Ngày 10/7, Kiểm toán Nhà nước đã tổ chức hội thảo quốc tế “Hiện đại hóa các phương pháp và thông lệ kiểm toán của Kiểm toán Nhà nước” trong khuôn khổ dự án do Ngân hàng Thế giới tài trợ.
Hội thảo có sự tham gia của các đại biểu đến từ các cơ quan quản lý, kiểm tra giám sát, các chuyên gia, các nhà khoa học.
Theo Tổng Kiểm toán Nhà nước Nguyễn Hữu Vạn, Kiểm toán Nhà nước luôn đặt ưu tiên cao cho việc nghiên cứu kinh nghiệm quốc tế, các tổ chức kiểm toán độc lập, đặc biệt là thực tiễn Việt Nam để từng bước xây dựng, hoàn thiện phương pháp chuyên môn, nghiệp vụ theo hướng chuyên nghiệp, hiện đại và phù hợp với thông lệ quốc tế.
Trước yêu cầu ngày càng cao của công tác quản lý, kiểm tra và giám sát, đặc biệt là thực hiện thành công mục tiêu xây dựng Kiểm toán Nhà nước có trình độ chuyên môn cao, từng bước hiện đại, trở thành cơ quan kiểm tra tài chính công có trách nhiệm và uy tín, đáp ứng yêu cầu của sự nghiệp công nghiệp hóa-hiện đại hóa đất nước, phù hợp với các thông lệ và chuẩn mực quốc tế, đòi hỏi việc nâng cao năng lực hoạt động và chất lượng kiểm toán mà trọng tâm là hiện đại hóa phương pháp và thông lệ kiểm toán phù hợp với thế giới.
Ông Nguyễn Hữu Vạn nhấn mạnh mục đích của hội thảo là đánh giá thực trạng và định hướng hoàn thiện mẫu biểu hồ sơ kiểm toán của Kiểm toán Nhà nước; hệ thống chuẩn mực kiểm toán nhà nước hiện hành; áp dụng các phương pháp kiểm toán hiện hành của Kiểm toán Nhà nước. Đồng thời, hội thảo cũng tìm hiểu kinh nghiệm quốc tế trong xây dựng hệ thống chuẩn mực và hướng dẫn chuẩn mực kiểm toán nhà nước, áp dụng các phương pháp kiểm toán.
Từ các góc nhìn khác nhau, các đại biểu đã tập trung thảo luận, đánh giá tổng quan về hệ thống mẫu biểu hồ sơ kiểm toán nói chung và mẫu biểu hồ sơ hiện hành của Kiểm toán Nhà nước nói riêng, xem xét các yêu cầu trong xây dựng và thực hiện mẫu biểu hồ sơ kiểm toán, từ đó đề xuất những giải pháp hoàn hiện hệ thống mẫu biểu hồ sơ kiểm toán của Kiểm toán Nhà nước.
Trên cơ sở so sánh tương quan với hệ thống chuẩn mực quốc tế, các đại biểu đánh giá những ưu việt và tồn tại của hệ thống chuẩn mực kiểm toán hiện hành của Kiểm toán Nhà nước; thảo luận và đề xuất các hướng xây dựng văn bản hướng dẫn cụ thể đối với các chuẩn mực kiểm toán của Kiểm toán Nhà nước.
Tại hội thảo, các văn bản hiện hành của Kiểm toán Nhà nước liên quan đến phương pháp kiểm toán và phân tích, đánh giá thực trạng áp dụng các phương pháp kiểm toán hiện hành cũng được xem xét, trong đó, chú trọng đánh giá phương pháp chọn mẫu, thu thập bằng chứng kiểm toán, phương pháp xác định trọng yếu và rủi ro kiểm toán...
Báo cáo đánh giá hệ thống hồ sơ kiểm toán hiện hành của Kiểm toán Nhà nước Việt Nam, phó giáo sư-tiến sỹ Đặng Văn Thanh, Chủ tịch Hội Kế toán và Kiểm toán Việt Nam cho rằng,việc lập hồ sơ kiểm toán có ý nghĩa rất quan trọng đối với việc kiểm soát và đảm bảo chất lượng kiểm toán. Mẫu biểu hồ sơ kiểm toán cần phân định rõ ràng, rành mạch những chỉ tiêu, thông tin bắt buộc phải trình bày, thu thập, những chỉ tiêu, nội dung có thể trình bày có thể không tùy thuộc vào yêu cầu, nội dung kiểm toán và khả năng cung cấp thông tin của đối tượng kiểm toán.
Mặt khác, cần xác định và phân loại các mẫu biểu hồ sơ kiểm toán theo những tiêu chí, tiêu thức khoa học hơn; chuẩn hóa quy trình kiểm toán và các mẫu biểu hồ sơ theo quy trình kiểm toán trong từng loại hình nghiệp vụ cụ thể...
