn quyền Đông Dương đã cho tiến hành nghiên cứu khảo sát để xây dựng ngọn hải đăng trên quần đảo Hoàng Sa từ năm 1899, nên Hoàng Sa phải thuộc chủ quyền của Việt Nam.
Ông khẳng định việc Trung Quốc dùng vũ lực chiếm đoạt quần đảo Hoàng Sa của Việt Nam năm 1974 là bất hợp pháp. Hơn nữa, Hoàng Sa với các đảo san hô, bãi cạn không có điều kiện tự nhiên cho con người sinh sống không thể có riêng một vùng biển tiếp giáp theo quy định của Công ước Luật Biển của Liên hợp quốc. Vì vậy, giàn khoan Trung Quốc đã xâm phạm vào vùng Đặc quyền kinh tế và thềm lục địa của Việt Nam.
Đi sâu vào khía cạnh pháp lý của sự việc, luật sư P. Disanayake viện dẫn điều 12, Công ước Luật Biển năm 1958 quy định khi các bên chưa thống nhất trong việc phân chia vùng biển chồng lấn thì không bên nào được vượt qua đường trung tuyến tính từ các điểm gần nhất trên đường cơ sở của mỗi nước.
Vì vậy, địa điểm hạ đặt giàn khoan của Trung Quốc là vi phạm luật pháp quốc tế và xâm phạm vùng đặc quyền kinh tế và thềm lục địa của Việt Nam.
Đặc biệt, cô Thiyagarajah, sinh viên trường Bishop College, Colombo đã đưa ra lời cảnh báo nguy cơ về sự nổi lên của Trung Quốc mà không bị kiểm soát, rất có thể sẽ dẫn tới chiến tranh. Cô khẳng định không ai muốn chiến tranh, vì vậy, giải pháp rất cần lúc này là sự ủng hộ của cộng đồng quốc tế đối với Việt Nam.
Nữ sinh này nhận xét Trung Quốc đã phớt lờ những đề nghị tích cực của Việt Nam trong thời gian qua nhưng nếu dư luận thế giới cùng lên tiếng thì Trung Quốc không thể bỏ qua, phớt lờ được.
Cô đề nghị cần phải làm nhiều hơn nữa như cuộc tọa đàm này để thức tỉnh cộng đồng quốc tế hiểu bản chất sự việc và cùng lên tiếng ủng hộ Việt Nam.
Kết thúc cuộc tọa đàm, Tổng Thư ký Hội Đoàn kết Sri Lanka-Việt Nam hoan nghênh Đại sứ quán Việt Nam đã giúp dư luận và báo giới Sri Lanka có những thông tin cập nhật về tình hình căng thẳng đang xảy ra tại Biển Đông, đồng thời nhấn mạnh lập trường của Hội Đoàn kết phê phán hành động sai trái của Trung Quốc, ủng hộ Việt Nam trong việc sử dụng các biện pháp hòa bình nhằm giảm căng thẳng hiện nay tại Biển Đông, kêu gọi các bên đàm phán, giải quyết bằng hòa bình tranh chấp hiện nay./.