Nụ cười "Tuổi thơ" qua góc nhìn của tác giả Nguyễn Văn Hòa - Giải Khoảnh Khắc Vàng mùa thứ tư (năm 2016). Khoảnh Khắc Vàng là một giải thưởng uy tín trong giới nhiếp ảnh nói chung và nhiếp ảnh báo chí nói riêng. Sau bốn mùa giải thành công, Khoảnh Khắc Vàng đã trở thành một sân chơi chuyên nghiệp cho giới nhiếp ảnh, góp phần quan trọng vào việc thúc đẩy sự phát triển của ảnh báo chí Việt Nam.
Phóng viên VietnamPlus đã có cuộc trò chuyện với ông Nguyễn Thắng - Tổng Biên tập Báo Ảnh Việt Nam (Thông tấn xã Việt Nam), Phó Chủ tịch thường trực Hội đồng Giải ảnh báo chí Khoảnh Khắc Vàng lần thứ năm (2018) về hành trình khẳng định thương hiệu, sức hút của giải thưởng trong thời gian qua.
- Giải Khoảnh Khắc Vàng có điểm gì khác biệt so với những giải thưởng nhiếp ảnh khác trong cả nước, thưa ông?
Ông Nguyễn Thắng: Năm nay, Khoảnh Khắc Vàng đã đến mùa giải thứ năm. Đây là một cuộc thi có chất lượng, tiếng vang trong giới nhiếp ảnh nói chung và nhiếp ảnh báo chí nói riêng.
Với kinh nghiệm nhiều năm làm giám khảo cho các cuộc thi ảnh nói chung trên toàn quốc, tôi nhận thấy, Khoảnh Khắc Vàng là giải ảnh có nhiều ảnh chất lượng, ít “ảnh rác.” Với tên gọi rất rõ ràng (giải ảnh báo chí), khi gửi tác phẩm tham gia, các tác giả đã có sự chọn lọc, cân nhắc kỹ lưỡng, tránh được tình trạng gửi “tùy hứng,” không xác định rõ tiêu chí.
Đây là một trong những điểm khác biệt quan trọng của Khoảnh Khắc Vàng so với những giải thưởng nhiếp ảnh khác.
Ông Nguyễn Thắng phát biểu tại Lễ phát động Giải Khoảnh Khắc Vàng lần thứ năm (2018). (Ảnh: TTXVN) - Ông đánh giá thế nào về chất lượng tác phẩm dự thi qua các mùa giải?
Ông Nguyễn Thắng: Qua bốn mùa giải có thể thấy, chất lượng tác phẩm tham dự đã được nâng cao rõ rệt. Các tác phẩm dự thi (ở cả hai hạng mục ảnh bộ và ảnh đơn) đã phản ánh được sinh động hầu hết các sự kiện nóng, vấn đề lớn thuộc tất cả các lĩnh vực (chính trị, kinh tế, văn hóa-xã hội, khoa học-kỹ thuật, thể thao...) trong cả nước. Trong số đó, có nhiều tác phẩm cho thấy góc nhìn riêng của tác giả, có cách thể hiện độc đáo và có sức lan tỏa, lay động dư luận.
[‘Khoảnh khắc vàng 2018’: Đổi mới để phù hợp với thực tế]
Đặc biệt, khâu biên tập bộ ảnh, phóng sự ảnh đã có sự cải thiện chất lượng rõ rệt. Trong ba mùa đầu tiên, việc biên tập ảnh, dựng thành bộ/phóng sự ảnh của nhiều tác giả còn chưa tốt. Tuy nhiên, đến mùa giải thứ tư, vấn đề này đã được cải thiện đáng kể.
Việc cải thiện, nâng cao chất lượng khâu xử lý, biên tập ảnh không phải là việc có thể làm được trong “một sớm, một chiều” hay thông qua một vài triển lãm. Vấn đề này cần xuất phát, cải thiện từ chính tư duy của người chụp ảnh.
Hiện nay, nhiều tác giả còn loay hoay trong việc lựa chọn và sắp xếp các bức ảnh trong một bộ/phóng sự ảnh; từ đó dẫn đến tình trạng trong một bộ/phóng sự ảnh có nhiều bức ảnh trùng lặp ý tứ.
Để có được những bộ ảnh, phóng sự ảnh chất lượng, ngay từ khi thực hiện, các tay máy cần có tư duy, ý đồ cụ thể về những góc chụp khác nhau.
Ở góc độ khác, tôi cho rằng, ngoài việc đầu tư cho phóng viên thực hiện thì mỗi tòa soạn cũng cần đào tạo đội ngũ biên tập ảnh có năng lực tốt. Biên tập là khâu rất quan trọng để tạo ra được những tác phẩm tốt.
- Giải Khoảnh Khắc Vàng có tác động thế nào đối với sự phát triển của ảnh báo chí hiện nay, thưa ông?