Đánh giá các phương pháp kiểm toán hiện hành của Kiểm toán Nhà nước, chuyên gia tư vấn Nguyễn Ngọc Tỉnh khuyến nghị kiểm toán Nhà nước cần hoàn thiện việc ban hành chuẩn mực kiểm toán nhà nước; xây dựng các phương pháp kiểm toán trên cơ sở chuẩn mực kiểm toán và thông lệ quốc tế để giúp các kiểm toán viên nhà nước trong quá trình thực hiện kiểm toán. Đồng thời, cần xây dựng tài liệu hướng dẫn chuẩn mực kiểm toán và hoàn thiện quy trình kiểm toán thành chương trình kiểm toán...
Được xây dựng, ban hành năm 1999 và tiếp tục hoàn thiện vào năm 2010, tuy nhiên, hệ thống chuẩn mực Kiểm toán Nhà nước chưa đủ bao quát toàn bộ hoạt động kiểm toán của Kiểm toán Nhà nước, mới chỉ là khung chuẩn mực và mang tính định hướng. Do vậy, để Hệ thống chuẩn mực Kiểm toán Nhà nước đảm bảo tính khả thi, có thể áp dụng đồng bộ và thống nhất trong thực tiễn, cần thiết phải nghiên cứu xây dựng và ban hành các văn bản hướng dẫn chi tiết từng chuẩn mực một cách có hệ thống.
Năm 2012, với sự hỗ trợ của Ngân hàng Thế giới, Kiểm toán Nhà nước đã triển khai Dự án “Hiện đại hóa các phương pháp và thông lệ kiểm toán của Kiểm toán Nhà nước.” Kết quả của hội thảo sẽ là căn cứ quan trọng trong việc hoàn thiện hệ thống chuẩn mực kiểm toán, các phương pháp kiểm toán và hồ sơ mẫu biểu hiện hành của Kiểm toán Nhà nước theo hướng tiếp cận trình độ của các nước tiên tiến, đáp ứng yêu cầu thực hiện đầy đủ các loại hình kiểm toán một cách hiệu quả và hội nhập sâu rộng trong các lĩnh vực hoạt động kiểm toán nhà nước nói riêng và công tác kiểm tra, kiểm soát trong lĩnh vực công nói chung, góp phần tăng cường năng lực của Kiểm toán Nhà nước./.
Hội thảo có sự tham gia của các đại biểu đến từ các cơ quan quản lý, kiểm tra giám sát, các chuyên gia, các nhà khoa học.
Theo Tổng Kiểm toán Nhà nước Nguyễn Hữu Vạn, Kiểm toán Nhà nước luôn đặt ưu tiên cao cho việc nghiên cứu kinh nghiệm quốc tế, các tổ chức kiểm toán độc lập, đặc biệt là thực tiễn Việt Nam để từng bước xây dựng, hoàn thiện phương pháp chuyên môn, nghiệp vụ theo hướng chuyên nghiệp, hiện đại và phù hợp với thông lệ quốc tế.
Trước yêu cầu ngày càng cao của công tác quản lý, kiểm tra và giám sát, đặc biệt là thực hiện thành công mục tiêu xây dựng Kiểm toán Nhà nước có trình độ chuyên môn cao, từng bước hiện đại, trở thành cơ quan kiểm tra tài chính công có trách nhiệm và uy tín, đáp ứng yêu cầu của sự nghiệp công nghiệp hóa-hiện đại hóa đất nước, phù hợp với các thông lệ và chuẩn mực quốc tế, đòi hỏi việc nâng cao năng lực hoạt động và chất lượng kiểm toán mà trọng tâm là hiện đại hóa phương pháp và thông lệ kiểm toán phù hợp với thế giới.
Ông Nguyễn Hữu Vạn nhấn mạnh mục đích của hội thảo là đánh giá thực trạng và định hướng hoàn thiện mẫu biểu hồ sơ kiểm toán của Kiểm toán Nhà nước; hệ thống chuẩn mực kiểm toán nhà nước hiện hành; áp dụng các phương pháp kiểm toán hiện hành của Kiểm toán Nhà nước. Đồng thời, hội thảo cũng tìm hiểu kinh nghiệm quốc tế trong xây dựng hệ thống chuẩn mực và hướng dẫn chuẩn mực kiểm toán nhà nước, áp dụng các phương pháp kiểm toán.
