Một hòn đảo ở Trường Sa bị Trung Quốc chiếm giữ trái phép và xây dựng kiên cố (Ảnh: bpr.berkeley.edu) Theo Đài RFI, mới đây, một học giả hàng đầu của Trung Quốc về Biển Đông trong một tuyên bố đã cho rằng Bắc Kinh không nên đơn phương thiết lập Vùng nhận dạng Phòng không (ADIZ) ở khu vực này.
Việc Trung Quốc ráo riết tiến hành các hoạt động xây đảo ở Biển Đông và xây các công trình quân sự trên một số đảo nhân tạo khiến dư luận quốc tế ngày càng lo ngại là Bắc Kinh sẽ thiết lập tại khu vực này một ADIZ như đã làm ở Biển Hoa Đông hồi tháng 11/2013.
Việc thiết lập ADIZ sẽ là một hành động mới của Trung Quốc nhằm áp đặt chủ quyền của họ ở Biển Đông, bởi nó sẽ giúp Bắc Kinh thực hiện ý đồ mở rộng không phận của Trung Quốc, buộc những máy bay bay ngang qua khu vực này phải tuân thủ các quy định do họ đề ra.
Trang mạng The Diplomat đưa tin tuyên bố tại một hội nghị ở Washington vừa qua, ông Ngô Sĩ Tồn, Viện trưởng Viện nghiên cứu Nam Hải (Biển Đông) của Trung Quốc, cho rằng Bắc Kinh không nên đơn phương tuyên bố thành lập ADIZ ở Biển Đông. Theo ông Ngô Sĩ Tồn, không thiết lập ADIZ sẽ là một cách để Trung Quốc chứng tỏ sự kiềm chế và làm giảm căng thẳng ở Biển Đông.
Khuyến cáo nói trên của Viện trưởng Viện Nghiên cứu Nam Hải nằm trong danh sách những điều “nên làm và không nên làm” trong vấn đề Biển Đông mà ông đề nghị đối với cả Mỹ và Trung Quốc. Ngoài việc không nên đơn phương tuyên bố thiết lập ADIZ, ông Ngô Sĩ Tồn còn đề nghị phải bảo đảm quyền tự do lưu thông hàng hải ở Biển Đông, cũng như đẩy nhanh việc soạn thảo Bộ quy tắc ứng xử trên Biển Đông (COC) với các nước ASEAN.
Theo The Diplomat, việc Bắc Kinh xây các đảo nhân tạo và trì hoãn việc soạn thảo COC khiến không chỉ các nước trong khu vực mà cả ở bên ngoài lo ngại về cách áp đặt chủ quyền của Trung Quốc trên Biển Đông, cũng như lo ngại về ý đồ thật sự của nước này.
Ngoài “danh sách những điều nên làm và không nên làm,” học giả Ngô Sĩ Tồn cũng đề xuất một cơ chế tham vấn về các vấn đề hàng hải trong khu vực.
Tuy nhiên, ông không nói rõ cơ chế này sẽ hoạt động như thế nào bên cạnh nhiều cơ chế hiện hành để đảm bảo an ninh hàng hải ở châu Á như Diễn đàn Khu vực ASEAN (ARF), Hội nghị Bộ trưởng Quốc phòng ASEAN (ADMM +) và Diễn đàn Hàng hải ASEAN./.