Ông Nguyễn Thắng: Sau khi chấm giải, ban tổ chức Khoảnh Khắc Vàng mở triển lãm trưng bày, quảng bá rộng rãi các tác phẩm đoạt giải. Trong số đó, có nhiều bộ ảnh, phóng sự ảnh đã được ban tổ chức biên tập, dựng lại cho hợp lý, hoàn chỉnh hơn. Từ việc tham khảo các tác phẩm này, nhiều tác giả đã tự rút ra được nhiều kinh nghiệm, từ đó nâng cao kỹ năng biên tập, xử lý ảnh.
Đây cũng là một trong những mục tiêu mà ban tổ chức giải Khoảnh Khắc Vàng hướng đến: tạo ra một sân chơi lớn, rộng mở và sáng tạo dành cho giới nhiếp ảnh nói chung và nhiếp ảnh báo chí nói riêng, để các tác giả tham dự có cơ hội trau dồi nghiệp vụ, nâng cao trình độ và cải thiện, đổi mới tư duy về ảnh báo chí trong thời kỳ hội nhập.
Để Khoảnh Khắc Vàng có sức lan tỏa sâu rộng, Thông tấn xã Việt Nam xây dựng và phát triển trang web riêng về giải thưởng này, tại địa chỉ: www.khoanhkhacvang.vnanet.vn. Toàn bộ tác phẩm đoạt giải qua các mùa được cập nhật đầy đủ tại đây để công chúng tham khảo.
Ngoài ra, Thông tấn xã Việt Nam cũng mong muốn và nỗ lực hướng đến việc tổ chức giải Khoảnh Khắc Vàng thường niên. Bởi đây là cuộc thi ảnh báo chí. Một trong những tiêu chí chấm giải là tính thời sự của tác phẩm. Khi sự kiện đã trôi qua lâu thì câu chuyện trong đó cũng sẽ bị tác động.
Tuy nhiên, việc tổ chức giải thường niên cũng phụ thuộc nhiều yếu tố: kinh phí, điều kiện thực tế. Nếu đời sống không có nhiều sự kiện nổi bật, thu hút sự quan tâm lớn của dư luận thì chất liệu của tác phẩm ảnh cũng sẽ nghèo nàn, không cuốn hút…
- Việc xây dựng thêm hạng mục giải thưởng dành cho thể loại ảnh chụp bằng điện thoại di động có ý nghĩa gì trong việc nâng cao chất lượng, sức lan tỏa của giải Khoảnh Khắc Vàng, thưa ông?
Ông Nguyễn Thắng: Đây là một sự thay đổi để phù hợp với tình hình thực tế. Bên cạnh “Giải thưởng lớn,” giải thưởng dành cho hạng mục ảnh bộ/ phóng sự ảnh và giải thưởng dành cho ảnh đơn như các mùa giải trước, năm nay, Khoảnh Khắc Vàng có thêm hạng mục giải thưởng cho thể loại ảnh chụp bằng điện thoại di động.
Thực tế, từ mùa giải thứ ba (năm 2010), ban tổ chức Khoảnh Khắc Vàng đã chú ý tới các tác phẩm được chụp bằng điện thoại di động. Tuy nhiên, vào thời điểm nói trên, những bức ảnh chụp bằng điện thoại di động chưa thực sự tạo được dấu ấn riêng, chưa mang tính báo chí và vẫn dừng lại ở mức những bức ảnh “chụp chơi.”
Tuy nhiên, đến hiện nay, tác nghiệp trực tiếp bằng điện thoại di động là một trong những xu hướng làm báo hiện đại. Cùng với sự phát triển của công nghệ, nhiều phóng viên đã tác nghiệp bằng điện thoại di động và cho ra đời những sản phẩm có chất lượng tốt, đảm bảo tính thời sự…
Khi kết hợp được hai yếu tố (thiết bị tốt và kỹ thuật chụp) thì việc tác nghiệp bằng điện thoại di động sẽ phát huy tác dụng rất tốt, đặc biệt là với việc cập nhật thông tin thời sự trên báo điện tử…
- Hiện nay, việc sử dụng các thiết bị hiện đại như flycam để chụp ảnh cũng ngày càng phổ biến. Trong tương lai, ban tổ chức giải Khoảnh Khắc Vàng có hướng đến việc xây dựng hạng mục giải thưởng riêng dành cho những tác phẩm được chụp bằng loại thiết bị này không, thưa ông?
Ông Nguyễn Thắng: Hiện nay, quy chế, thể lệ cuộc thi ảnh Khoảnh Khắc Vàng không từ chối ảnh chụp bằng flycam. Đành rằng nhiều bức ảnh phải được chụp bằng flycam thì mới bao quát được đầy đủ nội dung, thông tin muốn truyền tải. Tuy nhiên, tôi cho rằng, các tác giả nên cân đối số lượng ảnh chụp bằng flycam trong mỗi bộ ảnh. Tôi cho rằng, nếu một bộ ảnh chỉ toàn các bức ảnh được chụp bằng loại thiết bị này thì đôi khi không hợp lý.
- Trân trọng cảm ơn ông./.
