Tàu dưới 300 tấn lưu thông qua khu vực cầu Ghềnh sau khi cầu bị sập. (Ảnh: Sỹ Tuyên/TTXVN) Cục Đường thủy nội địa Việt Nam cho biết, hiện nay tuyến đường thủy nội địa sông Đồng Nai-Sài Gòn có chiều dài hàng trăm km, tiếp nhận vận tải một lượng lớn hàng hóa cho khu vực Đông Nam Bộ.
Tuy nhiên, trên tuyến giao thông thủy này lại đang tồn tại hàng loạt bất cập về sự đồng bộ hóa độ tĩnh không các cầu, luồng lạch lưu thông, đặc biệt là nhiều bãi đá ngầm có thể gây nguy hiểm cho các phương tiện giao thông thủy.
Ông Hoàng Hồng Giang, Cục trưởng Cục Đường thủy nội địa Việt Nam cho biết, hiện nay trên tuyến đường thủy nội địa sông Đồng Nai-Sài Gòn có 21 cây cầu bắc qua sông. Điều đáng nói, hàng loạt cây cầu trên tuyến đường thủy này lại không đồng bộ về luồng lạch, độ tĩnh không, dẫn đến việc hạn chế về năng lực vận tải.
Theo đó, tuyến sông Đồng Nai đoạn từ cầu Đồng Nai đến ngã ba sông Bé đang có 7 cây cầu gồm cầu Đồng Nai 1, 2, 3; cầu Ghềnh; Hóa An 1, 2; và cầu Thủ Biên. Trên 7 cầu này, tại các khoang thông thuyền, độ tĩnh không thấp nhất là 4m và cao nhất là 7m.
Sau sự cố cầu Ghềnh bị sà lan đâm, Thủ tướng Chính phủ đã chấp thuận cho phép Tổng Công ty đường sắt Việt Nam làm chủ đầu tư xây dựng cầu Ghềnh mới và nâng độ tĩnh không từ 4m lên gần 7m.
Đối với tuyến sông Sài Gòn hiện đang có 14 cây cầu bắc qua; trong đó, riêng tại đoạn sông từ cầu Bình Triệu đến cầu Bến Súc, độ tĩnh không cho phép tàu qua lại tại khoang thông thuyền của cầu sắt Bình Lợi chỉ đạt 1,5m; cầu Phú Long cũ có độ tĩnh không chỉ 3m.
Với độ tĩnh không quá thấp như thế, hầu như các tàu vận tải hàng hóa không thể lưu thông qua đoạn sông trên. Ngoài ra, các cầu còn lại, độ tĩnh không đạt từ 5m-8m.
Theo đánh giá của Cục Đường thủy nội địa Việt Nam, chính vì sự không đồng bộ về độ tĩnh không giữa các cầu nên đã hạn chế rất lớn đến giao thông thủy, đặc biệt là năng lực vận tải, lưu thông hàng hóa trong khu vực.
Cùng với đó, theo ông Hoàng Hồng Giang, trên tuyến sông Đồng Nai đoạn từ cầu Đồng Nai đến ngã ba sông Bé dài 58km đang tồn tại nhiều bãi đá ngầm gây nguy hiểm thường trực cho các phương tiện thủy qua lại.
Cụ thể, có 6 bãi đá ngầm tại các đoạn sông thuộc địa bàn tỉnh Đồng Nai gồm vị trí Cù lao phố (phường Tân Vạn, Biên Hòa), Bửu Hòa (xã Hiệp Hòa, Biên Hoà), ông Nghê (xã Tân Mỹ, huyện Vĩnh Cửu), rạch Bà Đằng (xã Thiện Tân, huyện Vĩnh Cửu), Tân Định (xã Thiện Tân) và bãi đá ngầm Hiếu Liêm (xã Trị An, huyện Vĩnh Cửu); ngoài ra tại xã Thường Tân, huyện Tân Uyên, tỉnh Bình Dương tồn tại bãi đá ngầm tại đoạn sông Tân Định.
Tất cả những bãi đá ngầm tại các vị trí trên có mức độ ảnh hưởng cách mép luồng tàu chạy từ 15-80m. Theo đánh giá, với khoảng cách trên, tai nạn có thể xảy ra bất cứ lúc nào nếu như người điều khiển phương tiện thủy thiếu quan sát.
Ông Hoàng Hồng Giang cho biết, để giảm áp lực cho vận tải đường bộ, thời gian qua tỉnh Bình Dương đã kêu gọi đầu tư xây dựng cảng Thạnh Phước với diện tích 53ha, có thể tiếp nhận tàu đến 2.000 tấn lưu thông và lượng hàng hóa 700.000 tấn/năm.
Tuy nhiên, trên tuyến đường thủy này hiện đang tồn tại nhiều bãi đá ngầm chưa được thanh thải và ảnh hưởng từ độ tĩnh không của cầu Bình Lợi, do đó cảng trên vẫn chưa phát triển được.
Để giải quyết những tồn tại trên, từ tháng Ba, Đồng Nai triển khai xây dựng dự án nâng cấp cầu Bình Lợi và nạo vét luồng sông Sài Gòn theo hình thức BOT (đầu tư-kinh doanh-chuyển giao). Chiều dài tuyến là 71km với tổng mức đầu tư trên 1.300 tỷ đồng. Dự kiến sau 16 tháng thi công, dự án trên sẽ cho phép tàu 2.000 tấn lưu thông giúp vận chuyển hàng hóa từ tỉnh Bình Dương đi cảng Cát Lái, Cái Mép và Thị Vải.
Ngoài ra, dự án xây dựng cầu Ghềnh mới hiện đang được triển khai xây dựng, nâng độ tĩnh không từ 4m lên 7m sẽ đáp ứng năng lực vận tải, cho phép các tàu có trọng tải lớn đi qua, nhằm tăng sản lượng hàng hóa vận tải trên tuyến đường thủy này góp phần phát triển kinh tế-xã hội của vùng Đông Nam Bộ, đặc biệt là các tỉnh Bình Dương, Bình Phước, Đồng Nai kết nối với cụm cảng biển số 5.
Ông Trần Văn Vĩnh, Phó Chủ tịch Ủy ban Nhân dân tỉnh Đồng Nai cho biết, trước những hạn chế về sự đồng bộ giữa các cầu và đặc biệt là các bãi đá ngầm trên tuyến đường thủy nội địa sông Đồng Nai, tỉnh cũng đã kiến nghị Bộ Giao thông Vận tải rà soát và có phương án thanh thải những bãi đá ngầm nguy hiểm trên tuyến.
Ông Hoàng Hồng Giang cũng đề nghị Bộ Giao thông Vận tải sớm thực hiện các phương án nạo vét, phá đá, thanh thải các bãi đá ngầm để đảm bảo an toàn giao thông đường thủy trên tuyến sông Đồng Nai, nhằm nâng cao năng lực vận tải hàng hóa và tránh những tai nạn đường thủy xảy ra.
Bộ cũng cần nghiên cứu kết nối giữa các cảng tại Bình Dương, Đồng Nai với cảng biển Cát Lái, Thị Vải bằng tuyến đường thủy nội địa để tăng khả năng vận tải hàng hóa, đặc biệt là hàng container từ các cảng nước sâu đến các khu công nghiệp trên địa bàn Đồng Nai và Bình Dương./.