Từ các góc nhìn khác nhau, các đại biểu đã tập trung thảo luận, đánh giá tổng quan về hệ thống mẫu biểu hồ sơ kiểm toán nói chung và mẫu biểu hồ sơ hiện hành của Kiểm toán Nhà nước nói riêng, xem xét các yêu cầu trong xây dựng và thực hiện mẫu biểu hồ sơ kiểm toán, từ đó đề xuất những giải pháp hoàn hiện hệ thống mẫu biểu hồ sơ kiểm toán của Kiểm toán Nhà nước.
Trên cơ sở so sánh tương quan với hệ thống chuẩn mực quốc tế, các đại biểu đánh giá những ưu việt và tồn tại của hệ thống chuẩn mực kiểm toán hiện hành của Kiểm toán Nhà nước; thảo luận và đề xuất các hướng xây dựng văn bản hướng dẫn cụ thể đối với các chuẩn mực kiểm toán của Kiểm toán Nhà nước.
Tại hội thảo, các văn bản hiện hành của Kiểm toán Nhà nước liên quan đến phương pháp kiểm toán và phân tích, đánh giá thực trạng áp dụng các phương pháp kiểm toán hiện hành cũng được xem xét, trong đó, chú trọng đánh giá phương pháp chọn mẫu, thu thập bằng chứng kiểm toán, phương pháp xác định trọng yếu và rủi ro kiểm toán...
Báo cáo đánh giá hệ thống hồ sơ kiểm toán hiện hành của Kiểm toán Nhà nước Việt Nam, phó giáo sư-tiến sỹ Đặng Văn Thanh, Chủ tịch Hội Kế toán và Kiểm toán Việt Nam cho rằng,việc lập hồ sơ kiểm toán có ý nghĩa rất quan trọng đối với việc kiểm soát và đảm bảo chất lượng kiểm toán. Mẫu biểu hồ sơ kiểm toán cần phân định rõ ràng, rành mạch những chỉ tiêu, thông tin bắt buộc phải trình bày, thu thập, những chỉ tiêu, nội dung có thể trình bày có thể không tùy thuộc vào yêu cầu, nội dung kiểm toán và khả năng cung cấp thông tin của đối tượng kiểm toán.
Mặt khác, cần xác định và phân loại các mẫu biểu hồ sơ kiểm toán theo những tiêu chí, tiêu thức khoa học hơn; chuẩn hóa quy trình kiểm toán và các mẫu biểu hồ sơ theo quy trình kiểm toán trong từng loại hình nghiệp vụ cụ thể...
Đánh giá các phương pháp kiểm toán hiện hành của Kiểm toán Nhà nước, chuyên gia tư vấn Nguyễn Ngọc Tỉnh khuyến nghị kiểm toán Nhà nước cần hoàn thiện việc ban hành chuẩn mực kiểm toán nhà nước; xây dựng các phương pháp kiểm toán trên cơ sở chuẩn mực kiểm toán và thông lệ quốc tế để giúp các kiểm toán viên nhà nước trong quá trình thực hiện kiểm toán. Đồng thời, cần xây dựng tài liệu hướng dẫn chuẩn mực kiểm toán và hoàn thiện quy trình kiểm toán thành chương trình kiểm toán...
Được xây dựng, ban hành năm 1999 và tiếp tục hoàn thiện vào năm 2010, tuy nhiên, hệ thống chuẩn mực Kiểm toán Nhà nước chưa đủ bao quát toàn bộ hoạt động kiểm toán của Kiểm toán Nhà nước, mới chỉ là khung chuẩn mực và mang tính định hướng. Do vậy, để Hệ thống chuẩn mực Kiểm toán Nhà nước đảm bảo tính khả thi, có thể áp dụng đồng bộ và thống nhất trong thực tiễn, cần thiết phải nghiên cứu xây dựng và ban hành các văn bản hướng dẫn chi tiết từng chuẩn mực một cách có hệ thống.
Năm 2012, với sự hỗ trợ của Ngân hàng Thế giới, Kiểm toán Nhà nước đã triển khai Dự án “Hiện đại hóa các phương pháp và thông lệ kiểm toán của Kiểm toán Nhà nước.” Kết quả của hội thảo sẽ là căn cứ quan trọng trong việc hoàn thiện hệ thống chuẩn mực kiểm toán, các phương pháp kiểm toán và hồ sơ mẫu biểu hiện hành của Kiểm toán Nhà nước theo hướng tiếp cận trình độ của các nước tiên tiến, đáp ứng yêu cầu thực hiện đầy đủ các loại hình kiểm toán một cách hiệu quả và hội nhập sâu rộng trong các lĩnh vực hoạt động kiểm toán nhà nước nói riêng và công tác kiểm tra, kiểm soát trong lĩnh vực công nói chung, góp phần tăng cường năng lực của Kiểm toán Nhà nước./.
Thanh Hòa (TTXVN)